Ούτε ξέρω πόσες φορές ακούστηκε η λέξη «αλληλεγγύη» σε όλες, σχεδόν, τις γλώσσες της Ευρώπης, στη διάρκεια της προχθεσινής τρίωρης συνεδρίασης της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο. Το θέμα ήταν η τρομοκρατία και τα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν για την καταπολέμησή της. Στις πολύ σύντομες τοποθετήσεις τους (δεν ξεπερνούσαν τα πέντε λεπτά), οι περισσότεροι ευρωβουλευτές δύο πράγματα προσπάθησαν να καταστήσουν σαφή: ότι δεν πρέπει να εξισωθούν οι πρόσφυγες με τους τρομοκράτες και ότι η Γηραιά Ηπειρος πρέπει να μη χάσει την αλληλεγγύη της, την ενότητα, τη συνεργασία, τις συνήθειές της, τον τρόπο ζωής και (συν)ύπαρξης, όλα όσα τη συνέχουν και μπορούν να αποτελέσουν ανάχωμα στον σκοταδισμό. «Αν κάθε φορά που μας επιτίθενται μειώνουμε τις ελευθερίες μας, δεν θα υπάρχουν στο τέλος ελευθερίες για να τις υπερασπιστούμε» είπε ο Βρετανός Σιάντ Καμάλ, επικεφαλής των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών.
Σωστά κάποιος επισήμανε «ας οργανωθούμε να ασκήσουμε πολιτική και να μην εκφράζουμε απλώς συναισθήματα», κάποιος άλλος αναφώνησε ηρωικά ότι «μπορεί να μας πολεμήσετε (σ.σ. εννοώντας τους τρομοκράτες) αλλά δεν θα μας νικήσετε», ένας τρίτος μέτρησε 446 ανθρώπους που έχουν σκοτωθεί τον τελευταίο μήνα. Το μεσημέρι της Τετάρτης, στις 12, το Ε.Κ. υποδέχθηκε τον πρόεδρο της ιταλικής Δημοκρατίας Σέρτζιο Ματαρέλα, ο οποίος επίσης μίλησε για «μάχη που απαιτεί ενότητα και αποφασιστικότητα». Αντέδρασε στις «υπεραπλουστεύσεις» και έθεσε τον πιο σύνθετο στόχο: «Να υπερασπιστούμε την ασφάλεια της Ευρώπης χωρίς να υποβαθμίσουμε τον ανθρωπισμό, την αλληλεγγύη, την ευθύνη».
Την ίδια μέρα το Ε.Κ. ενέκρινε ψήφισμα της Γαλλίδας εισηγήτριας Rachida Dati (της πρώην υπουργού Δικαιοσύνης της κυβέρνησης Σαρκοζί, με γονείς που κατάγονται από το Μαρόκο και την Αλγερία) «για την πρόληψη της ριζοσπαστικοποίησης και της στρατολόγησης Ευρωπαίων πολιτών από τρομοκρατικές οργανώσεις», το οποίο περιλαμβάνει προτάσεις για την καταπολέμηση του εξτρεμισμού, «στο Διαδίκτυο, στις φυλακές, μέσω της εκπαίδευσης και της κοινωνικής ένταξης».
Παρακολουθώντας τη συνεδρίαση από κοντά, συνειδητοποίησα ότι παρά τη φόρτιση, την επιθυμία για συνοχή και ενότητα, ο δρόμος είναι μακρύς, ακανθώδης και απρόβλεπτος. Η Ευρώπη προσπαθεί, μουδιασμένα ακόμη, να κάνει μια επανεκκίνηση. Οι φωνές εντός της είναι πολλές και αντιφατικές. Θα καταφέρει να τις συγκεράσει; Θα καταφέρει να επαναπροσδιορίσει τις προτεραιότητές της; Το «ευρωπαϊκό μητρώο ταξιδιωτών» θα γίνει αποδεκτό; Υπάρχουν καλύτερες και αποτελεσματικότερες προτάσεις με άμεση απόδοση; Δύο Βρετανοί ευρωβουλευτές του Συντηρητικού κόμματος, καταφέρθηκαν (σε ιδιωτική συνάντηση) εναντίον του ρόλου των ΜΜΕ. «Γιατί τόσες πληροφορίες για τους εκτελεστές;» αναρωτήθηκαν. «Σε τι εξυπηρετούν; Γιατί πρέπει να ξέρουμε αν πήγαιναν σε μπαρ, ποιες ήταν οι συνήθειές τους, πώς διασκέδαζαν;». Η τόση προβολή, κατ’ αυτούς, τους καθιστά πρόσωπα οικεία, σχεδόν «δημοφιλή». Φέρνει το αντίθετο αποτέλεσμα, υποστήριζαν.
Οι απαντήσεις δεν είναι εύκολες (αν υπάρχουν) και κάθε επιχειρηματολογία χτίζεται εξαρχής. Πολλές παρεμβάσεις παραπέμπουν σε μπαγιάτικες συνταγές, με δοκιμασμένα και φθαρμένα «υλικά», απέναντι σε ερωτήματα πρωτοφανέρωτα και με πολλές παραμέτρους.
Η ζωή, από την άλλη, μπορεί και συνθέτει με τρόπο αποστομωτικό: στην πλατεία Κλεμπέρ, στο κεντρικότερο σημείο του Στρασβούργου, κάτω από το άγαλμα του Γάλλου στρατηγού, ανάβουν το βράδυ κεράκια για τα θύματα της τρομοκρατίας, ανάμεσα σε λουλούδια, σημειώματα και σιωπηλούς ανθρώπους. Κοντά, ένα ψηλό Χριστουγεννιάτικο δέντρο, φαντασμαγορικό, φωτίζεται κι αυτό, εισάγοντας στο κλίμα των γιορτών. Γύρω γύρω μεγάλα πολυκαταστήματα, άνθρωποι που ψωνίζουν, χαζεύουν, ετοιμάζονται για τις γιορτές. Το ένα δεν εμποδίζει, δεν ακυρώνει το άλλο. Συνυπάρχουν.