Η καθυστέρηση της τροποποίησης της σύμβασης παραχώρησης του Μορέα «φουσκώνει» τον λογαριασμό για το Δημόσιο. Η αποζημίωση που έχει συμφωνηθεί -και εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή- να δοθεί στον παραχωρησιούχο ανέρχεται πλέον στα 100 εκατ. ευρώ, έναντι 75,9 εκατ. πριν από ένα έτος. Επιπλέον, ακόμα 60-70 εκατ. ευρώ αποζημιώσεων «μεταφέρονται» στην πρόσθετη επιδότηση λειτουργίας και θα αποπληρωθούν σε βάθος χρόνου. Τέλος, επικαιροποίηση προς τα επάνω θα έχει και η αποζημίωση προς την κατασκευαστική κοινοπραξία, η οποία πριν από ένα έτος ανερχόταν περίπου σε 60 εκατ. ευρώ.
Οι τροποποιήσεις στη σύμβαση παραχώρησης της εθνικής οδού Κορίνθου – Τρίπολης – Καλαμάτας και Λεύκτρου – Σπάρτης αναμένεται να έρθουν εντός του τρέχοντος μήνα στη Βουλή, με καθυστέρηση δύο ετών. Οπως αποκάλυψε η «Κ» πριν από ένα έτος (3.12.2014), τα βασικά σημεία της συμφωνίας έχουν εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Περιλαμβάνουν τη διάθεση στον Μορέα ακόμα 75,9 εκατ. ευρώ ως αποζημιώσεις (στο παρελθόν έχει λάβει επιπλέον 83,8 εκατ. ευρώ σε αποζημιώσεις), καθώς και 330 εκατ. ευρώ σε βάθος 30ετίας με τη μορφή επιδότησης λειτουργίας, εφόσον τα έσοδα από τα διόδια δεν επαρκούν για την αποπληρωμή των δανείων του παραχωρησιούχου (κοινοπραξία Μορέας: 72% στον ΑΚΤΩΡ, 15% στην J&R ABAΞ και 13% στην Intracom).
Η «Κ» σήμερα παρουσιάζει τα νέα δεδομένα, όπως αυτά έχουν διαμορφωθεί μετά από ένα έτος. Πιο συγκεκριμένα:
Στην αρχική σύμβαση παραχώρησης προβλεπόταν ότι με την ολοκλήρωση των έργων τον Μάρτιο του 2012 ο δρόμος θα επιδοτούνταν από το Δημόσιο, εφόσον η κυκλοφορία έπεφτε κάτω από κάποιο όριο (μέγιστη επιδότηση 199 εκατ. ευρώ). Το Δημόσιο λοιπόν δέχεται ότι με δική του ευθύνη το έργο δεν είχε ολοκληρωθεί το 2012 και επομένως θα δώσει, με τη μορφή αποζημίωσης, την επιδότηση κυκλοφορίας που κατέβαλε από τον Μάρτιο του 2012 έως σήμερα (συνολικά, περίπου 75 εκατομμύρια ευρώ).
Στο ποσό αυτό θα προστεθούν αποζημιώσεις για διαφυγόντα έσοδα από τα διόδια και διάφορες άλλες επιβαρύνσεις. Το σύνολο της αποζημίωσης του παραχωρησιούχου υπολογίζεται ότι ξεπερνά σήμερα τα 150 εκατ. ευρώ. Αυτό που δεν γνωρίζαμε είναι ότι ένα μέρος του ποσού αυτού θα «μεταφερθεί» στην επιπρόσθετη επιδότηση λειτουργίας των 330 εκατ. ευρώ. Με άλλα λόγια το Δημόσιο θα καταβάλει στο Μορέα περί τα 100 εκατ. ευρώ μέχρι την ολοκλήρωση του έργου (το 2016). Ενώ το υπόλοιπο (50-60 εκατ. ευρώ) θα αποπληρωθεί στο μέλλον, με τη διαδικασία καταβολής της επιπρόσθετης επιδότησης λειτουργίας. Το θετικό για το Δημόσιο σε αυτή την εξέλιξη είναι ότι παραπέμπει το μέλλον την εξόφληση ενός μέρους της αποζημίωσης.
