Και τώρα που άρχισε η αποκομιδή των 10.000 τόνων σκουπιδιών στον Πύργο Ηλείας, λύθηκε το πρόβλημα; Ο αντιπεριφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας, Γιώργος Γεωργιόπουλος, όπως αναφέρει στην εμπεριστατωμένη έρευνά του από τον Πύργο ο Γιάννης Παπαδόπουλος («Κ»19/04), βλέπει ως μόνη λύση την έκδοση κοινής υπουργικής απόφασης που θα αναγκάσει άλλους ΧΥΤΑ να δεχτούν τα απορρίμματα της περιοχής. «Επιμένει όμως πως με όποιον τρόπο κι αν ξεπεραστεί η παρούσα κρίση, θα πρέπει η Τοπική Αυτοδιοίκηση να καταλήξει σε βιώσιμη ενδιάμεση διαχείριση. “Ακόμα κι αν τα φορτώναμε σε πλοίο τα σκουπίδια μας και τα ρίχναμε στη Σαχάρα, το πρόβλημα μακροπρόθεσμα δεν θα λυνόταν”, λέει».
Για να αναπνεύσει η πόλη ύστερα από επτά μήνες, στη διάρκεια των οποίων μεταμορφώθηκε αργά και σταθερά σε χαβούζα, χρειάζεται πολύς χρόνος και υπομονή. Η εκρηκτική αυτή κατάσταση δεν προέκυψε ασφαλώς το 2014-2015. Τα στοιχεία της έρευνας εμφανίζουν το πρόβλημα, αισθητό ήδη, από τη δεκαετία του ’90: «Το ’90, ο Πύργος έριχνε τα σκουπίδια του στη θάλασσα, λίγα μέτρα από τα κύματα στην παραλία Επιταλίου. Η Αμαλιάδα έκαιγε τα δικά της στα Κονιδαίικα», αναφέρει κάτοικος και πρώην δημοτικός σύμβουλος.
Η αμεριμνησία όμως εκείνης της εποχής μαζί με τη βεβαιότητα ότι τα κονδύλια είναι για να ξοδεύονται – μοιράζονται σε ημετέρους και όχι για να επενδύονται, αποδείχθηκαν πιο ισχυρά από τη μυρωδιά των απορριμμάτων. Οπως και σε πολλές άλλες περιοχές της χώρας. Ο Πύργος, εξάλλου, δεν αποτελούσε εξαίρεση. Ως τη στιγμή που παράγινε λιγάκι το κακό και οι 10.000 τόνοι άρχισαν να απειλούν όχι μόνο τη δημόσια υγεία, αλλά να δοκιμάζουν και τις αντοχές της κοινωνικής συνύπαρξης. Οι συρράξεις μεταξύ κατοίκων όποτε κάποιος εναπόθετε παραφουσκωμένες σακούλες σε έναν ήδη σχηματισμένο λόφο, ήταν σκηνή καθημερινή και επαναλαμβανόμενη.
Το καταλαβαίνω. Στην Αίγινα –όπου το πρόβλημα κάθε χρόνο είναι και οξύτερο, ειδικά τα καλοκαίρια– έχει συμβεί πολλές φορές να πετάγομαι, έτοιμη για καβγά, όταν εμφανίζονται εποχούμενοι με σακούλες για να ενισχύσουν την απελπισία και αποφορά του παρακείμενου κάδου.
Φανταστείτε: 40 βαθμοί, τόνοι σκουπιδιών σε αποσύνθεση, γάτες, σκύλοι, έντομα και τρωκτικά σε πλήρη ανάπτυξη… Κάπως έτσι και στον μαγευτικό Αργοσαρωνικό, οι εκάστοτε δημοτικές αρχές υπόσχονταν ό,τι δεν ήθελαν και έκαναν ό,τι ήθελαν…
Κι ενώ αυτά συμβαίνουν στην Ελλάδα της (διαρκούς) κρίσης, όπου τα ποικίλα προβλήματα απλώς επισωρεύονται σχηματίζοντας ανάλογους δύσοσμους λόφους –μήπως τελικά τα σκουπίδια είναι το διαχρονικό αλληγορικό αφήγημά μας;– η Νέα Υόρκη «στρατεύεται» στον περιορισμό των απορριμμάτων κατά 90%, προοδευτικά, μέσα στα επόμενα χρόνια. Το πρόγραμμα «Μηδέν απορρίμματα», με πρωτοβουλία των δημοτικών αρχών, προβλέπει αναβάθμιση της ανακύκλωσης, στοχεύει να περιορίσει τα οικιακά απόβλητα και εμπεριέχει και σχέδιο για σημαντική μείωση της χρήσης πλαστικής σακούλας («Κ» 23/04).
Εντάξει, θα πείτε. Τι σχέση έχουμε εμείς με τη Νέα Υόρκη. Με την ίδια παραίτηση έχουμε αντιπαρέλθει τη σύγκριση με την Κοπεγχάγη, τη Βιέννη, το Βερολίνο και άλλες ευρωπαϊκές μητροπόλεις. Οχι μόνον τώρα, που η κρίση έχει προκαλέσει ένα θεαματικό πισωγύρισμα, αλλά και στο παρελθόν της ευμάρειας. Τότε, μάλιστα, παρόμοιες συζητήσεις (περί της υποδειγματικής καθαριότητας άλλων πόλεων) τροφοδοτούσαν έναν κοσμοπολίτικο θυμό που «πνιγόταν» σε ένα καλοφτιαγμένο ντράι μαρτίνι. Τώρα, έμεινε απλώς ο θυμός. Και, φυσικά, 10.000 τόνοι σκουπιδιών.