«Η Ισπανία θα παραμείνει ακυβέρνητη εφόσον δεν αντιμετωπίζει το καταλανικό πρόβλημα». Η χαιρέκακη δήλωση της εκπροσώπου της καταλανικής κυβέρνησης, μόλις ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ ανακοίνωσε την προσφυγή σε πρόωρες εκλογές, διεκδικεί βραβείο πολιτικής μυωπίας. Αποσύροντας τη στήριξή τους από την κυβέρνηση του σοσιαλιστή Σάντσεθ και προκαλώντας εκλογές στις 28 Απριλίου, οι Καταλανοί αυτονομιστές κινδυνεύουν να δουν στην Ισπανία μια νέα κυβέρνηση, της οποίας το βασικό χαρακτηριστικό δεν θα είναι η αστάθεια, όπως πιστεύουν, αλλά η αμετακίνητη άρνηση κάθε συνδιαλλαγής μαζί τους.
Ο Σάντσεθ, ο οποίος συγκυβερνά από τον Ιούνιο με το αριστερό Ποδέμος, είχε ξεκινήσει διάλογο με τους αυτονομιστές, εγκρίνοντας μάλιστα το αίτημά τους για διορισμό μεσολαβητή. Αυτό όμως που δεν δέχθηκε να συζητήσει ήταν ένα επίσημο δημοψήφισμα με το οποίο οι Καταλανοί θα αποφάσιζαν για την τύχη της επαρχίας τους, όπως έγινε στη Σκωτία.
Η τήρηση της κόκκινης γραμμής από την πλευρά του Σάντσεθ συνέπεσε με την έναρξη, στο Ανώτατο Δικαστήριο, της δίκης 12 ηγετών του αυτονομιστικού κινήματος, οι οποίοι είχαν οργανώσει το ανεπίσημο δημοψήφισμα της 1ης Οκτωβρίου 2017. Το θέαμα του επικεφαλής του ιστορικού καταλανικού κόμματος ERC, πρώην αντιπροέδρου της καταλανικής κυβέρνησης, Οριόλ Τζουνκέρας, στο εδώλιο του κατηγορουμένου, ήταν αρκετό για να κόψει τις γέφυρες.
Ο Τζουνκέρας υποστήριξε ότι το κατηγορητήριο εις βάρος του είναι πολιτικό και ότι δεν μπορεί να καταδικαστεί για ανταρσία, εφόσον το αδίκημα αυτό προϋποθέτει άσκηση βίας, κάτι που στην Καταλωνία δεν συνέβη. «Η ψήφος δεν είναι βία. Το να στέλνεις την αστυνομία για να την εμποδίσεις είναι βία», είπε ο Τζουνκέρας, που βρίσκεται στη φυλακή από τον Νοέμβριο του 2017.
Η δικαστική προσφυγή εναντίον των αυτονομιστών δεν έγινε μόνο από το ισπανικό κράτος, αλλά και από το ακροδεξιό κόμμα Vox, το οποίο ζητάει ακόμη αυστηρότερες ποινές από τα 25 χρόνια κάθειρξης με τα οποία απειλούνται οι αυτονομιστές ηγέτες.
Εγγυημένη προβολή
Η παρουσία του Vox στη δίκη, που συμπίπτει σχεδόν εξ ολοκλήρου με την προεκλογική εκστρατεία, είναι ένας εγγυημένος τρόπος να αυξήσει την προβολή του και τις πιθανότητες της πρώτης εισόδου του στη Βουλή της Μαδρίτης. Αν το κόμμα επαναλάβει σε εθνικό επίπεδο την επιτυχία που είχε στις περιφερειακές εκλογές της Ανδαλουσίας ο δεξιός συνασπισμός ανάμεσα στο Λαϊκό Κόμμα και στο φιλελεύθερο Θιουδαδάνος μπορεί να βρει ακροδεξιό δεκανίκι, μετατρέποντας την κυβέρνηση Σάντσεθ σε πραγματική αριστερή παρένθεση.
Ο Σάντσεθ ποντάρει στην κοινωνική πολιτική, στο γεγονός ότι πρόλαβε να αυξήσει τον κατώτατο μισθό στα 900 ευρώ και στο πακέτο μέτρων για την ενίσχυση των εργαζομένων, που περιλαμβανόταν στον προϋπολογισμό που καταψηφίστηκε. Μετά τη ρήξη του με τους αυτονομιστές, όμως, και αν τα ποσοστά του δεν γνωρίσουν πραγματική εκτίναξη, θα δυσκολευτεί πολύ να βρει κυβερνητικούς εταίρους.