Η ιστορική πλατεία χωρίς αστική μνήμη

Η ιστορική πλατεία χωρίς αστική μνήμη

2' 22" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Περπατούσα στην οδό Σταδίου πλησιάζοντας την πλατεία Συντάγματος και αναλογίστηκα, καθώς παρατηρούσα τη θέα των κτιρίων προς Ερμού, Μητροπόλεως και Φιλελλήνων, ότι αυτό το συνονθύλευμα κτιρίων της περιόδου 1963-1973 εκπροσωπεί ένα κομμάτι της επίσημης πλατείας της πρωτεύουσας.

Μεταπολεμικά, επικρατούσε οικοδομικός οργασμός. Ανάμεσα στο 1958 και το 1963 κατεδαφίστηκαν δέκα νεοκλασικά μέγαρα με όψη στην πλατεία. Κοσμογονία. Το μεγάλο κτίριο του υπουργείου Οικονομίας, ανάμεσα στην Ερμού και τη Μητροπόλεως, είχε μείνει «τρύπα» για τουλάχιστον πέντε χρόνια (1964-1969) μετά την κατεδάφιση των δύο παλαιών κτιρίων που υπήρχαν εκεί. Ενα από αυτά ήταν το Μέγαρο Κορομηλά, όπου και το καφενείο του Ζαβορίτη. Η σημερινή όψη στην αρχή της Μητροπόλεως είναι θλιβερή με το μέτωπο μεγάρων γραφείων που, όπως ορθώθηκαν πολυώροφα, σκέπασαν τους άξονες και τις προοπτικές δημιουργώντας ένα συμπαγές αλουμινίου και ορθομαρμάρωσης. Αυτή, λοιπόν, είναι η επίσημη πλατεία της Αθήνας;

Θα μπορούσε να πάρει κανείς ένα-ένα τα κτίρια και να προσφέρει στοχασμό και προτάσεις. Ορισμένα από τα μεταπολεμικά είναι καλά κτίρια, όπως τα κτίρια του Βικέλα και του Παπαζήση. Αλλά ο γηρασμένος μοντερνισμός από τα μέσα του 20ού αιώνα δεν μπορεί να επικοινωνήσει με τις ριζικά διαφορετικές προτεραιότητες του 21ου αιώνα, εκτός αν τα καλύτερά του δείγματα αναδειχθούν και επενδυθούν με τον μύθο της εποχής 1950-70.

Τίποτε από όλα αυτά δεν συμβαίνει, όμως, στις προσόψεις της πλατείας Συντάγματος. Παρατηρούσα, π.χ., ένα από τα πιο αξιόλογα κτίρια της πλατείας, χτισμένο το 1963, στη γωνία Μητροπόλεως και Φιλελλήνων. Σε σχέση με άλλα της εποχής του είναι καλοδιατηρημένο στις όψεις παρότι υψώνεται πάνω σε ένα από το πιο ρυπαρά πεζοδρόμια της πόλης.

Είναι έργο του αρχιτέκτονα Δημήτρη Τριποδάκη και χτίστηκε με τη σκέψη ότι θα μπορούσε να μετατραπεί και σε πολυτελές ξενοδοχείο. Εχει μια επιτυχή ελαφρότητα η όψη, σαν αφρός το αλουμίνιο με το λευκό μάρμαρο Διονύσου… Ωστόσο, μπορεί ένα τέτοιο κτίριο να σηκώσει το βάρος της ιστορικής του θέσης; Ενα θέμα μείζον που σαφώς δεν είναι της τωρινής συγκυρίας. Δυστυχώς, η οικονομική καταστροφή της χώρας έχει ακυρώσει τον διάλογο για το αστικό τοπίο και τον μετατρέπει σε ελιτίστικη «γραφικότητα». Αυτό είναι ουσιαστική παρακμή.

Και να σκεφτεί κανείς ότι στη θέση αυτού του μεγάρου ήταν ένα από τα ιστορικότερα σπίτια της Αθήνας του Οθωνα, η οικία Παχύ. Εκεί ήταν ένα από τα πιο πολυτελή, φιλολογικά σαλόνια της πρωτεύουσας. Οπως λέει ο Δημήτρης Σκουζές, μπορούσε κανείς να συναντήσει εκεί τον Εμμανουήλ Ροΐδη, τον Κωνσταντίνο Παπαρρηγόπουλο, τον στρατηγό Ιφικράτη Κοκκίδη, την Καλλιρρόη Παρρέν και πολλούς ακόμη που σήμερα έχουν λίγο-πολύ λησμονηθεί. Στην οικία Παχύ έμπαινες από την πλατεία Συντάγματος και στο μαρμαρόστρωτο χολ υπήρχε ένα γλυπτό με τις Τρεις Χάριτες. Γεμάτο έργα τέχνης και βαρύτιμα έπιπλα, νοτισμένο με την αύρα σπουδαίων ανθρώπων, το σπίτι αυτό, όπως και εκατοντάδες άλλα, χάθηκε σαν ατμός. Σαν να μην υπήρξε.

Ας έμπαινε τουλάχιστον μία πλάκα στη θέση αυτή. Ας γεμίσει η Αθήνα με τις δικές της κεραμικές, μπλε πλάκες που να σηματοδοτούν την ιστορία της πόλης.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή