Η διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και η αποτελεσματική αναδιάρθρωση όσων επιχειρήσεων κρίνονται βιώσιμες αποτελεί μιας από τις μεγάλες προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει το τραπεζικό σύστημα προκειμένου να επιτύχει την επιστροφή του σε ανοδική πορεία.
Η Τράπεζα Πειραιώς, επιδιώκοντας να μεγιστοποιήσει την ανάκτηση κεφαλαίων από τη διαχείριση των δανείων και συμμετοχών της, προχώρησε σε συμφωνία συνεργασίας με τον αμερικανικό όμιλο KKR (Kohlberg Kravis Roberts), ο οποίος ειδικεύεται στη διαχείριση και αναδιάρθρωση επιχειρήσεων. Η συμφωνία προβλέπει τη μεταβίβαση χαρτοφυλακίου ενήμερων και μη εξυπηρετούμενων επιχειρηματικών δανείων καθώς και μετοχών, συνολικού ύψους 1,2 δισ. ευρώ, από την Πειραιώς στην KKR η οποία αναλαμβάνει την υποχρέωση να διοχετεύσει κεφάλαια ύψους έως και 300 εκατ. ευρώ στις παραπάνω εταιρείες για να εξασφαλίσει την ομαλή λειτουργία και την αναδιάρθρωσή τους. Οπως υπογραμμίζουν στην «Κ» στελέχη της Τράπεζας Πειραιώς το μεγαλύτερο εμπόδιο μέχρι τώρα στην εξυγίανση επιχειρήσεων ήταν η δυσκολία εξεύρεσης νέων κεφαλαίων. Η συμφωνία με την KKR σημειώνουν απαντά στο μεγάλο πρόβλημα της ανακεφαλαιοποίησης εταιρειών που κρίνονται μεν βιώσιμες αλλά είναι δύσκολο να αποκτήσουν, λόγω της οικονομικής συγκυρίας, πρόσβαση σε νέα κεφάλαια.
Τραπεζικές πηγές διευκρινίζουν ότι η συμφωνία δεν είναι μια κλασική συναλλαγή μεταβίβασης μη εξυπηρετούμενων δανείων αλλά έχει επικεντρωθεί σε εταιρείες συγκεκριμένου επιχειρηματικού ομίλου στον οποίο η Πειραιώς είχε πολύ μεγάλη έκθεση. Το χαρτοφυλάκιο που θα μεταβιβαστεί αφορά εταιρείες από ένα μεγάλο φάσμα κλάδων και μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται εταιρείες των κλάδων Υγείας και Τροφίμων. Με τον τρόπο αυτό η Πειραιώς θα περιορίσει τον πιστωτικό κίνδυνο και παράλληλα η KKR θα συνεισφέρει τεχνογνωσία και κεφάλαια για την αναδιοργάνωση των συγκεκριμένων εταιρειών.
Η αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων και η αναδιάρθρωση όσων προβληματικών εταιρειών κρίνονται βιώσιμες αποτελεί ζωτικής σημασίας σημείο για τις τράπεζες. Εθνική Τράπεζα, Alpha Bank και Eurobank καθώς και η Πειραιώς έχουν δημιουργήσει εξειδικευμένες μονάδες για την αντιμετώπιση των προβληματικών στοιχείων ενεργητικού. Στελέχη τραπεζών εκτιμούν ότι δεν θα πραγματοποιηθούν τουλάχιστον το επόμενο διάστημα πωλήσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων σε ξένες εξειδικευμένες εταιρείες λόγω των εξαιρετικά χαμηλών τιμών αλλά και του εξαιρετικά πολύπλοκου νομοθετικού πλαισίου στην Ελλάδα που γενικά αποθαρρύνει τέτοιες κινήσεις. Οι τράπεζες θα επικεντρωθούν στην αυτοδύναμη διαχείριση των προβληματικών στοιχείων του ενεργητικού τους καθώς εκτιμούν ότι έτσι θα μεγιστοποιήσουν τα κεφάλαια που θα ανακτήσουν. Οπως σημειώνουν μεταβιβάσεις προβληματικών δανείων σε άλλες εταιρείες θα γίνει σε δεύτερο χρόνο και θα αφορά περιπτώσεις που οι τράπεζες θεωρούν οριστικά ως χαμένες υποθέσεις.
