Οι ανησυχίες για τα διογκούμενα πλεονάσματα πετρελαίου στην αγορά κατά το παρελθόν έτος υποχρέωσαν τη Σαουδική Αραβία να πείσει τους εταίρους της στον ΟΠΕΚ ότι δεν τους συνέφερε η περικοπή της παραγωγής για τη στήριξη των τιμών του πετρελαίου. Το επιχείρημά της ήταν ότι μία περίοδος χαμηλότερων τιμών θα ανέκοπτε την παραγωγή σχιστολιθικού πετρελαίου των Ηνωμένων Πολιτειών και κάθε άλλου είδους δαπανηρή παραγωγή. Ταυτόχρονα και υποθετικά μιλώντας, θα προστάτευε το μερίδιο αγοράς της Σαουδικής Αραβίας και του καρτέλ των πετρελαιοπαραγωγών χωρών του ΟΠΕΚ. Συνολικά, πάντως, όσοι δραστηριοποιούνται στην αγορά εμπορευμάτων εμφανίζονται ανήσυχοι, αναζητώντας από κάθε δυνατή πηγή πληροφόρησης μία ένδειξη για την πορεία της παραγωγής του «μαύρου χρυσού» και της τιμής του.
Οπως αναφέρουν σε άρθρο τους οι Finacial Times, αυτό που τους ανησυχεί είναι ότι η αγορά έχει δώσει μεγάλη έμφαση στις επιπτώσεις από τη δραστική πτώση των τιμών του πετρελαίου τόσο στην πλευρά της προσφοράς όσο και της ζήτησης. Ορισμένοι, μάλιστα, από αυτούς διαμαρτύρονται, διότι η αβεβαιότητα των αγορών και η ευρύτερη αβεβαιότητα στη διεθνή οικονομία, αλλά και οι γεωπολιτικής υφής προβληματισμοί, τους αναγκάζουν να δαπανούν τις Παρασκευές τους αναμένοντας τις ανακοινώσεις για τoν αριθμό και τη δραστηριότητα των πλατφορμών εξόρυξης στα αμερικανικά ύδατα. Λαμβάνοντας κάποιος υπ’ όψιν τα στοιχεία αυτά, μπορεί να έχει μία εικόνα για την κατεύθυνση την οποία θα λάβει η παραγωγή ειδικά σε συνθήκες μεγάλης αστάθειας.
Πέραν, πάντως, αυτού του αριθμού των πλατφορμών, υπάρχουν και άλλα δεδομένα τα οποία επηρεάζουν τους συναλλασσομένους και κατ’ επέκταση την αγορά πετρελαίου. Λόγου χάριν, είναι ενδεικτική η επιρροή των εκθέσεων της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας, του ανεξάρτητου οργανισμού με 29 χώρες – μέλη, ο οποίος έχει στόχο να διασφαλίσει αξιόπιστη, προσιτή και καθαρή ενέργεια γι’ αυτά. Αντίστοιχο αντίκτυπο έχουν και οι προβλέψεις και οι δηλώσεις των αξιωματούχων του ΟΠΕΚ. Επί του παρόντος, οι δύο οργανισμοί προβλέπουν ότι το τρέχον έτος θα εμφανιστεί αύξηση της ζήτησης για το αργό και αυτό μάλλον αποδεικνύει πως η στρατηγική της Σ. Αραβίας έχει αποτέλεσμα.
ΗΠΑ
Κάθε Τετάρτη, από πλευράς της Αμερικανικής Υπηρεσίας Πληροφοριών Ενέργειας δημοσιοποιούνται τα εβδομαδιαία στοιχεία της αγοράς, τα οποία αποτυπώνουν και την ποσότητα των αποθεμάτων αργού στις ΗΠΑ, καθώς και την ποσότητα παραγωγής. Επιπλέον, οι συναλλασσόμενοι στο πετρέλαιο παρακολουθούν και τα στοιχεία σχετικά με τη διακύμανση των τιμών και τη μείωση του αριθμού των πλατφορμών, ώστε να διαπιστώσουν το πότε οι δύο παράγοντες αυτοί αρχίζουν να επηρεάζουν την παραγωγή.
