Ρίτσαρντ Μόρνινγκσταρ στην «K»: Ενεργειακή σημαίνει και πολιτική ασφάλεια

Ρίτσαρντ Μόρνινγκσταρ στην «K»: Ενεργειακή σημαίνει και πολιτική ασφάλεια

4' 5" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

O πρέσβης Ρίτσαρντ Μόρνινγκσταρ έχει διατελέσει ειδικός επιτετραμμένος για θέματα ενέργειας στην Ευρασία στο αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών. Είναι ίσως ο καταλληλότερος άνθρωπος να απαντήσει στην ερώτηση γιατί οι Ηνωμένες Πολιτείες ενδιαφέρονται τόσο έντονα για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης – έδωσε άλλωστε μία ένδειξη κατά την ετήσια διάλεξη «Προμηθέας» στην επιβλητική βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Λασκαρίδη, όπου τιμήθηκε με το ομώνυμο βραβείο από το τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς. Οπως τόνισε ο ιδρυτής και πρόεδρος του Global Energy Center στη δεξαμενή σκέψης Atlantic Council της Ουάσιγκτον, «η ενεργειακή ασφάλεια σημαίνει οικονομική και πολιτική ασφάλεια».

Στην ερώτηση της «Κ» αμέσως μετά, θυμίζει τις επιφυλάξεις των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου ώστε να μην εξαρτάται η Ευρώπη από το ρωσικό αέριο, αλλά και το κλείσιμο της κάνουλας από τη Ρωσία προς την Ουκρανία την περίοδο 2006-2009. Οπως εκτιμά, «αυτά υπογραμμίζουν ότι η Ευρώπη θα έπρεπε να έχει εναλλακτικές πηγές και να είναι όσο το δυνατόν πιο ανεξάρτητη».

Διευκρίνιση

Ωστόσο, διευκρινίζει ότι «ποτέ δεν θα έλεγα ότι η Ρωσία δεν πρέπει να πωλεί αέριο στην Ευρώπη, αλλά ότι πρέπει να το διαθέτει σε μία ανταγωνιστική και διαφανή αγορά. Ελπίζω ότι τα βήματα που γίνονται στις Βρυξέλλες και σε αυτή την περιοχή της Ευρώπης για τη βελτίωση των υποδομών θα συνεισφέρουν στη δημιουργία της ανταγωνιστικότητας και διαφάνειας».

Οπως τονίζει, «το επιχείρημά μου είναι ότι η Gazprom έχει κάθε δικαίωμα να ανταγωνίζεται με οποιονδήποτε άλλο στην Ευρώπη, αρκεί να μη χρησιμοποιούν την ενέργεια ως όπλο».

Στην παρατήρηση ότι μεγάλες χώρες όπως η Γερμανία, αλλά και μικρότερες με ιστορικούς δεσμούς με τη Ρωσία όπως η Ελλάδα, δεν αισθάνονται να απειλούνται από αυτή, συμφωνεί ότι «αυτό μάλλον είναι ακριβές», ωστόσο προσθέτει ότι σε κάθε περίπτωση, «η Ελλάδα θα είναι σε ισχυρότερη θέση αν υπάρχει μία διαφανής και ανταγωνιστική αγορά. Η Ελλάδα είναι μέρος της Ε.Ε., όπως και η Γερμανία, και επηρεάζεται από την επιρροή της Ρωσίας. Το κλειδί, λοιπόν, είναι να είναι ανταγωνιστική η αγορά, ώστε να μπορεί και η Ρωσία να ανταγωνίζεται, ακολουθώντας τους κανόνες».

Σε αυτό το πλαίσιο, άλλωστε, βλέπει θετικά, ως μία ακόμη εναλλακτική πηγή, τις εισαγωγές αμερικανικού φυσικού αερίου στην Ελλάδα, κι ας υπάρχουν επιφυλάξεις για την οικονομική τους λογική, καθώς έρχονται από την άλλη άκρη του κόσμου. Οπως τονίζει, «έχουν ήδη γίνει αρκετές αποστολές στην Ευρώπη, και το κόστος τους μειώνεται. Συμφωνώ ότι είναι δύσκολο, αλλά οι εταιρείες πιστεύουν ότι μπορούν να είναι ανταγωνιστικές, θα το δούμε στην πράξη. Αλλά υπάρχουν δύο ισχυρά επιχειρήματα υπέρ τους: Ενα, ότι το LNG θα είναι διαθέσιμο ως εναλλακτική. Το δεύτερο, ότι κανείς δεν ξέρει πώς θα κινηθεί η αγορά. Μπορεί να αυξηθούν οι τιμές και να καταφέρουν να είναι πιο ανταγωνιστικές. Υπάρχουν χώρες που θα θέλουν περισσότερες από μία πηγές. Η Ρωσία δεν θα μπορεί να αυξήσει μονομερώς τις τιμές αν υπάρχουν εναλλακτικές.

