Αναμφίβολα, η πιο αισιόδοξη δήλωση που ακούστηκε το μεσημέρι της Δευτέρας (16/10) ήρθε από τον πρωθυπουργό του Λιβάνου, Νατζίμπ Μικάτι, ο οποίος τόνισε ότι η χώρα του «δεν έχει κανένα απολύτως συμφέρον να μπει σε νέες περιπέτειες ανοίγοντας μέτωπο στον νότιο Λίβανο».
Ωστόσο, αποτελεί τοπική λιβανική παράδοση, κάθε δήλωση εκάστοτε πρωθυπουργού να συνεκτιμάται με τις θέσεις εκάστοτε πολιτοφυλάκων, οι οποίοι έχουν πάντα την τελευταία λέξη. Στην προκειμένη περίπτωση, οι επιλογές της Χεζμπολάχ και του επικεφαλής του στρατιωτικού της σκέλους, Σεΐχη Χασάν Νασράλλα, καλούνται άλλη μια φορά να καθορίσουν τη μοίρα της χώρας.
Το ρεπορτάζ που δημοσίευσε το πρωί της ίδιας μέρας η εφημερίδα Αλ-Αχμπάρ της Βηρυτού, που εκφράζει τις θέσεις της Χεζμπολάχ, δεν θα μπορούσε να είναι ρεαλιστικότερο. Η εφημερίδα αναφέρει ότι από την έναρξη του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς, ο πρωθυπουργός Μικάτι βρίσκεται σε συνεχή επαφή με την Ουάσιγκτον, το Παρίσι, το Βερολίνο και τις Βρυξέλλες. Συμφωνεί απόλυτα με τις συνεχείς συστάσεις ο Λίβανος να απέχει από το πολεμικό σκηνικό. Στη συνέχεια μεταφέρει τις δυτικές απόψεις στους κυβερνητικούς του εταίρους, αλλά δεν καταφέρνει να λάβει μία σαφή απάντηση.
Η απάντηση αναμένεται από τη Χεζμπολάχ, που ελέγχει στρατιωτικά τη μεθόριο με το Ισραήλ, καλύπτοντας επί δεκαετίες το κενό που άφησε ο τακτικός λιβανικός στρατός. Και όσο παράδοξο κι αν ακούγεται, ούτε η Χεζμπολάχ δείχνει να έχει αποφασίσει οριστικά τι πρόκειται να πράξει.
Ηταν χαρακτηριστικό ότι χρειάστηκαν τρία εικοσιτετράωρα για να δηλώσει ότι οι τρεις ένοπλοι που είχαν εισέλθει στο ισραηλινό έδαφος την περασμένη Πέμπτη προέρχονταν από τις τάξεις της, ενώ το Ισραήλ, μη θέλοντας να ανοίξει ένα δεύτερο μέτωπο στον Βορρά, απόφυγε να την κατηγορήσει ευθέως.
Προφανώς για λόγους γοήτρου, το βράδυ της Κυριακής η Χεζμπολάχ κατέστρεψε προκεχωρημένα ισραηλινά παρατηρητήρια, προκαλώντας την ανταπάντηση των Ισραηλινών, οι οποίοι στη συνέχεια εκκένωσαν 28 παραμεθόριους οικισμούς, υποψιασμένοι πια από τα τραγικά γεγονότα της 7ης Οκτωβρίου. Δεδομένης της προϊστορίας των σχέσεων Ισραήλ-Χεζμπολάχ, οι παρεπόμενες ανταλλαγές πυρών δεν σημαίνουν απαραίτητα και έναρξη πολέμου.
Μέχρι στιγμής φαίνεται πως η Χεζμπολάχ αμφιταλαντεύεται.
Το ουσιώδες ερώτημα
Το ερώτημα που θέτει στον εαυτό της δεν συνίσταται κατά πόσον είναι ικανή να διεξαγάγει ακόμα έναν γύρο σύγκρουσης με το Ισραήλ. Εχει αποδείξει κατά το παρελθόν τις δυνατότητές της.
Το ουσιώδες ερώτημα που τίθεται ενώπιόν της είναι, εάν θα μπορέσει να διαχειριστεί την ευθύνη μίας ακόμα εθνικής περιπέτειας, που είναι σε θέση να αποφύγει με το να μην αγνοεί τις επανειλημμένες αμερικανικές και ισραηλινές προειδοποιήσεις.
Δεν ξεχάστηκαν ούτε οι μνήμες της πολύνεκρης έκρηξης στο λιμάνι της Βηρυτού τον Αύγουστο του 2020, ούτε οι κατηγορίες που εκφράστηκαν εναντίον της. Το μόνιμο φρένο που έθετε η Χεζμπολάχ σε κάθε προσπάθεια του Παρισιού να προσελκύσει επενδυτές στη λιβανική οικονομία συνετέλεσε στο χάσιμο πολύτιμου χρόνου και στην κατάρρευση της μεσαίας τάξης.
Τέλος, εάν η σιιτική οργάνωση αποφασίσει ακόμα μια φορά να σύρει τον Λίβανο σε έναν πόλεμο, που για την ώρα είναι δυνατόν να αποφευχθεί, θα αναιρέσει κάθε προοπτική ενεργειακής ανάπτυξης και οικονομικής ανάκαμψης, ανοίγοντας ξανά το κουτί της Πανδώρας όσον αφορά την οριοθέτηση της λιβανικής ΑΟΖ.
Αραγε, αντέχει μία τέτοια εθνική ευθύνη;
Ο κ. Γαβριήλ Χαρίτος διδάσκει Ιστορία των Πολιτικών Σχέσεων Ελλάδας-Ισραήλ-Κύπρου στο Πανεπιστήμιο Μπεν Γκουριόν και στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Είναι ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ.
