«Φόρο μπίρας υπέρ των δήμων», που θα καλύπτει τις δαπάνες ενημέρωσης των πολιτών σχετικά με την ανακύκλωση των απορριμμάτων που παράγονται από την κατανάλωση μπίρας, (γυάλινες φιάλες, αλουμινένια κουτάκια) επιβάλλει το υπουργείο Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης. Ακόμη κι αν δεν πρόκειται για νέο φόρο, καθώς θα αντικαταστήσει τον υπάρχοντα «φόρο ζύθου», που θεσμοθετήθηκε με Βασιλικό Διάταγμα το 1958, φέρνει στην επιφάνεια το πλέον κυρίαρχο από τα κοπιώδη και διλημματικά ελληνικά προβλήματα. Θυμίζει τους φόρους που επιβάλλονται και δεν εισπράττονται, την πληθώρα εκείνων που πληρώνουμε, αν και τους αγνοούμε, το ύψος της φοροδιαφυγής και το πάγιο ρεφρέν της κυβερνητικής απελπισίας –καταφυγή στους φόρους όταν δεν μπορούν να εξοικονομηθούν χρήματα από αλλού και οι περικοπές έχουν αγγίξει «κόκκινη γραμμή». Υπάρχουν περισσότεροι από 1.300 κωδικοί για άμεσους και έμμεσους φόρους –μόνο 199, σύμφωνα με το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, είναι οι φόροι υπέρ τρίτων–, οι 93 υπέρ ασφαλιστικών ταμείων, 40 της τουριστικής αγοράς, 25 διαφόρων νομικών ενώσεων. Σίγουρα, δεν υφίσταται αστική δημοκρατία χωρίς φόρους, τους οποίους εισπράττει το κράτος προκειμένου να λειτουργεί. Πάντα στο πλαίσιο της αρχής της ανταποδοτικότητας –σου δίνω, μου δίνεις. Σε συνθήκες ακραίας δημοσιονομικής ανάγκης, το κράτος επιβάλλει και έκτακτες εισφορές. Το ζήτημα είναι πόσες, σε τι ύψος, για πόσο χρόνο; Οι περισσότερες αντιρρήσεις περιστρέφονται γύρω από την ένταση και τις μεθόδους της φορολογίας και όχι γύρω από την ίδια τη φορολογία και την ηθική της.
Ιστορικά έχει επιβληθεί σε λαούς φόρος ακόμη και γι’ αυτή καθαυτήν τη ζωή (στην Αγγλία του 14ου αι.), για την κατανάλωση αλατιού, για τη διαφωνία με την εξουσία, για την καμινάδα ή τη… γενειάδα, για την κάλυψη του γυναικείου στήθους. Δεν είναι μόνο το χαράτσι, ο γνωστός οθωμανικός φόρος, ή η δεκάτη, κι αυτή οθωμανική (την κατήργησε ο Χ. Τρικούπης). Εχει υπάρξει φόρος για την επιβίωση από μια μάχη, φόρος γάμου, φόρος των μεταναστών, φόρος εργασίας, ρυζιού, τζακιού, φόρος επί των κερδών από τη διακίνηση ναρκωτικών… Περί των φόρων έχουν στηθεί πλήθος «επιχειρήσεις», με μακροβιότερη εκείνη της ενοικίασής τους!
Σήμερα, μπορεί να μην τόσο εξωπραγματικοί, αλλά κάποιοι είναι παράδοξοι (πνευματικά δικαιώματα για τις κόλλες Α4) και συνολικά είναι πολλοί. Ωστόσο, δεν εισρέουν τα αναμενόμενα. Λόγω της βαθιά ριζωμένης πεποίθησης των πολιτών ότι οι φόροι δεν αξιοποιούνται επ’ ωφελεία του κοινωνικού συνόλου, της έλλειψης φορολογικής αγωγής, των ασθενών κυρώσεων, της πολυνομίας, των ανισοτήτων ως προς την τελική φορολογική επιβάρυνση…
Ετσι, προκείμενου να εισρεύσει χρήμα, μπαίνει στις παρανομίες ένα Χ (από το 1978 έως το 2010 έχουν γίνει 10 περαιώσεις ανέλεγκτων χρήσεων ή φορολογικές αμνηστίες) ή επιβάλλονται νέοι φόροι. Ομως, τα υπερβολικά βάρη καταλύουν τις δύο αναγκαίες συνθήκες ζωής, το ατομικό σθένος και τον συλλογικό στόχο. Υπάρχει ένας του είδους;
