Ο κατασκευαστικός κλάδος έχει υποστεί το μεγαλύτερο πλήγμα από κάθε άλλο κλάδο τα τελευταία χρόνια της οικονομικής κρίσης και της ύφεσης. Σύμφωνα με τα στοιχεία που προκύπτουν από πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ για τον κλάδο, που ζητήθηκε από τον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων για την Ποιότητα και Ανάπτυξη των Κατασκευών, η προστιθέμενη αξία των κατασκευών, όπως αυτή προκύπτει από τη δραστηριότητα των εταιρειών του κλάδου, υποχώρησε κατά 78% από το 2008 μέχρι το τέλος του 2013. Στην αμέσως επόμενη θέση βρίσκεται ο εμπορικός κλάδος, με απώλειες της τάξεως του 38%. Εν ολίγοις, οι κατασκευές έχουν πληγεί με διπλάσια ένταση σε σχέση με το εμπόριο.
Ασφαλώς, το μεγαλύτερο μέρος της κάμψης αυτής οφείλεται στην κατάρρευση της οικοδομής, ωστόσο, σημαντικά πλήγματα έχουν δεχθεί και οι εταιρείες που επικεντρώνονται στα δημόσια έργα, καθώς το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), δέχθηκε απανωτές περικοπές τα τελευταία χρόνια και διαμορφώνεται σήμερα σε περίπου 5 δισ. ευρώ, έναντι ποσού άνω των 10 δισ. ευρώ ακόμα και το 2011, που ήταν το πρώτο πλήρες έτος εφαρμογής του Μνημονίου.
Ωστόσο, ακόμα σημαντικότερη επίπτωση στα οικονομικά των εταιρειών του κλάδου είχαν οι πολύμηνες καθυστερήσεις των φορέων του Δημοσίου, όσον αφορά την αποπληρωμή των οφειλών από εκτελεσθέντα έργα (με το πρόβλημα να είναι εντονότερο στα μικρά έργα των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης). Η εξέλιξη αυτή, που κατά διαστήματα λάμβανε διαστάσεις «χιονοστιβάδας», με αποκορύφωμα την περίοδο των μέσων του 2012, όταν οι εκτιμώμενες οφειλές προς τις κατασκευαστικές εταιρείες ανέρχονταν σε περίπου 4 δισ. ευρώ, προκάλεσε το πρώτο «κύμα» εξόδου εταιρειών από τον κλάδο. Αλλωστε, ταυτόχρονα με τις καθυστερήσεις αυτές, οι εταιρείες δεν είχαν πλέον και την δυνατότητα πρόσβασης σε τραπεζική χρηματοδότηση, με τη συντριπτική πλειονότητα των τραπεζών να επιλέγουν την έξοδο από τον κλάδο των κατασκευών, αξιολογώντας τον ως υψηλού ρίσκου.
Σήμερα, όπως αναγνωρίζει και η μελέτη του ΙΟΒΕ, αλλά και ο ΣΕΠΑΚ, η δημοσιονομική προσαρμογή της οικονομίας δεν αφήνει μεγάλα περιθώρια για ενίσχυση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων, ή παροχή άλλου είδους κινήτρων. Ωστόσο, η συμβολή του κράτους στην προσπάθεια ανάταξης του τομέα, παραμένει σημαντική, καθώς μπορεί να αναλάβει μια σειρά δράσεων, που θα οδηγήσουν στην τόνωση του κλάδου. Κατά τον ΣΕΠΑΚ, το Δημόσιο μπορεί να αναλάβει πρωτοβουλίες σε ζητήματα, όπως η απλοποίηση της νομοθεσίας και του φορολογικού πλαισίου, η προώθηση της οργανωμένης δόμησης, η υποστήριξη παραγωγικών τομέων της οικονομίας, όπως ο τουρισμός, προκειμένου να ενισχυθούν οι τουριστικές υποδομές, με άμεσο όφελος και για τις κατασκευές.
Από την πλευρά του, μιλώντας στην ημερίδα με αφορμή την παρουσίαση της εν λόγω μελέτης του ΣΕΠΑΚ, ο υπουργός Οικονομίας, Γιώργος Σταθάκης, τόνισε ότι η ανάπτυξη των κατασκευών θα προέλθει από έργα συντήρησης υφιστάμενων υποδομών, από τη στροφή των τεχνικών εταιρειών στο εξωτερικό και από την υλοποίηση μικρών και μεσαίων έργων, που όπως δήλωσε ο ίδιος, «είναι περισσότερο συμβατά με το μοντέλο ανάπτυξης που έχει ανάγκη η οικονομία, ώστε να βγει από την κρίση».