Η «Χώρα του αύριο» σχεδιάστηκε στα στούντιο Ντίσνεϊ και είχε υψηλές προσδοκίες: να προσγειώσει τα φουτουριστικά παραμύθια του σινεμά (ίσως και του κόμικς) πλάι στην αθωότητα του παιδιού, απαλλάσσοντας παράλληλα την επιστημονική φαντασία από τον ζόφο της δυστοπίας. Εχασε, όμως, τη γοητεία του παραμυθιού κι έγινε ένα κουβάρι, που πρέπει να το ξεμπλέξεις για να μη χαθείς ανάμεσα στα σκόρπια κομμάτια ενός παζλ. Το αποσπασματικό σενάριο έκανε τη ζημιά. Πάντως, στον γεωγραφικό χάρτη της φαντασίας, η «Χώρα του αύριο» είναι μια περιοχή όμορη και φιλική με τη διάσημη «Χώρα του ποτέ» (το αιώνιο βασίλειο της παιδικής ηλικίας).
Η Αθηνά, ρομπότ με κοριτσίστικη χάρη και σπιρτάδα Πίπης Φακιδομύτης, κυκλοφορεί συνωμοτικά στον πεζό μας κόσμο. Ψάχνει ονειροπόλους επιστήμονες και τρελούς εφευρέτες που οραματίζονται το μέλλον. Μια μέρα πέφτει πάνω σ’ ένα παιδί-θαύμα. Η ανακάλυψή της, ένας λιλιπούτειος μικρός επιστήμονας, θέλει να πετάξει όπως ο Σούπερμαν με μια αυτοσχέδια πτητική κάψουλα που έχει φορτωθεί στις τρυφερές του πλάτες. Το όνειρό του θα παραμένει άφθαρτο, παρά τις απογοητεύσεις που θα συναντήσει στη μετέπειτα ζωή του. Η «Χώρα του αύριο» είναι ένα περιπετειώδες (βλέπε χαοτικό) ταξίδι του σήμερα στο χθες.
Οι πιο ενδιαφέρουσες στιγμές της ταινίας είναι οι νοσταλγικές. Φωτεινές και ευφάνταστες, φουτουριστικές εικόνες για το όνειρο του ανθρώπου των δεκαετιών του ’50 και του ’60. Στους παλιούς θα θυμίσουν εικονογραφημένες ιστορίες, σαν και αυτές που γέμιζαν τις σελίδες περιοδικών όπως τα «Διαπλανητικά».
Η αρετή της αφέλειας
Η «Χώρα του αύριο» φαντάζει σαν ένα κολάζ από ταινίες επιστημονικής φαντασίας, απλοϊκό και με τον παροιμιώδη διδακτισμό της Ντίσνεϊ. Συνδυάζει την αφέλεια και τον ηρωισμό της παιδικής ηλικίας με τη νοσταλγία για μια εποχή, που οι άνθρωποι μπορούσαν να αποκοιμηθούν τις νύχτες στο μπαλκόνι τους προσπαθώντας να διακρίνουν άγνωστους κόσμους πιο πέρα από το φεγγάρι.
Η «Χώρα του αύριο» είναι και κάτι ακόμη. Ενα σχόλιο για τη σημερινή Αμερική, που επιχειρεί να επανασυνδέσει τον μύθο της με οραματιστές της ανθρωπότητας, οι οποίοι προσδοκούσαν την επιστήμη και την τεχνολογία να ανοίξουν νέους ορίζοντες στον άνθρωπο. Υπάρχουν αναφορές φευγαλέες στον Ιούλιο Βερν, στον Τόμας Εντισον, στον Νίκολα Τέσλα, στον Γκουστάβ Αϊφελ. Η αναφορά στον τελευταίο, που ο πύργος
του είναι σήμα κατατεθέν της Πόλης του Φωτός, έχει ιδιαίτερη σημασία για τη γέφυρα, που, σύμφωνα με την ταινία, συνδέει την Αμερική με την Ευρώπη.
