Το ελληνικό μπάσκετ, παρά την απογείωσή του με τη «χρυσή» επιτυχία της Εθνικής Ανδρών, το ’87, περίμενε δεκατέσσερα χρόνια για να έχει την πρώτη του εκπροσώπηση στο ΝΒΑ από τον Αντώνη Φώτση, αλλά δέκα χρόνια αργότερα, η ελληνική σημαία κυματίζει σε τετραπλό ιστό. Οι «Greeks» έχουν στο φετινό αμερικανικό πρωτάθλημα ισχυρότατη παρουσία, από τους Κώστα Κουφό και Νικ Καλάθη στους Μέμφις Γκρίζλις, όπου συνυπάρχουν από την περυσινή περίοδο, τον Γιάννη Αντετοκούνμπο, που έκανε πέρυσι την «εκτόξευση» από τον Φιλαθλητικό της Α2 κατηγορίας στους Μιλγουόκι Μπακς, και τον Κώστα Παπανικολάου, ο οποίος αθόρυβα και με τις καλύτερες δυνατές προδιαγραφές –μετά τη θητεία του σε Ολυμπιακό και Μπαρτσελόνα– φοράει τη φανέλα των Χιούστον Ρόκετς. Η «Κ» έθεσε ίδια ερωτήματα και στους τέσσερις «πρεσβευτές» για την προσαρμογή, τη σταδιακή καταξίωση, τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν, την αποδοχή που έχουν από τους φιλάθλους των ομάδων τους και, φυσικά, για την ανταπόκρισή τους στην Εθνική και την ενίσχυση που προσδίδουν στο αντιπροσωπευτικό συγκρότημα. Τα χρονικά περιθώρια από τις ανειλημμένες επαγγελματικές υποχρεώσεις τους είναι ιδιαίτερα περιορισμένα, αλλά η θετική ανταπόκρισή τους στην «Κ» ήταν άμεση και θερμή. Ο λόγος στον Κώστα Παπανικολάου και τον Γιάννη Αντετοκούνμπο.
– Η συμμετοχή κάθε παίκτη στο ΝΒΑ είναι η κορυφαία επιβράβευση της καριέρας του, πέραν των τίτλων που μπορεί να έχει κατακτήσει σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ποια είναι τα στοιχεία που πρέπει να έχει κάθε παίκτης, ιδίως όταν προέρχεται από την Ευρώπη για να καθιερωθεί στο ΝΒΑ;
Κ. Π.: Εχω αντιληφθεί ότι δεν χρειάζεται κάτι χαρακτηριστικό. Ο Ευρωπαίος παίκτης που θα παίξει στο ΝΒΑ θα πρέπει να αξιοποιήσει στο έπακρο το IQ του, τη νοημοσύνη του. Οι περισσότεροι παίκτες στο ΝΒΑ είναι πολύ αθλητικοί. Προσωπικά, προσπαθώ να δώσω στους Ρόκετς ό,τι δεν δίνουν άλλοι συμπαίκτες μου: σουτ με μία πάσα, γρήγορη σκέψη εκτέλεσης στη φάση και μεγάλη προσήλωση στην άμυνα.
Γ. Α.: Πιστεύω ότι στην αρχή πρέπει να τονίσεις τα πιο δυνατά χαρακτηριστικά του στυλ που έχεις. Να σουτάρεις, δηλαδή, όπως ο Μπογκντάνοβιτς και να πασάρεις όπως ο Ρούμπιο. Μετά να αρχίσεις να εμπλουτίζεις το στυλ σου με βάση αυτό το δυνατό στοιχείο. Σίγουρα, χρειάζεται να εφαρμόζεις κάθε λεπτομέρεια των προπονητικών οδηγιών.
– Αρκετοί Ελληνες παίκτες είχαν προσπαθήσει στο παρελθόν να παίξουν στο ΝΒΑ, χωρίς να το καταφέρουν. Νιώθεις τυχερός που το έχεις πετύχει; Το βασικό στοιχείο είναι η υποδοχή και η εμπιστοσύνη που θα δείξει η ομάδα στον παίκτη;
Κ. Π.: Υπάρχουν συγκυρίες. Για παίκτες όπως ο Φώτσης και ο Σπανούλης, το ταλέντο τους ήταν υπεραρκετό. Παίζει ρόλο, όμως, πώς θα βρεις τη θέση και τον χρόνο σου στην ομάδα. Ημουν τυχερός που ο προπονητής μου, Μακ Χέιλ, ασχολείται πολύ με όλους τους νέους παίκτες.
