Η σαρωτική ήττα των υποψηφίων του κυβερνώντος δημοκρατικού κόμματος στη Ρώμη, στη Νάπολη και στο Τορίνο στις δημοτικές εκλογές της περασμένης Κυριακής δεν είναι απλώς μια ένδειξη ότι η πανευρωπαϊκή παρακμή της Κεντροαριστεράς έφθασε στην αυλή του Ματέο Ρέντσι. Στο αποτέλεσμα της περασμένης Κυριακής αποτυπώνονται συνολικότερα ρεύματα, με την «ωρίμανση» του Κινήματος 5 Αστέρων, του σχηματισμού που ίδρυσε ο Μπέπε Γκρίλο, εις βάρος όχι μόνον της Κεντροαριστεράς, αλλά και της ήδη αποδυναμωμένης ιταλικής συντηρητικής παράταξης. Αν η κατάκτηση του πρώτου δήμου της χώρας συνήθως συνδέεται με ελπίδες εφόδου στα ανάκτορα της κεντρικής εξουσίας, τότε το ποσοστό 67% με το οποίο εξελέγη η Βιρτζίνια Ράτζι στη Ρώμη εγγράφει μια πολύ ανησυχητική υποθήκη για τον Ματέο Ρέντσι – και η ημέρα της κρίσης βρίσκεται προ των πυλών, με το δημοψήφισμα του Οκτωβρίου. Ως άλλος Ντέιβιντ Κάμερον, ο Ιταλός πρωθυπουργός έχει υποσχεθεί ότι θα παραιτηθεί εφόσον οι Ιταλοί απορρίψουν τις θεσμικές μεταρρυθμίσεις της κυβέρνησής του στο δημοψήφισμα που θα διεξαχθεί στις αρχές Οκτωβρίου. Ισως μετά την πολιτική αυτοκτονία του Κάμερον, ο Ρέντσι να εξετάσει μεθόδους απόδρασης από την υπόσχεση αυτή.
Περί… εγκατάλειψης
Αυτό όμως από το οποίο δεν μπορεί να ξεφύγει είναι η πραγματικότητα της εγκατάλειψης του Δημοκρατικού Κόμματος από τα εργατικά και λαϊκά στρώματα. Στο Τορίνο, η Κιάρα Απεντίνο του Κινήματος 5 Αστέρων επικράτησε του ιδρυτικού στελέχους του Δημοκρατικού Κόμματος, Πιέρο Φασίνο, δημάρχου της πόλης την τελευταία πενταετία, με τις ψήφους των εργατικών συνοικιών.
Το πολιτικό λεξιλόγιο των 5 Αστέρων δεν αντλείται από την παραδοσιακή Αριστερά ούτε από την παραδοσιακή Δεξιά, αλλά αναδεικνύει τον άξονα «απλοί πολίτες/πολιτικές ελίτ», επιχειρώντας να βοηθήσει τους πρώτους να ελέγξουν τις δεύτερες. Σύμφωνα με την ανάγνωση αυτή, ο Ρέντσι ανήκει αμετάκλητα στον κόσμο των ελίτ. Στη Ρώμη, ο Ιταλός πρωθυπουργός είχε πέρυσι την ευκαιρία να στηρίξει τον δήμαρχο του δικού του κόμματος Ινιάτσιο Μαρίνο, όταν εκείνος προσπάθησε να ερευνήσει τα μαφιόζικα κυκλώματα που λυμαίνονταν τις αναθέσεις δημοτικών έργων. Αντ’ αυτού, ο Ρέντσι γύρισε την πλάτη στον Μαρίνο, ο οποίος υποχρεώθηκε σε παραίτηση ύστερα από αστείες κατηγορίες για γεύματα με έξοδα του δήμου.
Οταν, εν συνεχεία, εμφανίστηκε ως υποψήφια δήμαρχος της πρωτεύουσας η Βιρτζίνια Ράτζι, η 37χρονη δικηγόρος που υποσχέθηκε να καθαρίσει την κόπρο του Αυγείου, η ανταπόκριση των ψηφοφόρων ήταν συντριπτική. Μετά την εκλογή της, η Ράτζι ανακοίνωσε λογιστικό έλεγχο στα οικονομικά του δήμου, αποστολή όλων των φακέλων στον εισαγγελέα καθώς και αναδιάταξη των προτεραιοτήτων της δημοτικής αρχής.
Αντί για μεγαλόπνοα έργα βιτρίνας, όπως η διεκδίκηση των Ολυμπιακών του 2024, εξήγγειλε ότι θα αφιερώσει όλη της την ενέργεια στη βελτίωση των συγκοινωνιών και της καθαριότητας της πόλης.
Πέρα απ όλα αυτά, σε κεντρικό επίπεδο τα 5 Αστέρια προσπαθούν να προκαλέσουν δημοψήφισμα για την έξοδο της Ιταλίας από την Ευρωζώνη – κεφαλαιοποιώντας στο πολυσυλλεκτικό κομματικό τους όχημα και την οργή του ιταλικού ευρωσκεπτικισμού.
