Ολες οι συζητήσεις έχουν έναν μονίμως αποκλεισμένο. Τον νέο εκείνο Ελληνα που δεν θέλει ούτε δημόσιος υπάλληλος να γίνει ούτε να σκέφτεται τις κομματικές παρατάξεις στον χώρο της παιδείας ούτε να βομβαρδίζεται από τη λαϊκίστικη ρητορεία της ελληνικής καθημερινότητας. Πραγματικά, πόσο δύσκολο είναι να είσαι 20 ετών στην Ελλάδα του 2015 και να θεωρείς ότι ένας Φωτόπουλος-δημόσιο πρόσωπο δεν νοείται να ορίζει και αυτός ένα κλίμα, να επηρεάζει συζητήσεις σε μια χώρα χρεοκοπημένη…
Από όλη την αχαλίνωτη ασυναρτησία της πολιτικής καθημερινότητας, αυτός ο νέος Ελληνας είναι εξόριστος. Και αναφέρομαι στον νέο εκείνο πολίτη αυτής της προνομιούχου χώρας, που μεγαλώνει σε καθεστώς ψυχικής ασφυξίας. Προσπαθώ να μπω στη θέση ενός ανθρώπου 20-25 ετών που έχει -ας πούμε- δει πανεπιστήμια άλλων χωρών της Δύσης μέσω του Erasmus ή που επικοινωνεί με συνομηλίκους του με Skype και που έρχεται σε επαφή με το κλίμα άλλων κοινωνιών, όπου το ψάρι δεν είναι κρέας σε μόνιμη βάση. Παρακμή και δύσκολες συνθήκες υπάρχουν παντού. Οπισθοδρόμηση κατ’ επιλογήν, σε λίγα μέρη. Ελάχιστα.
Εκπαιδευτήκαμε από το 2008 ώς σήμερα όχι μόνο σε σενάρια πραγματικής οικονομίας αλλά και στη σκέψη πολλών αρθρογράφων και διεθνών αναλυτών. Αν οδήγησε πουθενά αυτή η «εξοικείωση», δεν είναι εύκολο να απαντηθεί. Μπορεί, όμως, με ασφάλεια να υποστηρίξει κανείς ότι ο αγαθός διχασμός της δεκαετίας του ’80 σε «γαλάζια» και «πράσινη» Ελλάδα ήταν ένας προσχολικός προθάλαμος. Αυτό που συμβαίνει τα τελευταία χρόνια είναι η πολυδιάσπαση της κοινωνίας, της παρέας, του περίγυρου, ακόμη και της οικογένειας, σε αποχρώσεις, σε συνιστώσες, σε βαριές και διαλλακτικές περιπτώσεις. Υπάρχει μια υπόγεια διεργασία αυτοεξευτελισμού της ίδιας της κοινωνίας και κατάπτωσής της με καύσιμο την καχυποψία και την συνωμοσιολογία.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον θρυμματισμού του κεντρικού κοινωνικού ιστού, της βασικής, δηλαδή, σπονδυλικής στήλης της κοινωνίας, και μέσα σε αυτήν την ατμόσφαιρα ευτελισμού αξιών, όπως η συνέπεια και η φιλοτιμία, ο νέος Ελληνας είναι φυσικό να ξεκινάει τη ζωή του «εκτός συστήματος». Είτε γιατί εκεί τον ωθεί η επαναστατικότητα της ηλικίας του (αν η προσωπικότητά του ρέπει προς την απένταξη) είτε γιατί εκεί τον οδηγεί η απομόνωση που επιλέγει για να προστατευθεί.
Και ο λόγος που ένας νέος μπορεί να ζητεί την απομόνωση για να προστατευθεί είναι γιατί «εκεί έξω» παραμένει ανεξέλεγκτη και πλήρως νομιμοποιημένη η χύδην ασυναρτησία της ελληνικής κοινωνίας, ο δομικός αναχρονισμός της, η υπονόμευση του ξεχωριστού και το στρογγύλεμα κάθε αιχμηρής τοξικότητας. Η αναδίπλωση εκείνου του νέου που στο ξεκίνημα της ζωής του βλέπει ολόγυρα πρόσωπα αλλοιωμένα από τον φανατισμό να εκπέμπουν έναν λόγο χωρίς καμία αντιστοιχία στον λόγο του μέλλοντος είναι μια σοβαρή ένδειξη ότι η κοινωνία έχει ανάγκη από ρήξεις.
Ο εχθρός είναι όλα τα βαρίδια που κρατούν την Ελλάδα στο έδαφος, όταν αυτή η χώρα έχει όλα τα εφόδια να ευημερεί. Ο αναχρονισμός που μισεί την επιχειρηματικότητα, το κέρδος, τη φυσική επιλογή και το άνοιγμα στον ελεύθερο κόσμο είναι ό,τι χειρότερο μπορεί να συμβεί σε μια χρεοκοπημένη χώρα. Είναι λογικό οι αναχρονισμοί να καθησυχάζουν. Και οι ουσιαστικές τομές να φοβίζουν.