Για τη φαινομενικά αφελή «Χώρα του ποτέ», η Αμερική θα πρέπει να ανακαλύψει ξανά το όνειρό της, ψάχνοντας προσεκτικά ανάμεσα σε παλιά σχέδια για το μέλλον της που έχουν κιτρινίσει από τον χρόνο. Ολο το απόσταγμά της περικλείεται σε μία φράση, φευγαλέα κι αυτή σαν τα παραπάνω ονόματα. «Δεν είναι δύσκολο να γκρεμίσεις ένα πανύψηλο κτίριο θάβοντας στα ερείπια την ελπίδα του κόσμου. Το δύσκολο είναι να οραματιστείς το μέλλον». Η ισχύς της καταστροφής απέναντι στη δημιουργική δύναμη της «τρέλας»!
Tomorrowland
Ο Γουόλτ Ντίσνεϊ ήταν αντιφατικό άτομο. Σκληρός και αδίστακτος επιχειρηματίας, που έχτισε μια αυτοκρατορία, αλλά και τρυφερός κι ονειροπόλος σαν παιδί, το οποίο μόνο χάπι εντ μπορεί να αντέξει. Το αρχιτεκτονικό σχέδιο της «Χώρας του αύριο» είναι δικό του, από μία ιδέα του για την εικόνα τού μέλλοντος που τον οδήγησε στο όραμά του για ένα θεματικό πάρκο με το όνομα Tomorrowland, ως τμήμα της Disneyland, το 1955.
Οι μακέτες και οι σημειώσεις για την Tomorrowland χρησίμευσαν ως πηγές έμπνευσης για τους σεναριογράφους της ταινίας, τον Ντέιμον Λίντελοφ και τον Μπραντ Μπερντ (ο δεύτερος είναι και ο σκηνοθέτης). Κατά τον Λίντελοφ, ο Ντίσνεϊ ήταν ένας φουτουριστής. «Θεωρούσε την τεχνολογία το κλειδί για έναν καλύτερο κόσμο, αλλά και για καλύτερη ψυχαγωγία. Για την Παγκόσμια Εκθεση του 1964, κατασκεύασε τρία παιχνίδια για λούνα παρκ, βασισμένα σε πρωτοποριακή χρήση της ρομποτικής. Ποτέ του δεν φοβήθηκε να είναι ο πρώτος που κάνει κάτι».
Δείτε
«Η χώρα του αύριο» (Tomorrowland: A World Beyond, 2015)
Blockbuster… χαμηλών τόνων από τα στούντιο της Ντίσνεϊ που έχει πρωταγωνιστή τον Τζορτζ Κλούνεϊ (φωτ.). Η Αθηνά, ένα ρομπότ-κορίτσι, οδηγεί μια έφηβη, που έχει εμμονή με τα ταξίδια στο Διάστημα, σε έναν μεσήλικα εφευρέτη, ο οποίος υπήρξε κάποτε παιδί-θαύμα. Σήμερα, ο εφευρέτης έχει αποσυρθεί απογοητευμένος στο περιθώριο. Καταλύτης σε αυτή την περιπέτεια είναι μια καρφίτσα, που μόλις την αγγίξεις σε μεταφέρει μαγικά στη «Χώρα του αύριο»: μια φουτουριστική μητρόπολη, σαν θεματικό πάρκο, στον αντίποδα της κλασικής μυθικής «Μητρόπολης». Μέρος των γυρισμάτων της ταινίας έχει γίνει στην Πόλη των Τεχνών και των Γραμμάτων της Βαλένθια, την οποία έχει σχεδιάσει ο διάσημος αρχιτέκτονας Σαντιάγο Καλατράβα.
Η διεύθυνση φωτογραφίας είναι του Κλαούντιο Μιράντα και ο σχεδιασμός παραγωγής του Σκοτ Τσάμπλις. Γυρίστηκε από τον Μπραντ Μπερντ («Ρατατούης», «Οι απίθανοι»). Παίζουν, επίσης, Μπριτ Ρόμπερτσον, Ράφι Κάσιντι, Πιρς Γκάγκνον, Χιου Λόρι, Τιμ Μακ Γκρο.
(Προβάλλεται στις αίθουσες.)