Στην δε περίπτωση του κρατικού πετρελαϊκού ομίλου της Σαουδικής Aραβίας, της γνωστής Aramco, τα στοιχεία που ανακοινώνει μάλλον σύγχυση προκαλούν ή τουλάχιστον παρερμηνεύονται σε μεγάλο βαθμό. Λόγου χάριν, το εμιράτο της Σ. Αραβίας εξάγει το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής της με μακροπρόθεσμα συμβόλαια. Οι τιμές των εξαγωγών αυτών καθορίζονται είτε με προσαύξηση είτε με έκπτωση ως προς τις περιφερειακές τιμές αναφοράς του αργού, δηλαδή την Dubai/Oman Αverage για την Ασία, την τιμή Asci για τις ΗΠΑ και την τιμή Brent για την Ευρώπη. Η μεταξύ τους διαφορά εξετάζεται από την αγορά.
Οταν το δεύτερο εξάμηνο του 2014 η Aramco μείωσε τη διαφορά για την Ασία και τις ΗΠΑ, οι σχολιαστές χαιρέτισαν την απαρχή ενός πολέμου τιμών μεταξύ του εμιράτου και των λοιπών εταίρων του στον ΟΠΕΚ, καθώς και των άλλων πετρελαιοπαραγωγώνχωρών εκτός καρτέλ. Εντούτοις, το πιθανότερο είναι η εν λόγω διαφορά να αποτυπώνει τη ζήτηση εκ μέρους των διυλιστηρίων στα διαφορετικά μέρη του κόσμου, καθώς και την κατανάλωση της βενζίνης ή του ντίζελ. Τέλος, οι νέες συνθήκες στην αγορά του «μαύρου χρυσού» έχουν υποχρεώσει τους αναλυτές του κλάδου να δρουν σχεδόν όπως οι συνάδελφοί τους, που παρακολουθούν τα χρηματιστήρια. Δηλαδή, εξετάζουν όλες τις ανακοινώσεις των ενεργειακών ομίλων, μήπως εντοπίσουν κάποιον υπαινιγμό για μείωση της προσφοράς πετρελαίου.
Οι Αμερικανοί άλλαξαν τις ισορροπίες
Για τον Αλαν Γκρίνσπαν, τον πρώην πρόεδρο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ και γκουρού των αγορών, η επανάσταση που προκλήθηκε πέρυσι με τη σχιστολιθική παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου των ΗΠΑ έφερε τέτοιες γεωπολιτικές μεταβολές, τις οποίες δύσκολα θα επιτύγχανε η χώρα διά της διπλωματικής οδού. Οι τιμές του πετρελαίου καταβαραθρώθηκαν περισσότερο από 50% και αυτό, σε συνδυασμό με την υποχώρηση του ρουβλίου, επέφερε καίριο πλήγμα στη ρωσική οικονομία. Ανάλογα πλήγματα εξαιτίας του φθηνού πετρελαίου υπέστησαν και οι οικονομίες της Βενεζουέλας και του Ιράν. Οπως εξηγεί στους Financial Times ο κ. Γκρίνσπαν, αυτές οι μεταβολές ωφέλησαν κυρίως τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους. Θεμελιώδης λόγος της πτώσης της τιμής ήταν η ανάπτυξη τεχνολογίας από τις ΗΠΑ για την εκμετάλλευση σχιστολιθικών κοιτασμάτων. Η αμερικανική παραγωγή αυξήθηκε και το χάσμα μεταξύ προσφοράς και ζήτησης διευρύνθηκε σημαντικά. Η δε Σ. Αραβία, αντιμέτωπη με την υπερπροσφορά «μαύρου χρυσού», δεν μείωσε την παραγωγή για να στηρίξει τις τιμές. Εγκατέλειψε τον ηγετικό της ρόλο και προτίμησε να περιφρουρήσει το μερίδιό της στην αγορά.