Μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης με τον μεγαλύτερο υπερπληθυσμό φυλακών συγκαταλέγεται η Ελλάδα, σύμφωνα με έκθεση του Συμβουλίου της Ευρώπης για το 2014. «Συνοδοιπόροι» της είναι η Ουγγαρία, το Βέλγιο, τα Σκόπια, η Αλβανία, η Ισπανία, η Γαλλία, η Σλοβενία, η Πορτογαλία, η Σερβία και η Ιταλία.
Παρά το γεγονός ότι αριθμητικά παρατηρείται μείωση κατά 7% το 2014 έναντι του 2013, εντούτοις το ζήτημα του υπερπληθυσμού αλλά και της υποστελέχωσης των φυλακών είναι υπαρκτό και πανευρωπαϊκό.
Συνολικά, στις ευρωπαϊκές φυλακές κρατούνται 1.600.324 έγκλειστοι, ενώ το 2013 η πληρότητά τους έφτανε το 94%. Σύμφωνα με την έκθεση του Συμβουλίου της Ευρώπης για το 2014, εάν η Ευρώπη θεωρηθεί ενιαία χώρα, τότε αντιστοιχούν 195 έγκλειστοι ανά 100.000 κατοίκους, αριθμός πάντως μικρότερος από τον αντίστοιχο του 2013.
Σύμφωνα με την έκθεση, ο μέσος όρος ηλικίας των εγκλείστων στις φυλακές της Ευρώπης είναι 36 ετών, 5% είναι γυναίκες εκ των οποίων το 23% αναμένει να δικαστεί.
Οι αλλοδαποί αποτελούν το 22% του συνολικού αριθμού των εγκλείστων ενώ μόλις το 3,7% των κρατουμένων είναι επικίνδυνοι εγκληματίες.
Υποστελέχωση
Το ζήτημα της υποστελέχωσης των φυλακών είναι επίσης υπαρκτό, καθώς για το 2014 αντιστοιχούν 3 κρατούμενοι σε κάθε σωφρονιστικό υπάλληλο και 14 κρατούμενοι για άλλους υπαλλήλους όπως ιατρικό προσωπικό, δασκάλους, ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς. Πανευρωπαϊκά, το 92% όσων απασχολούνται στο σωφρονιστικό σύστημα εργάζεται μέσα στις φυλακές.
Οι περισσότεροι έγκλειστοι, το 17%, αντιμετωπίζουν αδικήματα σχετικά με ναρκωτικά, ενώ το 14% των εγκλείστων κατηγορείται για κλοπή. Οι περισσότεροι έγκλειστοι για ναρκωτικά καταγράφονται στη Ρωσία, τη Γεωργία, στο Αζερμπαϊτζάν και στην Εσθονία, ενώ για κλοπή στη Σλοβακία, την Ουγγαρία, στο Αζερμπαϊτζάν και στα Σκόπια.
Ακολουθούν οι κατηγορούμενοι για ληστεία (13%) και για ανθρωποκτονίες (12,3%), ποσοστό το οποίο έχει αυξηθεί, καθώς το 2013 κατηγορούμενο για ανθρωποκτονία ήταν το 11,6% των κρατουμένων.
Το 24% των εγκλείστων εκτίουν «μικρές» ποινές, από 1 μέχρι 3 χρόνια. Μόλις το 14,3% των εγκλείστων εκτίουν ποινές που ξεπερνούν τα 10 χρόνια, ωστόσο το σχετικό ποσοστό έχει αυξηθεί σε σχέση με το 2013.
Το ημερήσιο κόστος κράτησης για κάθε κρατούμενο για το 2013 έφτανε κατά μέσο όρο τα 99 ευρώ, δύο ευρώ περισσότερα από το 2012. Το εύρος του κόστους πάντως κυμαίνεται από 2,68 ευρώ την ημέρα στην Ουκρανία μέχρι 685 ευρώ την ημέρα στο Σαν Μαρίνο, ενώ το συνολικό κόστος των εγκλείστων σε όλες τις ευρωπαϊκές φυλακές ανέρχεται σε 27.006.115.025 ευρώ για το 2013.
Ως προς τα επίπεδα θνησιμότητας στις φυλακές, το 2013 ήταν 32 θάνατοι ανά 10.000 κρατουμένους, ποσοστό που ανέβηκε από το 2012, που ήταν 23 θάνατοι.
Μετά τα φυσικά αίτια, η συχνότερη αιτία θανάτου στις φυλακές είναι η αυτοκτονία (19%). Το 2013 καταγράφηκαν 5 αυτοκτονίες ανά 10.000 κρατουμένους, ενώ ανάλογα ήταν τα ποσοστά και για το 2012. Σε ποσοστό 31%, οι έγκλειστοι που αυτοκτόνησαν ήταν προφυλακισμένοι.
