Ας ξεκινήσουμε μ’ έναν αφορισμό: από το 1980 έως σήμερα, το εκπαιδευτικό σύστημα αναπαρήγε έναν ψευδεπίγραφο εκδημοκρατισμό, που βασίστηκε σε μια ψευδεπίγραφη διαδικασία συμμετοχής διδασκόντων και διδασκομένων. Ελάχιστα ενδιέφερε το παιδευτικό αποτέλεσμα. Κύριο μέλημα, η σύνδεση των πτυχίων με μια θέση στο Δημόσιο. Η τριτοβάθμια εκπαίδευση ήταν συντονισμένη με την προώθηση της δημοσιοϋπαλληλικής θέσης και σκέψης. Με την κρίση άλλαξε το τοπίο; Κάθε άλλο. Επιχειρήθηκαν, ωστόσο, κάποιες εξορθολογιστικές τομές (με τον καρατομημένο νόμο Διαμαντοπούλου), οι οποίες συνάντησαν λυσσαλέες αντιστάσεις. Προχθές, ανακοινώθηκε το σχέδιο νόμου του ΣΥΡΙΖΑ για τις αλλαγές στην Παιδεία, διά του αρμόδιου υπουργού, Αριστείδη Μπαλτά.
Ουσιαστικά, ανακοινώθηκε μια σειρά από καταργήσεις και επαναφορές στο παρελθόν. Τι σημαίνει αυτό; Γράφτηκε και σχολιάστηκε ήδη: επιστροφή στο ’80. Φοιτητές θα ψηφίζουν για πρύτανη, επανέρχεται το ακαδημαϊκό άσυλο, καταργείται το σύστημα αξιολόγησης, καταργούνται οι ρυθμίσεις περί χρονικού ορίου φοίτησης («αιώνιοι φοιτητές»), καταργείται το Συμβούλιο Ιδρύματος, η βάση προαγωγής και απόλυσης στο Λύκειο δεν θα είναι το 10 αλλά το 9,5… Πρόκειται για λίγες, ενδεικτικές «αλλαγές», που συνάδουν με το πνεύμα της κυβέρνησης, αλλά καθόλου με το πνεύμα των καιρών. Ούτε με το τμήμα εκείνο της κοινωνίας που ανησυχεί, ενημερώνεται, αναρωτιέται, δοκιμάζει και δοκιμάζεται, αμφισβητεί, αναθεωρεί, αναμετριέται με το καινούργιο, τολμά, προσδοκά, αξιολογεί και αξιολογείται.
Σε μια δημοσκόπηση, πιθανόν, το ποσοστό αυτό να μην ήταν εντυπωσιακό. Ενδέχεται, επίσης, να μην ανήκει σε καμιά κυβέρνηση ή αντιπολίτευση. Να είναι πολιτικά άστεγο και ιδεολογικά καταπονημένο. Να μην βρίσκει πουθενά «απαντήσεις» και να βολοδέρνει με απελπισία σε αυτήν την «ανάμεσα στις γραμμές» κατάσταση. Οικογενειάρχες, εργαζόμενοι ή άνεργοι μικρομεσαίοι, υπάλληλοι, επιχειρηματίες, επιστήμονες, φοιτητές, εκπαιδευτικοί… Μια «κρίσιμη μάζα» πολιτών οι οποίοι –ορισμένοι ενδεχομένως και να ήλπιζαν σε μια επανεκκίνηση με τον ΣΥΡΙΖΑ– αντιλαμβάνονται όλο και πιο έντρομοι ότι, απλώς, ο βαθμός προαγωγής και απόλυσης μειώνεται στο 9,5. Λίγο πιο χαμηλά, λίγο πιο σκυφτοί, λίγο πιο ανίσχυροι. Γενική διολίσθηση στην αφετηρία της κρίσης. Γενική, γιατί είναι εκπαιδευτική.