Γ. Α.: Η εμπιστοσύνη και γενικότερα το περιβάλλον της ομάδας είναι το «Α» και το «Ω» σε όλα τα επίπεδα του ΝΒΑ. Εγώ αισθάνομαι τυχερός που βρήκα ευκαιρία και εμπιστοσύνη στον Φιλαθλητικό για να παίξω μπάσκετ και φυσικά στους Μπακς, οι οποίοι δεν με επέλεξαν ευκαιριακά και πίστεψαν στην εξέλιξή μου.
– Διαφημίζοντας το ελληνικό μπάσκετ στο ΝΒΑ, πώς νιώθεις από την αντιμετώπιση των φιλάθλων της ομάδας, των αμερικανικών και των ελληνικών εφημερίδων, τηλεοπτικών σταθμών και του Διαδικτύου;
Κ. Π.: Νιώθω πολύ όμορφα όταν συναντώ Ελληνες συμπατριώτες και νιώθουν περήφανοι που παίζω στο Χιούστον. Για τα ΜΜΕ, μας έχουν συμβουλεύσει να είμαστε πολύ προσεκτικοί. Ψάχνουν πολύ το πού κάνει λάθος κάποιος παίκτης, είτε σε θέματα βίας και κακής εξωγηπεδικής ζωής. Οσα δηλώνει κάθε παίκτης του ΝΒΑ, μετράνε πολύ στην κοινή γνώμη και χρειάζεται καλή διαχείριση, διότι είναι κομμάτι της δουλειάς μας.
Γ. Α.: Θα νιώθω χαρούμενος και ικανοποιημένος αν κάνοντας αυτό που αγαπάω και μέσα απ’ αυτή την προβολή καταφέρω να φέρω περισσότερα παιδιά στο μπάσκετ. Τα ΜΜΕ εστιάζουν την προσοχή τους στην ατομική προοπτική μου και στο ποσοστό προσφοράς που έχω στην ομαδική εικόνα των Μπακς. Ειλικρινά, δεν νιώθω σταρ. Δεν πρόκειται να «πετάξει» το μυαλό μου. Μόνο το… σώμα μου.
– Συγκρίνοντας τον τρόπο παιχνιδιού του ευρωπαϊκού μπάσκετ με το ΝΒΑ, ποιες είναι οι δυσκολίες προσαρμογής για τους παίκτες που προέρχονται από την Ευρώπη;
Κ. Π.: Η ροή του καθημερινού και εβδομαδιαίου προγράμματος είναι σκληρή. Είναι εύκολο να λες θα το αφομοιώσω και δύσκολο να το κάνεις με συνεχή ταξίδια, προπονήσεις και παιχνίδια. Χρειάζεται η μέγιστη αντοχή σκέψης και σώματος.
Γ. Α.: Ο γρήγορος ρυθμός και το έντονο παιχνίδι επαφής με τους αντιπάλους είναι τα δυσκολότερα σημεία. Χρειάζεται, όμως, να συνηθίσεις τα συνεχόμενα παιχνίδια και τα ταξίδια, χωρίς να χάνεις τη συγκέντρωση από την κόπωση, καθώς είμαστε «αγκαλιά» με τις αποσκευές και πάμε από το αεροδρόμιο στο γήπεδο και αντίστροφα.
«Ολα είναι θέμα αντίληψης»
Η αφομοίωση της οργάνωσης που έχουν όλες οι ομάδες του ΝΒΑ, από τους Αμερικανούς και μη παίκτες που την απαρτίζουν, είναι το άπαν της καθιέρωσης για τους αμερικανοθρεμμένους ομογενείς Κώστα Κουφό και Νικ Καλάθη. Αμφότεροι μεγάλωσαν στις ΗΠΑ, σπούδασαν σε αμερικανικά κολέγια και έχοντας γαλουχηθεί με το αμερικανικό στυλ παιχνιδιού, έχουν πραγματοποιήσει το «όνειρο» της συμμετοχής στο ΝΒΑ.
«Ατελείωτη δουλειά στις προπονήσεις, μεγάλη συγκέντρωση στα παιχνίδια και υψηλό επίπεδο συνεργασίας με τον προπονητή και τους συμπαίκτες», είναι το τρίπτυχο της αποδοχής κάθε παίκτη στο ΝΒΑ για τον Κώστα Κουφό, που έχει, μέχρι τώρα, τη μεγαλύτερη παραμονή στο πρωτάθλημα των σταρ, έχοντας παίξει στους Γιούτα Τζαζ, Μινεσότα Τίμπεργουλφς, Ντένβερ Νάγκετς και τους Μέμφις Γκρίζλις.
