Μπορεί η επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων στις τράπεζες να έχει αρνητικές συνέπειες στην επιχειρηματικότητα, αλλά, όπως μαρτυρούν φορείς της αγοράς ακινήτων, έχουν ως αποτέλεσμα και τη σταδιακή εξάλειψη του «μαύρου» και αδήλωτου χρήματος. Μια από τις πιο συνηθισμένες πρακτικές μέχρι σήμερα στις αγοραπωλησίες ακινήτων ήταν η αναγραφόμενη τιμή του συμβολαίου να είναι, κατά κανόνα, χαμηλότερη του πραγματικού τιμήματος, προκειμένου να περιοριστεί ο φόρος μεταβίβασης.
Σήμερα, κάτι τέτοιο είναι αρκετά δύσκολο, καθώς όσοι κινούνται για αγορά ακινήτου θα πρέπει να πραγματοποιήσουν τη συναλλαγή με τη συνδρομή της τράπεζάς τους, δηλαδή μεταφέροντας τα χρήματα απευθείας από τον λογαριασμό τους στον λογαριασμό του πωλητή. Μάλιστα, όπως τονίζουν μεσίτες, δύσκολα βρίσκονται τόσα χρήματα σε φυσική μορφή σήμερα, καθώς όσοι διαθέτουν την απαιτούμενη ρευστότητα δεν πρόλαβαν να μεταφέρουν όλες τους τις καταθέσεις… στο στρώμα. Ταυτόχρονα, όμως, αρκετοί από αυτούς τους μεγαλοκαταθέτες εξακολουθούν να φοβούνται τυχόν «κούρεμα» των καταθέσεών τους κι επιχειρούν να διασφαλίσουν την περιουσία τους μέσω της απόκτησης κάποιου ακινήτου, δεδομένου άλλωστε ότι οι ευκαιρίες έχουν πολλαπλασιαστεί.
Το φαινόμενο αυτό παρατηρήθηκε και κατά το διάστημα πριν από την τραπεζική αργία, καθώς, παρά τις δυσμενείς οικονομικές συνθήκες, επικράτησε η άποψη ότι ένα ακίνητο, μακροπρόθεσμα, μπορεί να αποφέρει υπεραξίες, έστω κι αν σήμερα οι προοπτικές της αγοράς είναι αρνητικές. Ωστόσο, ορισμένοι πωλητές παραμένουν επιφυλακτικοί ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο, καθώς δεν επιθυμούν να αποκτήσουν αίφνης δεκάδες χιλιάδες ευρώ στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς από φόβο μήπως «κουρευτούν». Οπως αναφέρει χαρακτηριστικά στην «Κ» μεσίτης της Αττικής, τις τελευταίες ημέρες τουλάχιστον δύο αγοραπωλησίες «πάγωσαν» με ευθύνη των πωλητών, παρότι μάλιστα έχουν δοθεί οι σχετικές προκαταβολές από τους αγοραστές.
Ηδη, πάντως, όλο και περισσότερα μεσιτικά γραφεία σπεύδουν να δημιουργήσουν λογαριασμούς ηλεκτρονικής τραπεζικής, προκειμένου να μπορέσουν να επιβιώσουν, δεδομένου ότι όλες πλέον οι συναλλαγές γίνονται ηλεκτρονικά. «Πρόκειται για αναγκαία συνθήκη, προκειμένου να μπορέσουμε να εισπράξουμε τις αμοιβές μας και να προβούμε σε συναλλαγές, όπως π.χ. ενοικιάσεις», τονίζει στην «Κ» ο κ. Λευτέρης Ποταμιάνος, αντιπρόεδρος της Ενωσης Μεσιτών Αθηνών-Αττικής.
Κατά τον ίδιο, όσο διατηρούνται οι κεφαλαιακοί έλεγχοι, η τάση αυτή της εξάλειψης των «αδήλωτων» χρημάτων θα εξακολουθήσει να διαμορφώνει τη νέα πραγματικότητα της αγοράς ακινήτων. Παράλληλα όμως, θα διατηρείται και η γενικότερη απραξία στην αγορά, καθώς θα συνεχίσει να περιορίζεται η ζήτηση, δεδομένου ότι οι τράπεζες θα απέχουν από οποιαδήποτε μορφή χρηματοδότησης στην κτηματαγορά, τουλάχιστον έως ότου ανακεφαλαιοποιηθούν και τεθεί σε τροχιά εφαρμογής η ρύθμιση των «κόκκινων» δανείων. Σε κάθε περίπτωση, όπως τονίζουν αναλυτές της αγοράς, η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί δεν μπορεί να λειτουργήσει υπέρ της ανάκαμψης της αγοράς, με αποτέλεσμα να αναμένονται περαιτέρω μειώσεις των τιμών. Σύμφωνα με σχετική έκθεση της GLP Values, εταιρείας πιστοποιημένων εκτιμητών, κατά τη διάρκεια των επόμενων δύο-τριών ετών, οι αξίες των ακινήτων αναμένεται να μειωθούν έως 18% σε σχέση με το σημερινό τους επίπεδο. Εφόσον, η πρόβλεψη αυτή επιβεβαιωθεί, «τότε η συνολική κάμψη στην αγορά κατοικίας, ύστερα από τρία διαδοχικά μνημόνια, αναμένεται να προσεγγίσει το 60%», τονίζει στην «Κ» ο κ. Τάσος Τσομπανίδης, εκπρόσωπος της GLP Values. Σύμφωνα με την ανάλυση της εταιρείας, ήδη η αγορά ακινήτων βρίσκεται σε τροχιά πτώσης, ως αποτέλεσμα και της αδράνειας που έχει καταγραφεί στις συναλλαγές καθ’ όλη τη διάρκεια του τρέχοντος έτους, ως αποτέλεσμα της αβεβαιότητας που κυριάρχησε εν αναμονή της επίτευξης συμφωνίας με τους δανειστές.
Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, κατά το φετινό πρώτο εξάμηνο, οι τιμές πώλησης κατοικιών υποχώρησαν κατά 4,9% σε ετήσια βάση, έναντι πτώσης κατά 8,5% κατά το αντίστοιχο περσινό διάστημα.