ΚΑΪΡΟ – ΑΠΟΣΤΟΛΗ. Με προειδοποιήσεις από τις τάξεις του τουρκικού Ναυτικού, απαντά η Αγκυρα στην συνεχιζόμενη αντιπαράθεση για την κυπριακή ΑΟΖ, αλλά και στην απόφαση Αθήνας, Λευκωσίας και Καΐρου να προωθήσουν με ταχείς ρυθμούς τις μεταξύ τους διαπραγματεύσεις για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών, που ελήφθη στην τριμερή σύνοδο κορυφής του Ελληνα πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά, με τους προέδρους της Κύπρου, Νίκο Αναστασιάδη, και της Αιγύπτου, Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι.
Την οικοδόμηση ενός νέου γεωπολιτικού σκηνικού στην Αν. Μεσόγειο, που θα έχει ως βασικό πυλώνα την αξιοποίηση των κοιτασμάτων αερίου που βρίσκονται στην περιοχή, αποφάσισαν χθες στο Κάιρο ο Ελληνας πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς και οι πρόεδροι Αναστασιάδης και Αλ Σίσι, κατά την πρώτη τριμερή σύνοδο κορυφής Ελλάδας, Κύπρου, Αιγύπτου.
Σε ό,τι αφορά την πιο «ευαίσθητη» πτυχή του εγχειρήματος, που αφορά το θέμα των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών, οι τρεις ηγέτες υπογράμμισαν την καθολική ισχύ της σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας και στο πλαίσιο αυτό αποφάσισαν να προχωρήσουν «το ταχύτερο στις μεταξύ τους διαπραγματεύσεις για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών όπου αυτό δεν έχει γίνει ακόμη». Επισήμαναν επίσης τη σημασία σεβασμού των κυριαρχικών δικαιωμάτων και της δικαιοδοσίας της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΑΟΖ της και κάλεσαν την Τουρκία να τερματίσει όλες τις εν εξελίξει σεισμογραφικές έρευνες εντός των θαλάσσιων ζωνών της Κύπρου και να αποφύγει παρόμοιες δραστηριότητες στο μέλλον.
Η εξέλιξη αναμένεται να προκαλέσει την αντίδραση της Αγκυρας η οποία έχει ήδη κάνει σχετικά διαβήματα στην Ουάσιγκτον, την Αθήνα και το Κάιρο. Υπό αυτό το πρίσμα αποκτούν αυξημένη σημασία η επίσκεψη του αντιπροέδρου των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, στην Αγκυρα στις 21 Νοεμβρίου, και η συνάντηση που θα έχουν μία εβδομάδα αργότερα στην τουρκική πρωτεύουσα οι κ. Βενιζέλος και Τσαβούσογλου. Τα εμπλεκόμενα μέρη διαμηνύουν, πάντως, ότι η συγκεκριμένη τριμερής συνεργασία, η οποία στην πορεία θα διευρυνθεί με τη συμμετοχή του Λιβάνου και της Ιορδανίας, δεν στρέφεται εναντίον άλλων χωρών.
Στο πλαίσιο του νέου σκηνικού που οικοδομείται, ανάλογη τριμερής σύνοδος κορυφής αναμένεται να διεξαχθεί επίσης μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ, στα τέλη Ιανουαρίου. Θα έχει υπάρξει προηγουμένως συντονισμός από τους γενικούς γραμματείς των υπουργείων Εξωτερικών των τριών χωρών, τον Νοέμβριο στην Αθήνα.
Μετά την τριμερή συνάντηση (είχαν προηγηθεί και σύντομες διμερείς συνομιλίες του Αιγύπτιου πρόεδρου με τους κ. Αναστασιάδη και Σαμαρά), ο Ελληνας πρωθυπουργός μίλησε για μια πολυσήμαντη στρατηγική συνεργασία, έδωσε μεγάλη έμφαση στην αξιοποίηση του αερίου, την ενεργειακή ασφάλεια και τον ανεφοδιασμό όλης της Ε.Ε., ενώ δεν παρέλειψε να επισημάνει την ανάγκη τερματισμού των «απαράδεκτων προκλήσεων» της Τουρκίας. «Ηταν μια συνάντηση που τη χρωστούσαμε και οι τρεις μας στην ιστορία» είπε ο κ. Σαμαράς, ο οποίος αναφέρθηκε στην ενίσχυση μιας πανάρχαιας φιλίας, υπογράμμισε τη σημασία της Αιγύπτου ως ηγέτιδας δύναμης του Αραβικού Κόσμου και υποσχέθηκε πως η Αθήνα και η Λευκωσία θα δράσουν ως πρέσβεις της Αιγύπτου στην Ε.Ε.
«Σημείο αναφοράς»
Από την πλευρά του, ο κ. Αναστασιάδης χαρακτήρισε τη διακήρυξη του Καΐρου «σημείο αναφοράς», τόνισε με έμφαση ότι η συνεργασία που αναπτύσσεται δεν στρέφεται εναντίον καμίας χώρας και υπό αυτό το πρίσμα κάλεσε όλα τα κράτη της περιοχής που μοιράζονται «το κοινό μας όραμα» να συμμετάσχουν και σε αυτή την περιφερειακή συνεργασία. Υπογράμμισε την ανάγκη μιας συνολικής λύσης του Κυπριακού και επέκρινε την Αγκυρα για την είσοδο τουρκικών πλοίων στην κυπριακή ΑΟΖ, τη στιγμή που οι διαπραγματεύσεις εισέρχονταν στην πιο ουσιαστική φάση τους.
Ο Αιγύπτιος πρόεδρος αναφέρθηκε ιδιαίτερα στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, αλλά και στη συμβολή της Αθήνας και της Λευκωσίας στη σύσφιγξη των σχέσεων του Καΐρου με την Ε.Ε.
Η τριμερής συνεργασία έχει την υποστήριξη των ΗΠΑ, οι οποίες, μεταξύ άλλων, αναζητούν τρόπους ενίσχυσης του Αιγύπτιου προέδρου, καθώς η παρουσία του θεωρείται κομβικής σημασίας για τη σταθερότητα της Μ. Ανατολής. Δεν εκπλήσσει, λοιπόν, που οι διαδικασίες κινούνται με ταχείς ρυθμούς. Στις 24 Νοεμβρίου θα υπάρξει τριμερής συνάντηση στη Λευκωσία των υπουργών Ενέργειας Ελλάδας, Κύπρου και Αιγύπτου.
Η συνεργασία δεν περιορίζεται στον τομέα της ενέργειας, αλλά εκτείνεται σε ευρύ φάσμα δράσεων που αφορούν την οικονομία, τις επενδύσεις και τον τουρισμό. Στο πλαίσιο του στρατηγικού σχεδιασμού που υλοποιείται, η Αθήνα και η Λευκωσία προβάλλουν ως γέφυρα της Ε.Ε. με την Αίγυπτο. Αλλωστε, τα σημεία όπου τέμνονται οι θαλάσσιες ζώνες των τριών χωρών είναι τα σύνορα της Ευρώπης με τη σημαντικότερη ίσως χώρα του αραβικού κόσμου.