Ο τίτλος της ταινίας του Αλέξη Αλεξίου, «Τετάρτη 04:45», φαντάζει σαν τη στρογγυλή ετικέτα στους δίσκους βινυλίου με τον τίτλο και τη διάρκεια του κομματιού. Ακολουθώντας τ’ αυλάκια στο μαύρο βινύλιο βυθίζεσαι αργά στην ατμόσφαιρα μιας υγρής νυχτερινής Αθήνας, μεταμορφωμένης σε ιδανικό σκηνικό για τη νουάρ ιστορία που μας αφηγείται αριστοτεχνικά ο σκηνοθέτης. Η αίσθηση του μοντέρνου, στυλιστικό ιδίωμα των εικόνων του, και η νοσταλγία, η ψυχή της ταινίας που βγαίνει από τις χαρακιές του δίσκου, φτιάχνουν υπέροχη μείξη.
Οσοι αγαπούν το φιλμ νουάρ, το φανταστικό και το ψυχολογικό θρίλερ, αλλά και τις ταινίες που δεν αποστρέφονται την κοινωνική πραγματικότητα για να υπηρετήσουν απλώς ένα «μοντέρνο» στυλ, θα εκπλαγούν ευχάριστα από το «Τετάρτη 04:45». Θα εκπλαγούν επίσης με τον ρεαλισμό και την πειστικότητα της ερμηνείας του Στέλιου Μάινα. Η ιστορία του ήρωά του εκτυλίσσεται τον χειμώνα του 2010. Αρχίζει μια Δευτέρα, λίγο πριν από τις 11 το βράδυ, και τελειώνει μεσοβδόμαδα, ξημερώματα Πέμπτης.
Η τζαζ χορεύεται (;)
Ο Στέλιος Δημητρακόπουλος, μεσήλικας σε κρίση, βιώνει τους κύκλους του χρόνου σαν θανάσιμο σφίξιμο στον λαιμό. Κάποτε, στην ηλιόλουστη εποχή της νιότης του, πίστεψε πως μπορούσε να καταφέρει τα πάντα.
Σήμερα διαπιστώνει πως ο χρόνος που έχει μπροστά του δεν φτάνει. Δεν αμπελοφιλοσοφεί. Εχει κάτι λιγότερο από ένα 48ωρο για να ξεπληρώσει τα χρέη του σε ένα Ρουμάνο τοκογλύφο, που δεν αστειεύεται. Ο Ρουμάνος θέλει τα λεφτά του εδώ και τώρα και ο Ελληνας κινδυνεύει να χάσει ό,τι έχτισε με πείσμα, κόπο και μεράκι στη ζωή του: το τζαζ κλαμπ Summer Town, που διατηρεί ηρωικά εδώ και χρόνια. Η Αθήνα πια ανασαίνει βαριά τη νύχτα, γέμισε στριπτιζάδικα, νταβατζήδες, εμπόρους της πρέζας και εισαγόμενους τοκογλύφους «επενδυτές». Και ο Στέλιος Δημητρακόπουλος, λάτρης της τζαζ, μουσικής που δεν χορεύεται, φαντάζει σαν τελευταίος των Μοϊκανών σε μια βρώμικη πόλη, που τσακίζει όνειρα καθώς αλλάζει το πρόσωπό της.
Ο δίσκος γυρίζει στο φανταστικό πλατό και ο κύκλος της ζωής του Ελληνα αποκτάει ολοένα και περισσότερες ομοιότητες με τον κύκλο της ζωής του Αλβανού, που «απέκτησε ελληνικό ΑΦΜ», άνοιξε στριπτιζάδικο για να ζήσει τώρα και αυτός την ίδια ασφυξία. Το γκρι γίνεται ο κοινός τους τόπος: ο «μάλλον Ελληνας» Ομέρ (ο Αλβανός επιχειρηματίας) και ο «μάλλον Αλβανός» Στέλιος είναι όψεις του ιδίου νομίσματος.
