Στη σφαίρα του φανταστικού κινείται η δημόσια συζήτηση για την ικανότητα κάλυψης των αναγκών ρευστότητας της χώρας με εγχώριους πόρους. Η κυβέρνηση ήδη έχει ξεπεράσει τις δυνατότητες άντλησης ρευστότητας μέσω έκδοσης εντόκων γραμματίων, αποστερώντας πολύτιμους πόρους από τον ιδιωτικό τομέα, ενώ η εξασφάλιση των καταθέσεων των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων εξαρτάται αποκλειστικά από τη ρευστότητα που παρέχει στις ελληνικές τράπεζες η ΕΚΤ, ρευστότητα που χορηγείται υπό αυστηρές προϋποθέσεις.
Το Δημόσιο μέχρι τώρα έχει εκδώσει έντοκα συνολικού ύψους 15 δισ. ευρώ, τα οποία έχουν αγοραστεί απρόθυμα από τις εγχώριες τράπεζες. Βάσει του Μνημονίου, από τα 15 δισ. οι τράπεζες μπορούν να αξιοποιούν ως ενέχυρο για την άντληση ρευστότητας από την ΕΚΤ μέχρι ποσού 3,5 δισ., κάτι που ήδη έχουν κάνει. Δηλαδή, το Δημόσιο μέσω των εντόκων ήδη έχει αποστερήσει τον ιδιωτικό τομέα από πόρους 11 δισ., επιβαρύνοντας τη ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος.
Δίχως την ΕΚΤ η κουβέντα περί καταθέσεων είναι καθαρά θεωρητική, δεδομένου ότι οι καταθέσεις έχουν μετασχηματιστεί σε δάνεια. Στο τέλος του περασμένου Νοεμβρίου το υπόλοιπο δανείων (212 δισ.) ξεπερνάει κατά πολύ τις καταθέσεις (164 δισ.) και η διαφορά, ύψους σχεδόν 50 δισ., καλύπτεται από τη χρηματοδότηση της ΕΚΤ. Ετσι έχουν ευρώ τα ΑΤΜ. Στην πράξη κάθε ανάληψη καταθέσεων, είτε από νοικοκυριά και επιχειρήσεις είτε από το κράτος για την έκδοση εντόκων, μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο στον βαθμό που το ευρωσύστημα, η ΕΚΤ, χορηγήσει την αντίστοιχη ρευστότητα. Οπως σημειώνουν στελέχη της ΤτΕ, η ρευστότητα αυτή δεν χορηγείται αυτόματα, αλλά για να εγκριθεί πρέπει οι τράπεζες και η χώρα να εκπληρώνουν σειρά υποχρεώσεων. Η ΕΚΤ έχει κατ’ επανάληψιν τονίσει ότι η ρευστότητα στις ελληνικές τράπεζες παρέχεται όσο η χώρα είναι σε πρόγραμμα. Σύμφωνα με στελέχη τραπεζών, η αντίληψη ότι η ΕΚΤ θα προσφέρει ρευστότητα σε κάθε περίπτωση είναι εκτός πραγματικότητας και εκτιμούν ότι τυχόν μονομερείς ενέργειες ή αποφάσεις θα οδηγήσουν άμεσα στον τερματισμό της παροχής ρευστότητας προς τις ελληνικές τράπεζες.
Το τραπεζικό σύστημα στέκεται όρθιο την τελευταία εξαιρετικά δύσκολη 6ετία με τη δυναμική στήριξη της ΕΚΤ. Δίχως την ΕΚΤ οι τράπεζες θα είχαν καταρρεύσει εδώ και χρόνια. Ετσι, σε περίπτωση που έχουμε εκροές καταθέσεων, όπως συνέβη τον περασμένο Δεκέμβριο, τότε οι εμπορικές τράπεζες που δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους αιτούνται πρόσθετης ρευστότητας στην ΤτΕ, η οποία, αφού εγκρίνει το αίτημα, το προωθεί στην ΕΚΤ η οποία έχει και τον τελικό λόγο. Αν η ΕΚΤ δώσει το «πράσινο φως», τότε διοχετεύεται πρόσθετη ρευστότητα στην Ελλάδα, με την οποία οι τράπεζες μπορούν και εξυπηρετούν όσους καταθέτες θέλουν να πραγματοποιήσουν αναλήψεις. Τον περασμένο Νοέμβριο, εξαιτίας της επιδείνωσης των πολιτικοοικονομικών συνθηκών, οι εγχώριες τράπεζες έλαβαν 1 δισ. πρόσθετη ρευστότητα από την ΕΚΤ. Στο τέλος Νοεμβρίου, η εξάρτηση των εγχωρίων τραπεζών από τη ρευστότητα του ευρωσυστήματος ανήλθε στα 58,8 δισ. ευρώ.
Ετσι, όλοι όσοι βλέπουν τις εγχώριες καταθέσεις σαν μια εναλλακτική δυνατότητα για την άμεση άντληση ρευστότητας, αγνοούν ότι οι καταθέσεις αυτές είναι σε μεγάλο βαθμό θεωρητικές, καθώς έχουν μετασχηματιστεί σε δάνεια. Θεωρητικά, για να είναι διαθέσιμο ως ρευστότητα το σύνολο των καταθέσεων θα έπρεπε να αποπληρωθούν άμεσα όλα τα δάνεια, κάτι αδύνατο.