Με μια μεγάλη εκδήλωση στο Μουσείο Μπενάκη της Πειραιώς, στην οποία θα παραστούν εκπρόσωποι της Tate Modern και του Διεθνούς Μουσείου Παιδικής Τέχνης του Οσλο, κορυφώνονται την Παρασκευή (28/11) οι εκδηλώσεις για τα είκοσι χρόνια του «δικού» μας Μουσείου Ελληνικής Παιδικής Τέχνης στην Πλάκα.
Κάποιοι από εμάς θα έχουμε ήδη επισκεφθεί την έκθεση που παρουσιάζεται έως τα μέσα Δεκεμβρίου στην αίθουσα τέχνης του Ιανού, όπου η Ιρις Κρητικού, αντιπρόεδρος του μουσείου, και η Μικρή Αρκτος συνέθεσαν για τα είκοσι χρόνια έναν διάλογο που σπανίως συνηθίζεται, μεταξύ έργων γνωστών καλλιτεχνών και παιδιών.
Ανάμεσα στα εκθέματα είναι τα έργα που δημιούργησαν παιδιά που νοσηλεύονταν στο Ιπποκράτειο τις χρονιές 1945-46, τα οποία ζωγράφιζαν στον ελεύθερο χρόνο τους την ώρα που τους διάβαζε ο Ηλίας Βενέζης! Δίπλα σε αυτά τα έργα, καθώς και άλλα παιδικά που προέρχονται από τις συλλογές του Μουσείου Ελληνικής Παιδικής Τέχνης, στέκονται έργα Ελλήνων καλλιτεχνών (Κωνσταντίνος Εσσλιν, Θεόφιλος Κατσιπάνος, Ηρα Βλαχάκη, Γιώργος Βορρές, Μαρία-Νεφέλη Ζήκου, Νικόλας Αγγελής κ.ά.).
Για όλες τις ηλικίες
Η έκθεση «20+20 για τα 20!!!», όπως ονομάζεται, «δίνει την ίδια καλλιτεχνική αξία στα έργα των παιδιών, κάτι που για πρώτη φορά γίνεται στην Ελλάδα, και στο εξωτερικό όχι συχνά, με πρόσφατο το τολμηρό παρόμοιο εγχείρημα του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης στο Λουγκάνο», μας λέει η Εύα Σταμάτη, διευθύντρια του Μουσείου Ελληνικής Παιδικής Τέχνης.
Ενδιαφέρον στοιχείο της έκθεσης στον Ιανό είναι η ενότητα έργων παιδιών της φυλής των Καλάς του Βορειοδυτικού Πακιστάν (ανήκουν στο Μουσείο Παιδικής Τέχνης) που δημιουργήθηκαν από εντελώς ανεκπαίδευτα παιδιά, «τα οποία μεγαλούργησαν με την ευχέρεια και τον αυθορμητισμό της παιδικής τους ψυχής».
«Ολα αυτά είναι μια προσπάθεια να μας γνωρίσει το κοινό, καθώς υπάρχει αρκετή άγνοια και σύγχυση ως προς το μουσείο μας», εξηγεί η Εύα Σταμάτη. Στο Μουσείο Ελληνικής Παιδικής Τέχνης παρουσιάζονται αποκλειστικά έργα παιδιών, «αυτό δεν είναι αυτονόητο γιατί συμβαίνει σε ελάχιστα μουσεία στον κόσμο». Η ιδιαιτερότητα λοιπόν είναι τα εκθέματα και η αμεσότητά τους. «Μπορείς να τα προσλάβεις, να τα νιώσεις δίχως να διαβάσεις λεζάντες. Είναι έργα που απευθύνονται σε όλες τις ηλικίες, σε όλες τις εθνικότητες. Για τα παιδιά είναι μοναδική η ευαισθητοποίησή τους όταν βλέπουν δημιουργίες συνομηλίκων τους, για τους ενηλίκους επίσης είναι άμεση η εμπλοκή και η φόρτιση, γιατί όλοι θυμούνται μια δική τους παιδική ζωγραφιά».
Στα είκοσι χρόνια του το Μουσείο Ελληνικής Παιδικής Τέχνης έχει δεχθεί εκατόν σαράντα χιλιάδες επισκέπτες, ενώ από τα εικαστικά εργαστήρια έχουν περάσει έντεκα χιλιάδες παιδιά και την επιμόρφωση δασκάλων έχουν τελειώσει επτακόσιοι εκπαιδευτικοί. «Στο Μουσείο Ελληνικής Παιδικής Τέχνης το παιδικό έργο είναι η αφορμή για να κρατήσουμε ζωντανές τις ποιότητες του αυθορμητισμού στη ζωή μας. Σίγουρα υπηρετούμε το παιδί, όμως απευθυνόμαστε σε όλους, αυτό είναι το όραμά μας στο οποίο σημαντικό ρόλο έχει η τέχνη ως εκπαιδευτική διαδικασία», τονίζει η Εύα Σταμάτη.
Συνύπαρξη δύο κόσμων στον Ιανό
Κατά τη διαδικασία προετοιμασίας της έκθεσης στον Ιανό, αρχικά επελέγησαν από την επιμελήτρια 20 παιδικά έργα τέχνης από τις συλλογές του μουσείου, με μέλημα την ποικιλότητα ως προς το θέμα, τη φόρμα, την τεχνική και τα χρησιμοποιούμενα υλικά, αλλά και την άμεση ή την έμμεση σύνδεση με διαφορετικά κινήματα τέχνης ή καλλιτεχνικά ευρήματα. Στη συνέχεια, για κάθε έργο παιδιού, επελέγη το έργο ενός ενήλικου εικαστικού, με γνώμονα την προοπτική της συνύπαρξης και της συνομιλίας δύο φαινομενικά διαφορετικών κόσμων. Οπως αναφέρει η Ιρις Κρητικού, πρόκειται για αναφορά στην αυτοτελή αξία του θαυμαστού και περιπετειώδους εικαστικού κόσμου των παιδιών, ενός κόσμου με αισθητική ποιότητα ισάξια με εκείνη των ενηλίκων καλλιτεχνών, που χρειάστηκαν κατά τα λεγόμενα των μεγάλων μοντερνιστών «πολλά χρόνια για να ξαναμάθουν να ζωγραφίζουν σαν παιδιά».
Και εκδήλωση
Την εκδήλωση της Παρασκευής (28/11) στο Μουσείο Μπενάκη της Πειραιώς (7-9 μ.μ.) θα συντονίσει ο δημοσιογράφος Νίκος Βατόπουλος. Ομιλητές θα είναι η Ελένη-Φαίη Σταμάτη (πρόεδρος του Δ.Σ. του Μουσείου Ελληνικής Παιδικής Τέχνης), η Angela Goldin (διευθύντρια του Διεθνούς Μουσείου Παιδικής Τέχνης στο Οσλο), η Zuzana Flaskova, επιμελήτρια της Tate Modern, η Αντζελα Διακοπούλου (από τους υπεύθυνους των εκπαιδευτικών προγραμμάτων της Tate Modern), ο Takashi Terao (διευθυντής του Μουσείου Παιδικής Τέχνης της Hamada στην Ιαπωνία), η Λουίζα Καραπιδάκη (έφορος των εκθέσεων του Μουσείου Ελληνικής Παιδικής Τέχνης), η Ιρις Κρητικού και η Εύα Σταμάτη.