Το «Τετάρτη 04:45» ηχεί σαν βραχνός αντίλαλος της χίμαιρας του ευρωπαϊκού ονείρου της Αθήνας (η πόλη, γυμνή τη νύχτα, φαντάζει σαν βαλκανικό Ελντοράντο) που βγαίνει από ένα υπαρξιακό νεονουάρ με μοιραία κατάληξη: μια χορογραφημένη μονομαχία θανάτου, όπως στις πρώτες ταινίες του Τζον Γου. Το γούφερ του ηχείου στο Summer Town, που από το ξεκίνημα της ταινίας «τρίζει διαρκώς», ήταν ένας κακός οιωνός.
Ρετρό
Ο τρόπος που χειρίζεται το φανταστικό ο Αλεξίου, μεγεθύνοντας «ασήμαντες» λεπτομέρειες, είναι μοναδικός για Ελληνα σκηνοθέτη. Η προηγούμενη ταινία του, η «Ιστορία 52», φανέρωσε ένα μεγάλο ταλέντο. Η τωρινή είναι το άλμα του προς την ωριμότητα. Ισορροπία με απίστευτη δεξιοτεχνία καθώς ο Αλεξίου αυτοσχεδιάζει πέριξ του κέντρου βάρους του φιλμ: γύρω από το Summer Town και τον ιδιοκτήτη του.
Ο Στέλιος Δημητρακόπουλος, αμετανόητος ρομαντικός, ανακαλύπτει μικρές και άγνωστες μπάντες που κρατούν την τζαζ ζωντανή. Είναι είδος προς εξαφάνιση, όπως και κάθε μικρός επιχειρηματίας, καθώς το χρέος γίνεται θηλιά στον λαιμό του. Ο Αλεξίου χρησιμοποιεί το ρετρό για να μπει στην ψυχή του: το σάουντρακ με τζαζ και «ελαφρά» τραγούδια της Τζένης Βάνου, της Κλειώς Δενάρδου και άλλων, που πέφτουν σαν μεσότιτλοι διακόπτοντας τη δράση.
Καθώς το ψυχολογικό δράμα του Στέλιου Δημητρακόπουλου πατάει σταθερά στην «Ιστορία 52» (ένας δολοφόνος χάνεται στους δαιδάλους του μυαλού του) έρχονται φευγαλέα στον νου η «Δολοφονία ενός Κινέζου μπουκμέικερ» και η «Γκλόρια» του Τζον Κασσαβέτη. Ασχετο, αλλά όσοι έζησαν την Αθήνα της Μεταπολίτευσης θα θυμηθούν και το ιστορικό τζαζ κλαμπ του Μπαράκου.
Δείτε
«Τετάρτη 04:45» (2015)
Μία από τις καλύτερες ελληνικές ταινίες των τελευταίων χρόνων, γυρισμένη από τον Αλέξη Αλεξίου, γεφυρώνει το εμπορικό με το ποιοτικό στοιχείο. Ο Στέλιος Μάινας δίνει τον καλύτερο εαυτό του στον ρόλο του ιδιοκτήτη ενός τζαζ κλαμπ στην Αθήνα της οικονομικής κρίσης, ο οποίος πιέζεται ασφυκτικά από ένα Ρουμάνο τοκογλύφο.
Το φιλμ νουάρ, το ψυχολογικό θρίλερ και το κοινωνικό δράμα γίνονται απολαυστικό χαρμάνι. Η πρωτότυπη μουσική είναι από τον Felizol, Γιάννη Βελσεμέ, στο σάουντρακ, όμως, προστίθενται «ελαφρά» τραγούδια των δεκαετιών του ’60 και ’70. Η ατμοσφαιρική φωτογραφία είναι του Χρήστου Καραμάνη. Παίζουν, επίσης, Δημήτρης Τζουμάκης, Αδάμ Μπουσδούκος, Μαρία Ναυπλιώτου, Γιώργος Συμεωνίδης. (Πρεμιέρα στις 12/3)
«Ιστορία 52» (2008)
Η πρώτη ταινία μεγάλου μήκους του Αλεξίου είναι μια εξαιρετική σπουδή πάνω στο φανταστικό (φωτ.). Μια επαναλαμβανόμενη ιστορία, που το τέλος της οδηγεί πάντα στο κέντρο ενός κύκλου: στον αριθμό 52, θέση στάθμευσης σε ένα κλειστοφοβικό πάρκινγκ πολυκατοικίας. (Σε dvd)