«Τίποτα δεν είναι ανέφικτο, αν το θέλεις απόλυτα. Εχοντας παίξει και σε κολέγιο και σε ευρωπαϊκές ομάδες και τώρα στο ΝΒΑ, πιστεύω ότι τα βασικά χαρακτηριστικά του μπάσκετ είναι ίδια για κάθε παίκτη. Το θέμα είναι πόσο καλά μπορεί να τα εφαρμόζει στο γήπεδο και μπορεί να πραγματοποιεί αυτά που ζητάει ο προπονητής του», λέει ο Νικ Καλάθης, ο οποίος διανύει τη δεύτερη περίοδο στο Μέμφις, ενώ έπαιξε για τρία χρόνια στον Παναθηναϊκό και μία σεζόν στη Λοκομοτίβ Κούμπαν.
Για τον Κουφό που έχει παίξει στο ευρωπαϊκό μπάσκετ μόνο με την Εθνική Ελλάδας, το ΝΒΑ αποτελούσε από την αρχή της καριέρας του τον πρώτο στόχο του: «Δεν ξέρω τι θα γίνει στο μέλλον. Βρίσκομαι στο ΝΒΑ και δουλεύω καθημερινά για να παραμείνω εδώ. Τα αθλητικά προσόντα κάθε παίκτη διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο για τη θέση που έχει στην ομάδα του, αλλά επειδή ο ανταγωνισμός είναι πολύ μεγάλος, θα πρέπει να διατηρώ τον μέσο όρο της καλής ψυχολογίας και της προσφοράς σε κάθε προπόνηση και αγώνα της ομάδας».
Το Μέμφις ανανέωσε το συμβόλαιο του Καλάθη το προηγούμενο καλοκαίρι και προερχόμενος από την τιμωρία αποκλεισμού των 20 αγώνων, ο ομογενής πλέι μέικερ νιώθει πως οι εμφανίσεις που είχε κάνει μέχρι και τον προηγούμενο Μάιο τού έδωσαν πίστωση νέας ευκαιρίας από τους Γκρίζλις.
«Ανεξάρτητα πόσος είναι ο χρόνος συμμετοχής, η αντίληψη του παίκτη παίζει μεγάλο ρόλο για την αποστολή που του αναθέτει ο προπονητής. Δεν υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για να δείξεις ότι αξίζεις να σε εμπιστεύονται», υποστηρίζει ο Καλάθης και συμφωνεί ο Κουφός: «Το ΝΒΑ έχει πολύ πιο γρήγορο ρυθμό από το μπάσκετ που παίζεται στην Ευρώπη. Εκεί υπάρχει μεγαλύτερο περιθώριο σκέψης και τεχνικής από τους παίκτες και τους προπονητές. Γι’ αυτόν τον λόγο και οι παίκτες του ΝΒΑ, όταν βρίσκονται με τις εθνικές ομάδες τους, μπορούν να αξιοποιούν ποικιλοτρόπως όσα στοιχεία έχουν μάθει να παίζουν στο αμερικανικό πρωτάθλημα».
Μέλος της εθνικής ομάδας αισθάνεται ο Κουφός
Τρία από τα τέσσερα μέλη της ελληνικής παροικίας στο ΝΒΑ, ο Παπανικολάου, ο Καλάθης και ο Αντετοκούνμπο, συμμετείχαν με την εθνική ομάδα στο Παγκόσμιο Κύπελλο της Ισπανίας και θα ίσχυε το ίδιο με τον Κουφό, αν λίγες ώρες πριν ανέβει τη σκάλα του αεροπλάνου για τον ερχομό του στην Ελλάδα, δεν άλλαζε το «ναι» που είχε πει στον προπονητή, Φώτη Κατσικάρη.
Το επόμενο ραντεβού της ελληνικής ομάδας είναι προγραμματισμένο για την 25η Ιουλίου 2015 και την έναρξη της προετοιμασίας, ενόψει του Ευρωμπάσκετ. Η πρόσφατη κλήρωση στον όμιλο του Ζάγκρεμπ αντιμετωπίστηκε με χαμόγελα και από τους τέσσερις Ελληνες παίκτες που αγωνίζονται στο ΝΒΑ και με συγκρατημένη αισιοδοξία από τους Παπανικολάου, Καλάθη και Αντετοκούνμπο που πηγάζει από το κοντράστ αισθημάτων που βίωσαν στο Παγκόσμιο κύπελλο.
