Περισσότεροι από 1.200 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί τις ημέρες που ακολούθησαν την αιφνιδιαστική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ το Σάββατο, η οποία βύθισε την περιοχή στο χάος. Η Χαμάς έχει έδρα τη Γάζα, όπου ζουν περισσότεροι από 2 εκατομμύρια άνθρωποι, καθιστώντας τη «μια από τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές του πλανήτη».
Με περίπου 140 τετραγωνικά μίλια έκταση, η Λωρίδα της Γάζας είναι διπλάσια από το μέγεθος της Ουάσιγκτον αλλά έχει τριπλάσιο πληθυσμό.
Τι είναι η Λωρίδα της Γάζας;
Η Λωρίδα της Γάζας είναι μια μικρή περιοχή που συνορεύει με το Ισραήλ και την Αίγυπτο στη Μεσόγειο Θάλασσα. Είναι το ένα από τα δύο παλαιστινιακά εδάφη. Το άλλο είναι η κατεχόμενη από το Ισραήλ, Δυτική Οχθη, η οποία περιλαμβάνει την Ανατολική Ιερουσαλήμ και συνορεύει με την Ιορδανία και τη Νεκρά Θάλασσα.
Η Γάζα αποτελούσε τμήμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας πριν καταληφθεί από το Ηνωμένο Βασίλειο από το 1918 έως το 1948 και από την Αίγυπτο από το 1948 έως το 1967. Σχεδόν 20 χρόνια αφότου το Ισραήλ έγινε κράτος το 1948, απέκτησε τον έλεγχο τόσο της Λωρίδας της Γάζας όσο και της Δυτικής Οχθης το 1967 νικώντας την Αίγυπτο στον Πόλεμο των Εξι Ημερών.
Μετά τον πόλεμο αυτό, τα δύο παλαιστινιακά εδάφη τέθηκαν υπό ισραηλινή στρατιωτική κατοχή.
Το Ισραήλ ήλεγχε τη Γάζα για 38 χρόνια, δημιουργώντας 21 εβραϊκούς οικισμούς κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Η ένταση και η βία διατηρήθηκαν για χρόνια, συμπεριλαμβανομένης της πρώτης ιντιφάντα. Ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 1987 ύστερα από ένα τροχαίο ατύχημα κατά το οποίο ένα ισραηλινό φορτηγό έπεσε πάνω σε όχημα που μετέφερε Παλαιστίνιους εργάτες στον προσφυγικό καταυλισμό Jabalya της Γάζας.
Εκμεταλλευόμενη την κατάσταση, η Μουσουλμανική Αδελφότητα με έδρα την Αίγυπτο δημιούργησε τη Χαμάς, με βάση τη Γάζα. Η Χαμάς με στόχο την καταστροφή του Ισραήλ έγινε αντίπαλος του κοσμικού κόμματος Φατάχ του Γιάσερ Αραφάτ που ηγείτο της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης.
Το Ισραήλ και οι Παλαιστίνιοι υπέγραψαν μια ιστορική ειρηνευτική συμφωνία το 1993 που οδήγησε στη δημιουργία της Παλαιστινιακής Αρχής. Σύμφωνα με την ενδιάμεση συμφωνία, οι Παλαιστίνιοι απέκτησαν αρχικά περιορισμένο έλεγχο στη Γάζα και στην Ιεριχώ της Δυτικής Οχθης. Η διαδικασία του Οσλο έδωσε στη νεοσύστατη Παλαιστινιακή Αρχή κάποια αυτονομία και προέβλεπε κρατική υπόσταση ύστερα από πέντε χρόνια. Αλλά αυτό δεν συνέβη ποτέ. Το Ισραήλ κατηγόρησε τους Παλαιστίνιους ότι αθέτησαν τις συμφωνίες ασφαλείας.
Το 2000, οι ισραηλινο-παλαιστινιακές σχέσεις έπεσαν στο ναδίρ με το ξέσπασμα της δεύτερης παλαιστινιακής ιντιφάντα. Ξεκίνησε μια περίοδος βομβιστικών επιθέσεων και επιθέσεων αυτοκτονίας από Παλαιστίνιους, με το Ισραήλ να απαντά με αεροπορικούς βομβαρδισμούς.
Tότε καταστράφηκε και το Διεθνές Αεροδρόμιο της Γάζας, ο μόνος άμεσος σύνδεσμος των Παλαιστινίων με τον υπόλοιπο κόσμο που δεν ελεγχόταν από το Ισραήλ ή την Αίγυπτο. Το Ισραήλ κατέστρεψε την κεραία του ραντάρ και τον διάδρομο προσγείωσής του λίγους μήνες μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Τον Αύγουστο του 2005 το Ισραήλ απέσυρε όλα τα στρατεύματα και τους εποίκους του από τη Γάζα. Οι Παλαιστίνιοι γκρέμισαν τα κτίρια και τις υποδομές.
Ποιος κυβερνά τη Λωρίδα της Γάζας; Πότε ανέλαβε τον έλεγχο η Χαμάς;
Η Χαμάς συγκρούστηκε με τους Παλαιστίνιους ηγέτες κατά τη διάρκεια των συμφωνιών του Οσλο και πήρε την εξουσία στη Γάζα μετά τη αναπάντεχη νίκη της στις εκλογές του 2006. Εκτότε δεν έχουν διεξαχθεί εκλογές. Παρόλο που το Ισραήλ εγκατέλειψε τον έλεγχο της Λωρίδας της Γάζας, διατηρεί χερσαίο, εναέριο και θαλάσσιο αποκλεισμό από το 2007.
Πώς είναι η κατάσταση εκεί;
Η UNICEF υπολογίζει ότι στη Λωρίδα της Γάζας ζουν περίπου 1 εκατομμύριο παιδιά, σχεδόν μισοί από τους κατοίκους της. Το 40% του πληθυσμού είναι κάτω των 15 ετών, σύμφωνα με τη CIA.
Η περιοχή έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας στον κόσμο, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας. Ο ΟΗΕ εκτιμά ότι περίπου το 80% του πληθυσμού εξαρτάται από τη διεθνή βοήθεια για να επιβιώσει και να έχει πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες.
Η Λωρίδα της Γάζας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το Ισραήλ για νερό, ηλεκτρικό ρεύμα και τρόφιμα. Οι κύριες εισαγωγές για τη Γάζα είναι τρόφιμα, καταναλωτικά αγαθά και οικοδομικά υλικά από το Ισραήλ και την Αίγυπτο, τους δύο κύριους εμπορικούς εταίρους της.
Η Γάζα προμηθεύεται το μεγαλύτερο μέρος της ηλεκτρικής της ενέργειας από το Ισραήλ, αν και η λωρίδα διαθέτει ένα παλαιωμένο εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Ο θύλακας διαθέτει πηγές υπόγειων υδάτων, αλλά πολλά πηγάδια έχουν καταστραφεί από τη ρύπανση και το αλμυρό νερό. Περισσότερο από το 90% του νερού στον μοναδικό υδροφόρο ορίζοντα της Γάζας δεν είναι πλέον πόσιμο.
Πηγή: Washington Post, Reuters