Ετος 1922-23. Η Ελλάδα δέχεται το μεγάλο κύμα προσφύγων από τη Μικρά Ασία και προσπαθεί να «συνέλθει» από συνεχόμενες συγκρούσεις και πολέμους. Οι κυβερνήσεις αλλάζουν συνεχώς και η χώρα δανείζεται για να επιβιώσει. Σε αυτό το ιστορικό πλαίσιο καταφθάνει η χειρόγραφη επιστολή του Βρετανού υπηκόου και ευπατρίδη Γεωργίου Ευμορφόπουλου, ο οποίος προσφέρεται να δωρίσει στη χώρα τη μεγάλη συλλογή του από κινεζικά κεραμικά, όπως μας εξηγεί ο Γιώργος Μαγγίνης, αρχαιολόγος και επιμελητής της έκθεσης που διοργανώνει το Μουσείο Μπενάκη.
Οι περιπέτειες του Ευμορφόπουλου και η επιμονή του στην αρχική αδιαφορία του τότε ελληνικού κράτους για τον κινεζικό θησαυρό που του προσφερόταν απλόχερα θα μπορούσαν να είναι η τρίτη ανάγνωση της ενδιαφέρουσας έκθεσης που παρουσιάζεται στο κοινό για πρώτη φορά έπειτα από 35 χρόνια.
Ταφικά ειδώλια, για να κρατούν μακριά τα κακά πνεύματα, αγγεία της νεολιθικής εποχής, καθημερινά σκεύη με τεχνολογικές καινοτομίες, όπως κούπες τσαγιού με ειδική θέση για το κάτω χείλος και αυξημένο πάχος, ώστε να μην καίγονται τα χέρια, πορσελάνες με το φημισμένο μπλε του κοβαλτίου της δυναστείας Γιουάν και τα πλούσια χρώματα που επικράτησαν στη δυναστεία των Μινγκ, είναι ορισμένα από τα 90 εκθέματα που παρουσιάζονται. «Η μία ανάγνωση της έκθεσης φανερώνει την κινεζική ιστορία και τον πολιτισμό από την 3η χιλιετία π.Χ. έως τον 19ο αιώνα. Η δεύτερη αφορά τις σχέσεις της Κίνας με τη Δύση, όπως την αντιλαμβανόταν η γενιά του Ευμορφόπουλου», σημειώνει ο κ. Μαγγίνης. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν τα κεραμικά με ισλαμική και αραβική διακόσμηση των αρχών του 19ου αιώνα, που μπορεί, όπως σημειώνει ο κ. Μαγγίνης, να προορίζονται για αυτοκράτορες που είχαν ασπαστεί τη μουσουλμανική θρησκεία. Τα κινεζικά προϊόντα άρχισαν να γίνονται ανάρπαστα στις αγορές της Ανατολής και της Δύσης από τον 14ο αιώνα και αυτό ωθούσε τους καλλιτέχνες να προσαρμόσουν την τέχνη τους στις νέες αγορές. Είναι χαρακτηριστικό το σπάνιο πορσελάνινο πιάτο που εκτίθεται με τον θυρεό των Αυγουστίνων μοναχών, που προοριζόταν για την Ιβηρική αγορά και είναι το τρίτο που υπάρχει στον κόσμο. «Πρόκειται για ένα ανεκτίμητο εφόδιο για την εξωστρέφεια και την προβολή του μουσείου διεθνώς», σημείωσε ο διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη, Ολιβιέ Ντεκότ, συμπληρώνοντας ότι η έκθεση θα περιοδεύσει σε μουσεία του εξωτερικού.
Πριν ξεκινήσει τη συστηματική του συλλογή, ο Γεώργιος Ευμορφόπουλος αγόραζε σε πολύ χαμηλές τιμές κτερίσματα που έρχονταν στο φως από εκσκαφές για την εγκατάσταση σιδηροδρομικών γραμμών και οι Κινέζοι συλλέκτες τα απέφευγαν επειδή ήταν συνδεδεμένα με τον θάνατο. Τελικά η συλλογή του Ευμορφόπουλου ήρθε στην Ελλάδα περίπου πέντε χρόνια μετά τις αρχικές του προσπάθειες μέσω του Αντώνη Μπενάκη, εναποτέθηκε στο νεοϊδρυθέν τότε μουσείο και έβαλε την Ελλάδα στον χάρτη με τις χώρες που φιλοξενούν την κινεζική πολιτιστική κληρονομιά.
Στο κτίριο της Οδού Κουμπάρη, έως τις 4 Σεπτεμβρίου.