Κατασκευαστές
Εκτός από τον Μορέα, αποζημίωση θα λάβει και η κοινοπραξία των κατασκευαστών. Οι εταιρείες θα λάβουν αποζημίωση για διάφορα κόστη που σχετίζονται με την καθυστέρηση παράδοσης της γης, όπως έγινε και στις άλλες παραχωρήσεις. Το ποσό ήταν στα τέλη του 2014 περί τα 60 εκατ. ευρώ και μένει να φανεί πού θα οριστικοποιηθεί, μετά την αναπροσαρμογή του προς τα επάνω.
Για ποιο λόγο θα πρέπει το Δημόσιο να αναλάβει, μέσω της επιπρόσθετης επιδότησης λειτουργίας, να αποπληρώσει τα δάνεια του Μορέα; Γιατί να μην επιλέξει την καταγγελία της σύμβασης, εφόσον το έργο είναι έτοιμο κατά 92%; Καταρχάς, το Δημόσιο ανέλαβε κατά την αναθεώρηση των τεσσάρων άλλων συμβάσεων παραχώρησης στα τέλη του 2013 την πλήρη ευθύνη για την πτώση της κυκλοφορίας. Επιπλέον, όσο κι αν ακούγεται εξωφρενικό, η αρχική σύμβαση παραχώρησης προβλέπει ότι σε περίπτωση καταγγελίας της σύμβασης, το Δημόσιο θα κληθεί να καταβάλει από 630 εκατ. ευρώ έως 792 εκατ. ευρώ, είτε φέρει την ευθύνη είτε όχι. Γεγονός που αποδεικνύει για ακόμα μια φορά πόσο επικίνδυνοι ήταν για το Δημόσιο οι όροι που έκρυβαν οι συμβάσεις παραχώρησης του 2006-7 και πόσο οι κίνδυνοι αυτοί υποεκτιμήθηκαν. Να σημειωθεί ότι τόσο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσο και η ΕΤΕπ πιέζουν την κυβέρνηση για την ταχεία ολοκλήρωση της αναθεώρησης της σύμβασης παραχώρησης.
Υστερα από 8 μήνες σε κυκλοφορία το έργο
Σε οκτώ μήνες από την ημέρα τροποποίησης της σύμβασης παραχώρησης προβλέπεται να δοθεί στην κυκλοφορία το σύνολο του έργου. Σύμφωνα με το αναθεωρημένο χρονοδιάγραμμα του έργου, στους τέσσερις μήνες θα ολοκληρωθεί ο κλάδος Λεύκτρο-Σπάρτη και στους οκτώ μήνες η παράκαμψη της Καλαμάτας. Επομένως, αν η τροποποιημένη σύμβαση εγκριθεί από τη Βουλή στις αρχές Ιανουαρίου (όπως επιδιώκει το υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης), το έργο θα τελειώσει τον Αύγουστο του 2016. Σήμερα, η συνολική πρόοδος του έργου βρίσκεται στο 92,8%. Τι απομένει λοιπόν να κατασκευαστεί;
1. Τμήμα από κόμβο Εισόδου Καλαμάτας (Θουρία – σημερινό τέλος αυτοκινητοδρόμου) μέχρι κόμβο Δυτικής Εισόδου Καλαμάτας και Περιφερειακός Καλαμάτας, συνολικού μήκους 11,4 χλμ. Σήμερα η πρόοδος του τμήματος βρίσκεται στο 57,5%.
2. Κλάδος Λεύκτρο-Σπάρτη, συνολικού μήκους 45,5 χλμ. Σήμερα το έργο βρίσκεται στο 92,6%. Σημειώνεται ότι έως το 30ό χλμ. ο κλάδος είναι σε σημαντικό βαθμό ολοκληρωμένος, συμπεριλαμβανομένης της αντιολισθηρής ασφαλτικής στρώσεως. Στο υπόλοιπο τμήμα του κλάδου, έως το 36ο χλμ. υπολείπονται κυρίως η επίστρωση της αντιολισθηρής ασφαλτικής στρώσεως και οι εργασίες «τελειωμάτων». Στα δε τελευταία 10 χλμ. έχουν ολοκληρωθεί στο μεγαλύτερο μέρος οι εργασίες οδοστρωσίας και κατά τμήματα έχει διαστρωθεί η πρώτη ασφαλτική στρώση.
3. Συνδετήρια οδός Μεγαλόπολης, συνολικού μήκους 2 χλμ. Το έργο βρίσκεται σήμερα στο 60,7%.