«Kόκκινα» επιχειρηματικά
Εντεκα ολόκληρα δισεκατομμύρια ευρώ χρωστούν μόλις 800 επιχειρήσεις σύμφωνα με μελέτη της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ). Στην ανάλυση της ΤτΕ, που βασίζεται σε στοιχεία του 2013, εξετάζονται τα βασικά χαρακτηριστικά επιχειρηματικών δανείων άνω του 1 εκατ. ευρώ, ενώ το δείγμα περιλαμβάνει περίπου 16.000 επιχειρήσεις – οφειλέτες με συνολικό άνοιγμα περίπου 98,5 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί σε 54% του ΑΕΠ του 2013. Από αυτά τα δάνεια περίπου 6.000 δάνεια, συνολικού ύψους 28,5 δισ. ευρώ, βρίσκονται στο «κόκκινο» δηλαδή εμφανίζουν καθυστέρηση στην αποπληρωμή τους. Από τη μελέτη της ΤτΕ προκύπτει αρνητική συσχέτιση μεταξύ ύψους οφειλής και καθυστέρησης, δηλαδή, οφειλέτες με μεγαλύτερο άνοιγμα (άνω των 5 εκατ. ευρώ) εμφανίζουν κατά μέσο όρο χαμηλότερο δείκτη καθυστερήσεων συγκριτικά με εκείνους των οποίων το άνοιγμα κυμαίνεται μεταξύ 1 και 5 εκατ. ευρώ. Τα μισά των δανείων σε καθυστέρηση κατανέμονται σε μερικές εκατοντάδες πιστούχους, με το ήμισυ αυτών να συγκεντρώνεται σε μόνο έξι κλάδους οικονομικής δραστηριότητας. Η συγκέντρωση αφορά σχετικά μικρό αριθμό πιστούχων που επιμερίζεται σε λίγους κλάδους, κυρίως στους κλάδους κατασκευών κτιρίων, χονδρικού και λιανικού εμπορίου, καταλυμάτων, διαχείρισης ακίνητης περιουσίας, έργων πολιτικού μηχανικού, βιομηχανίας τροφίμων, δραστηριοτήτων ανθρώπινης υγείας και παραγωγής κλωστοϋφαντουργικών υλών.
Η ταυτότητα του αμερικανικού fund ΚΚR
H KKR είναι ένα από τα μεγαλύτερα παγκοσμίως ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια που σήμερα διαχειρίζεται περιουσιακά στοιχεία ύψους σχεδόν 100 δισ. δολαρίων και είναι μέτοχος ή ιδιοκτήτης σε περισσότερες από 90 εταιρείες με συνδυασμένα έσοδα άνω των 200 δισ. δολαρίων ετησίως. Για αρκετά χρόνια, ιδίως στη δεκαετία του 1980, η KKR εφάρμοζε μια πρακτική που πρόεβλεπε ότι εξαγοράζει εταιρείες, τις αναδιαρθρώνει απολύοντας πολλούς εργαζόμενους και τις ξαναπουλάει.
Η εταιρεία ιδρύθηκε το 1976 από τον Χένρι Κράβις, 70 ετών, τον εξάδελφό του Τζορτζ Ρόμπερτς, επίσης 70 ετών και τον Τζερόμ Κόλμπεργκ. Τα πρώτα χρόνια της ύπαρξης της η KKR είχε τη φήμη εταιρείας που εξαγοράζει άλλες προβληματικές εταιρείες, τις εξυγιαίνει και τις ξαναπουλάει. Η πρακτική αυτή και ιδιαίτερα η εξαγορά το 1988 της εταιρείας RJR Nabisco απέφερε στην KKR τον όχι ιδιαίτερα κολακευτικό τίτλο του πειρατή του εταιρικού κόσμου.
Την τελευταία δεκαετία η KKR έχει μετατραπεί σε μια πολύ πιο σύνθετη εταιρεία που δανείζει η ίδια απευθείας σε εταιρείες, επενδύει, συμβουλεύει και γίνεται ανάδοχος σε μετοχικές ή ομολογιακές εκδόσεις για λογαριασμό πελατών της. Ιδιαίτερα μετά το 2009 η KKR μαζί με άλλα αμερικανικά ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια όπως η Blackstone και η Ares έχει μπει δυναμικά στην ευρωπαϊκή αγορά εκμεταλλευόμενη το γεγονός ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες μειώνουν συνεχώς τους ισολογισμούς τους.