Στην ερώτηση για το πώς κρίνουν την κλήρωση της Εθνικής και τον στόχο που θέτουν, συμφωνούν ότι κανείς δεν θα θυμάται την αρχή στο Ευρωμπάσκετ, όσο καλή κι αν είναι –όπως συνέβη στη Σεβίλλη– αν η συνέχεια δεν είναι νικηφόρα.
Ο Κώστας Κουφός μίλησε σαν να είναι μέλος της Εθνικής στην επόμενη απόπειρα διάκρισής της και οριοθέτησε τον δικό του προσωπικό στόχο, με τη συμμετοχή του αντιπροσωπευτικού συγκροτήματος στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2016.
Για να επιστρέψει η Εθνική στους Ολυμπιακούς Αγώνες, οκτώ χρόνια μετά το Πεκίνο, θα πρέπει να καταταγεί τουλάχιστον σε μια θέση από την τρίτη έως την έκτη του επόμενου Ευρωμπάσκετ, προκειμένου να παίξει στο προολυμπιακό τουρνουά. Και είναι αυτονόητο ότι οι θέσεις των παικτών για την Εθνική του 2016 θα «κλείσουν» το 2015…
«Πρέπει να έχουμε καλή προετοιμασία και να πιστέψουμε ότι μπορούμε να νικήσουμε ακόμη και τις ισχυρές ομάδες, όπως η Ισπανία, η Γαλλία και η Λιθουανία. Να παίξουμε σαν ομάδα, να τα δώσουμε όλα, έχοντας ελληνικό πάθος και δύναμη», λέει ο Κουφός, που έχει προγραμματίσει τον γάμο του στις 18 Ιουλίου και θα ζητήσει άδεια για το ταξίδι του μέλιτος από τον Φώτη Κατσικάρη, ο οποίος βρίσκεται για δέκα ημέρες στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Κουφός επανέλαβε ότι «ένα προσωπικό θέμα και τίποτα περισσότερο» ματαίωσε τον ερχομό του στην Εθνική το προηγούμενο καλοκαίρι, και παρά τα τρία χρόνια απουσίας του, θέλει να επιστρέψει, εφόσον υπάρχει αμοιβαία επιθυμία από το τεχνικό επιτελείο και την ομοσπονδία.
«Είναι βέβαιο ότι υπάρχει μεγάλη δίψα από όλους στην εθνική ομάδα να πάμε καλά στο Ευρωμπάσκετ, γιατί το χρωστάμε στην ομάδα και στους ίδιους τους εαυτούς μας», τονίζει ο Κώστας Παπανικολάου και συνεχίζει: «Πιστεύω ότι με τον κόουτς Κατσικάρη δείξαμε τον χαρακτήρα μας και στο Ευρωμπάσκετ, θα ολοκληρώσουμε ό,τι αφήσαμε λιγότερο και από… μισό στο Παγκόσμιο. Το μίνιμουμ πρέπει να είναι η εξασφάλιση συμμετοχής στο προολυμπιακό τουρνουά για το Ρίο». Για τον Γιάννη Αντετοκούνμπο, υπάρχει η απλούστευση για τον στόχο της Εθνικής: «Στην πρώτη παρουσία μου στην Εθνική Ανδρών, κατάλαβα ότι οι στόχοι μας είναι υψηλοί και έχουμε ανάλογες φιλοδοξίες. Συμφωνώ με τον Κώστα για τον κόουτς Κατσικάρη και τη συνέχεια της δουλειάς που κάναμε πέρυσι. Πρέπει να παίζουμε πάντα για την πρώτη θέση. Τα μεγαλύτερα εμπόδια βρίσκονται μετά την πρώτη φάση των ομίλων».
Για το πείσμα των Ελλήνων διεθνών που… περισσεύει, μίλησε ο Νικ Καλάθης: «Στο Παγκόσμιο κάναμε την τέλεια αρχή, αλλά βρεθήκαμε στο πουθενά. Τώρα, στο Ευρωμπάσκετ, θα έχουμε μια νέα αρχή και ευκαιρία. Με τον Κατσικάρη δουλέψαμε στη σωστή κατεύθυνση, όμως το αποτέλεσμα δεν μας επιβεβαίωσε. Σίγουρα λείπει μια μεγάλη διάκριση της Εθνικής, όπως το 2009 στην Πολωνία. Η Εθνική πρέπει να κοιτάξει πίσω από το… δένδρο του ομίλου».