Φωτοευαίσθητα οφθαλμικά κύτταρα δημιούργησαν Βρετανοί ερευνητές, ανοίγοντας νέους δρόμους που θα οδηγήσουν στη θεραπεία ορισμένων μορφών τύφλωσης. Ερευνητές του Imperial College του Λονδίνου και συνάδελφοί τους από το Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ μελέτησαν την πρωτεΐνη μελανοψίνη και διαπίστωσαν ότι η ενεργοποίησή της σε κύτταρα που δεν τη χρησιμοποιούν υπό φυσιολογικές συνθήκες, τα κατέστησε φωτοευαίσθητα. H μελέτη των Βρετανών ερευνητών δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature. H ίδια ανακάλυψη είναι δυνατόν να βοηθήσει όσους υποφέρουν κάθε χειμώνα από κατάθλιψη εξαιτίας της μείωσης του ηλιακού φωτός.
Οι συνήθεις παθήσεις
Το οπίσθιο τμήμα του ανθρώπινου οφθαλμού, ο αμφιβληστροειδής χιτώνας, περιέχει φωτοϋποδοχείς, δηλαδή κύτταρα που μπορούν να αντιληφθούν τα επίπεδα του φωτός και μας επιτρέπουν έτσι να βλέπουμε. Οι περισσότερες περιπτώσεις τύφλωσης στον άνθρωπο προκαλούνται από παθήσεις του αμφιβληστροειδούς, όπως ο εκφυλισμός της ωχράς κηλίδας και η retinitis pigmentosa, νοσήματα κατά τα οποία καταστρέφονται οι φωτοϋποδοχείς, δομές γνωστές ως κώνοι και ράβδοι του ματιού. Επί του παρόντος δεν υπάρχει καμιά θεραπεία αυτών των νοσημάτων, με αποτέλεσμα να είναι αδύνατη η αποκατάσταση της χαμένης όρασης των ασθενών. Τα πειράματα που πραγματοποίησαν οι Βρετανοί ερευνητές σε ποντίκια, στα οποία είχαν καταστραφεί και τα δύο είδη φωτοϋποδοχέων, απέδειξαν ότι και άλλα κύτταρα του αμφιβληστροειδούς αντιδρούν στο φως. Από πολύ καιρό οι επιστήμονες πίστευαν ότι σε όλα αυτά τα κύτταρα η μελανοψίνη διαδραμάτιζε σημαντικό ρόλο. Οπως διαπίστωσαν όταν έθεταν σε λειτουργία ένα γονίδιο που ευθυνόταν για την παραγωγή μελανοψίνης, τα νευρικά κύτταρα λειτούργησαν σαν φωτοϋποδοχείς. Βέβαια, όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, το γεγονός ότι μπόρεσαν να κάνουν ορισμένα κύτταρα ευαίσθητα στο φως δεν αποτελεί και θεραπεία κατά της τύφλωσης. Ηδη, όμως, οι επιστήμονες συνεργάζονται με ειδικευμένους μηχανικούς για τη δημιουργία «προσθετικού αμφιβληστροειδούς» που θα βελτιώσει κάπως την όραση.
Ο καθηγητής Ρον Ντάγκλας του City University του Λονδίνου επισημαίνει ότι αν και η θεραπεία της τύφλωσης απέχει ακόμα πολύ, η τελευταία έρευνα ανοίγει νέους δρόμους, αφού ίσως να είναι δυνατή η πρόσθεση γονιδίων μελανοψίνης σε υγιή κύτταρα του αμφιβληστροειδούς, γεγονός που θα τα μεταβάλλει σε φωτοϋποδοχείς. «H «όραση» που θα ανακτήσουν οι ασθενείς δεν θα είναι κάτι περισσότερο από τη διάκριση μεταξύ σκότους και φωτός, αλλά τουλάχιστον για αρχή, κάτι είναι και αυτό», τόνισε.