Οσο για το τι θα έκανε την Ελλάδα ένα πραγματικό ενεργειακό σταθμό, εκτιμά ότι θα βοηθούσε πολύ αν η Ελλάδα συμπεριλαμβανόταν στην πρωτοβουλία των Τριών Θαλασσών (Βαλτικής, Αδριατικής και Μαύρης), διότι «αυτό θα άνοιγε την προοπτική για έργα που μπορούν να φέρουν αέριο μέσω της Ελλάδας στα Βαλκάνια».

Οι… τέσσερις θάλασσες

Στην ομιλία του, μάλιστα, πρότεινε να γίνουν… τέσσερις οι θάλασσες, με την προσθήκη του Αιγαίου. Αναφέρει ως χαρακτηριστικό παράδειγμα τον αγωγό IGB, αλλά και τον τερματικό σταθμό της Αλεξανδρούπολης και την επέκταση του TAP με παρακλάδια προς τα Δυτικά Βαλκάνια. Οπως εξηγεί, «όλα αυτά μπορούν να γίνουν έργα προτεραιότητας» μεταξύ των μελών της πρωτοβουλίας, της Ευρωπαϊκής Ενωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών.

Μιλώντας για ενεργειακή ασφάλεια, δεν αρνείται ότι η ανακάλυψη στην Ανατολική Μεσόγειο, και ειδικά στην Κύπρο, μπορεί να δημιουργήσει προκλήσεις για την ασφάλεια στην περιοχή.

Οπως λέει χαρακτηριστικά, «είναι ένα πιθανό ζήτημα. Δεν είμαι αρκετά καταρτισμένος τεχνικά για να πω ποια είναι η πιθανότητα επιτυχίας του έργου της Exxon, πόσο εύκολο ή δύσκολο θα είναι να τεθεί σε λειτουργία. Είναι σημαντικό ότι η Exxon έχει βρει τα κοιτάσματα. Λόγω αυτού, μπορεί οι Ηνωμένες Πολιτείες να δραστηριοποιηθούν περισσότερο για την επίλυση των ζητημάτων στην Ανατολική Μεσόγειο. Αυτά είναι δύσκολα ζητήματα πολιτικής και ασφάλειας. Υποστήριζα πάντα ότι αν επιλύσουμε το ζήτημα των ενεργειακών πόρων, αυτό μπορεί να είναι ένα βήμα χτισίματος εμπιστοσύνης προς τον στόχο της τελικής επανένωσης. Αλλά αν περιμένουμε την επανένωση για να ασχοληθούμε με τους πόρους (και τα δύο θέλουν πολύ χρόνο, και το έργο και οι διαπραγματεύσεις) φοβάμαι ότι θα το κάνουμε πιο δύσκολο να επιλυθεί».

Στην ερώτηση πώς θα μπορούσαν να βοηθήσουν οι ΗΠΑ, με δεδομένη την γεωπολιτική σημασία του αγωγού EastMed, εκτιμά ότι πρέπει να υπάρξει μία συγκεκριμένη στρατηγική από τις Ηνωμένες Πολιτείες για το πώς θα επιλυθούν τα πολιτικά ζητήματα: «Πρέπει να δούμε τι ισχυρά χαρτιά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ώστε να φέρουμε όλα τα μέρη στο τραπέζι και να βεβαιωθούμε ότι όλοι κερδίζουν, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, της Τουρκίας, και όλης της Κύπρου. Αυτά τα ζητήματα πρέπει να ανέβουν υψηλότερα στις προτεραιότητες των ΗΠΑ. Υπάρχουν τόσα άλλα θέματα στον κόσμο που δεν έχει δοθεί αρκετή προσοχή σε αυτά τα ζητήματα».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή