Η επόμενη μέρα φέρνει τη σκληρή δουλειά, τις μεγάλες ευθύνες και τη ρεαλιστική γλώσσα της αδήριτης πραγματικότητας. Στην επόμενη μέρα δεν έχει πλέον θέση η επένδυση στην επιθυμία, σεβαστή και αναγκαία και ιστορικά αναγνωρισμένη, ούτε η επίκληση αισθημάτων δυσφορίας, απογοήτευσης, οργής και εκδικητικότητας. Ολα αυτά τα είδαμε, τα ακούσαμε, τα καταγράψαμε και, εν μέρει, τα δικαιολογήσαμε στη διάρκεια αυτής της σύντομης προεκλογικής περιόδου. Στον φιλικό και κοινωνικό μας περίγυρο είδαμε πρωτοφανείς μετακινήσεις ψηφοφόρων, που έδειχναν από νωρίς ότι ο μεγάλος ενδιάμεσος χώρος των μικροαστών, μεσοαστών και μετριοπαθών πολιτών είχε πολλές διακλαδώσεις. Αυτή η κατάσταση, που αποκαλύπτει έναν νέο χάρτη κοινωνικών χαρακτηριστικών και ψυχολογικών δεσμών στην πολιτική κλίμακα, είναι καινοφανής, μεν, αλλά, ως εκ τούτου, ασταθής, ρευστή και πολυσυλλεκτική.
Η υπερεπένδυση της ελπίδας ανάμεσα στους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί το πιο σημαντικό καύσιμο για τη νέα κοινοβουλευτική πλειοψηφία αλλά και τον μεγαλύτερο κίνδυνο. Η ιστορία μάς έχει δείξει ότι το πιο σημαντικό δεν είναι η προσέλκυση απογοητευμένων και ευεπίφορων πολιτών αλλά η άρση στο επίπεδο της πραγματικότητας. Τη μεγαλύτερη αυστηρότητα θα δείξουν όσοι «δάνεισαν» την ψήφο τους.
Ωστόσο, η πραγματικότητα που προκύπτει από την κάλπη είναι μία, ασχέτως αν επιδέχεται πολλαπλές αναγνώσεις. Από σήμερα, από κοινού, βιώνουμε ένα άλλο πολιτικό σκηνικό, το οποίο επηρεάζει όλους. Και η
επιρροή δεν είναι μόνο στο αν μας αρέσει ή όχι η νέα κατάσταση, αν θα μας οδηγήσει σε καλύτερες μέρες ή αν θα δυστυχήσουμε όλοι. Η νέα κατάσταση προκαλεί ήδη ανασύνταξη σε επίπεδο εθνικό, πολιτικό, κομματικό και εντέλει, προσωπικό. Και ο καθένας ας μετρηθεί.
Το τελευταίο, όμως, που χρειάζεται η χώρα είναι νέα «δικαστήρια». Πολλές, σαφώς, είναι οι αιτίες που έχουν συρρικνώσει σε ψήφους το φιλελεύθερο, φιλοδυτικό, αστικό κομμάτι της κοινωνίας μας, που το έχουν διασπάσει και αποχυμώσει. Η συνθήκη αυτή είναι προφανώς προσωρινή και απότοκη της βαθιάς και πολυετούς κρίσης. Ωστόσο είναι σαφές ότι μιλάμε πλέον για μια άλλη κοινωνία. Και συχνά, υποτιμούμε το γεγονός ότι ένα μεγάλο κομμάτι είναι νέοι σε ηλικία, στους οποίους είναι εντυπωσιακή η ισχνή απήχηση της Νέας Δημοκρατίας. Είναι ένα σύνθετο θέμα.
Ολα αυτά, όμως, συμβαίνουν ενώ γύρω μας τρέχει ο κόσμος σε υψηλές ταχύτητες. Αυτό που προέχει, πέρα από κάθε εσωτερική πολιτική, αναγκαία ή όχι, είναι η ενεργός συμμετοχή μας στα θεσμικά όργανα της Ευρώπης και η στενή παρακολούθηση της διεθνούς σκηνής. Επί του παρόντος, υπάρχει τεράστιο έλλειμμα. Εχουμε ακόμη πολλά να δούμε και όλοι μαζί να ανασυνταχθούμε.