Ο Αντώνης Σαμαράς θα υποδεχθεί αύριο στην Αθήνα τον Αχμέτ Νταβούτογλου και τους υπουργούς που θα τον συνοδεύουν για να συμμετάσχουν στο τρίτο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας (ΑΣΣ) Ελλάδας – Τουρκίας. Η σύγκληση του συγκεκριμένου οργάνου είναι θετική και χρήσιμη, υπό την προϋπόθεση ότι έχει γίνει η αναγκαία προεργασία που θα επιτρέψει να λειτουργήσει αυτό κατευναστικά σε ό,τι αφορά την ένταση που έχει δημιουργηθεί από την παρουσία του τουρκικού σεισμογραφικού σκάφους «Μπαρμπαρός» στην κυπριακή ΑΟΖ.
Δυστυχώς, βρισκόμαστε την παραμονή του Συμβουλίου και η παραβατική δραστηριότητα της Αγκυρας συνεχίζεται. Οι παρεμβάσεις τρίτων δεν έχουν αποδώσει. Μάλιστα, αυτή του Αμερικανού αντιπροέδρου θα έλεγα ότι, παρά τις προσδοκίες που είχαν δημιουργηθεί λόγω των επαφών του με την ομογένεια, κινήθηκε σε ενοχλητική κατεύθυνση.
Για την άρση του αδιεξόδου τις τελευταίες εβδομάδες έχει ενεργοποιηθεί έντονα η ελληνική διπλωματία με αποκορύφωμα τις επαφές του Ευάγγελου Βενιζέλου με τον Ταγίπ Ερντογάν και τον Ντεβλούτ Τσαβούσογλου. Προς το παρόν, δεν έχουν υπάρξει αποτελέσματα. Σε συνομιλία που είχα χθες στις Βρυξέλλες με τον Τούρκο υπ. Εξωτερικών, επέμεινε ότι γίνονται εντατικές και λεπτομερείς συζητήσεις ουσίας για την αναζήτηση της «χρυσής τομής» και εμφανίστηκε αισιόδοξος ότι θα βρεθεί λύση. Από την Αγκυρα ακούω ότι ο κ. Νταβούτογλου δεν θα πάει στη Θράκη, για να μην επιβαρύνει το τεταμένο κλίμα.
Σε κάθε περίπτωση, εάν ολοκληρωθεί το ΑΣΣ και δεν υπάρξει κάποια δέσμευση ή ανακοίνωση που να παραπέμπει σε κάτι συγκεκριμένο, εγκυμονεί ο κίνδυνος να θεωρηθεί η δράση του τουρκικού σκάφους εντός της κυπριακής ΑΟΖ ως «φυσιολογική κατάσταση πραγμάτων», και αυτό είναι απαράδεκτο.
Η ουσία της τουρκικής αντίδρασης δεν περιορίζεται στην «κυπριακή διάσταση». Οφείλεται και στην ανησυχία και δυσφορία της Αγκυρας για το πλέγμα των συνεργασιών που οικοδομούν στην Ανατολική Μεσόγειο η Ελλάδα και η Κύπρος με την Αίγυπτο και το Ισραήλ, οι οποίες έχουν ως βασικό πυλώνα την αξιοποίηση του φυσικού αερίου. Υπό αυτό το πρίσμα, η σύγκληση του ΑΣΣ γίνεται και για να δείξει η Ελλάδα στην Τουρκία ότι δεν επιχειρεί να την αποκλείσει από το πλέγμα συνεργασιών, αλλά ότι, αντίθετα, επιθυμεί τη συμμετοχή της σε αυτό. Αλλωστε, σε κάθε ευκαιρία η Ελλάδα υπογραμμίζει πως οι συνεργασίες με Αίγυπτο και Ισραήλ δεν στρέφονται εναντίον της Αγκυρας, την οποία καλεί μάλιστα να συμμετάσχει σε αυτές. Αυτό υποστηρίζει και η Λευκωσία, που δηλώνει ότι σε περίπτωση λύσης του Κυπριακού είναι έτοιμη να προωθήσει τη μεταφορά του αερίου μέσω Τουρκίας.
Ο πρωθυπουργός υιοθέτησε συγκρατημένη στάση, μιλώντας για «νηφάλια και συνετή» αντίδραση της Ελλάδας και υπογράμμισε την ανάγκη να μη διολισθήσει η κατάσταση προς ένα «θερμό» επεισόδιο. Δεν διαφωνεί κανείς με τη σύνεση, αλλά φοβούμαι πως με την απόφαση να προχωρήσουμε στη σύγκληση του ΑΣΣ τώρα, κινδυνεύουμε να πάμε στο άλλο άκρο, της έμμεσης επιβράβευσης της παραβατικής συμπεριφοράς των γειτόνων.
Με δεδομένη την απειρία του Αλέξη Τσίπρα στα θέματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας, ο κ. Σαμαράς θεωρεί τον συγκεκριμένο χώρο προνομιακό. Ομως, μετά την ενημέρωση που έλαβε από τον υπουργό Εξωτερικών, τη Δευτέρα, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ υιοθέτησε ώριμη και απόλυτα δικαιολογημένη στάση. Υποστήριξε τη σημασία του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας, αλλά ήγειρε ενστάσεις σε ό,τι αφορά τη χρονική στιγμή που αυτό συγκαλείται με το «Μπαρμπαρός» εν δράσει στην κυπριακή ΑΟΖ.
Αν δεν ευοδωθούν οι παρασκηνιακές κινήσεις της κυβέρνησης και δεν υπάρξει σύντομα αλλαγή σκηνικού στην κυπριακή ΑΟΖ, θα έχουν σταλεί προς όλους –Ελληνες πολίτες (και ψηφοφόρους), Ελληνοκυπρίους, Τουρκία, διεθνή κοινότητα– τα λάθος μηνύματα.