Ακούμε: «Στην Ευελπίδων, τον τελευταίο καιρό, οι δικηγόροι ασχολούνται μόνο με πτωχεύσεις. Ο ένας “πτωχεύει” τον άλλον, καθώς ο ένας χρωστάει στον άλλον… Πρόκειται για ντόμινο… Φοβάμαι ότι το φαινόμενο θα ενταθεί» (φίλη δικηγόρος). Ακούμε: «Τα λουκέτα είναι πολλά στις επιχειρήσεις… Ορισμένοι πια δουλεύουν “μαύρα” από το σπίτι τους, για να επιβιώσουν» (μαρτυρία επιχειρηματία από τη Θεσσαλονίκη, σε ρεπορτάζ του ΣΚΑΪ).
Διαβάζουμε: «Κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών και πλειστηριασμούς ακινήτων για το 55% των οφειλετών του Δημοσίου και των ασφαλιστικών ταμείων ετοιμάζουν τα υπουργεία Οικονομικών και Εργασίας, με στόχο την είσπραξη περίπου 5 δισ. ευρώ. Οπως προκύπτει από το τεχνικό κείμενο του μνημονίου, οι εισπρακτικές υπηρεσίες των δύο υπουργείων στρέφουν τα βέλη τους σε όσους χρωστούν στο ελληνικό Δημόσιο, για να επιτύχουν τους στόχους και να αποτραπεί το ενδεχόμενο ενεργοποίησης του αυτόματου μηχανισμού δημοσιονομικής προσαρμογής» («Καθημερινή» 7/07).
Διαβάζουμε: Στο Τεχνικό Μνημόνιο Συνεργασίας «αναγράφεται ρητά το πλαίσιο που θα ισχύει για τον κόφτη δαπανών σε περίπτωση που υπάρχει υπερβολικό έλλειμμα το 2017 (…). Ορίζονται επίσης οι επιπτώσεις στα κρατικά έσοδα από κάθε πεδίο περικοπών: από συντάξεις χάνεται το 15%, από μισθούς και αποδοχές χάνεται το 45% και από καταναλωτικές δαπάνες για αγαθά υπηρεσίες το 19,3% (λόγω έμμεσων φόρων)» («Το Βήμα» 7/07). Ζούμε προφανώς την εποχή «μετά τη λιτότητα». Μόνο που τα χαρακτηριστικά της δεν είναι ούτε η ανάκαμψη ούτε η ανάπτυξη. Είναι ένα ακόμη πιο ασφυκτικό και πνιγηρό οικονομικό πλαίσιο. Γιατί, αν διδαχθήκαμε κάτι στην εξαετία της κρίσης είναι ότι διαρκώς υπάρχει «το χειρότερο». Πώς διαχειρίζεται όμως μια κυβέρνηση «το χειρότερο», όταν μάλιστα έχει συμβάλει αποφασιστικά στην εμφάνισή του; Οι αντοχές και τα χρήματα αν δεν έχουν ήδη εξαντληθεί, ακόμη και σε νοικοκυριά που έως σήμερα τα έβγαζαν κάπως πέρα με περικοπές και στερήσεις, θα έχουν εξαντληθεί έως το φθινόπωρο. Το άθροισμα των πάσης φύσεως κρατήσεων και φόρων υπερβαίνει τη φοροδοτική δυνατότητα και των πλέον ανθεκτικών και συνεπών πολιτών.
Πώς απευθύνεσαι σε αυτή τη μεσαία τάξη –την οποία ο ΣΥΡΙΖΑ θρηνούσε δημαγωγικά από το 2011– όταν όλα δείχνουν ότι πέρυσι και φέτος η φτώχεια την πολιορκεί στενά; «Το ποσοστό των μη φτωχών νοικοκυριών που δηλώνουν ότι δεν μπορούν να πληρώσουν για μία εβδομάδα διακοπών φτάνει το 44,8%. Η αντιμετώπιση έκτακτων αλλά αναγκαίων δαπανών ύψους περίπου 410 ευρώ είναι αδύνατη για το 44,5% των μη φτωχών νοικοκυριών» («Κ» 4/07).
Τα αποσπάσματα που σταχυολογούμε δεν αναφέρονται σε φτωχά στρώματα του πληθυσμού αλλά σε όσους (μικρο-επιχειρηματίες, εργαζομένους, μισθωτούς) κατάφερναν έως σήμερα να ισορροπούν έστω και στο ένα πόδι. Σε όσους, δηλαδή, κατανάλωναν κατ’ ελάχιστον όλη αυτήν την εξαετία, ώστε να κινείται στοιχειωδώς η οικονομία. Τώρα, ένα ποσοστό εξ αυτών, που φτάνει το 18,4%, υποστηρίζει ότι «δεν υπάρχει η οικονομική δυνατότητα της εξόδου με φίλους ή συγγενείς για ποτό ή φαγητό έστω και μία φορά τον μήνα». Οι διαρκείς, περαιτέρω, εκπτώσεις από έναν βίο, ούτως ή άλλως, σε έκπτωση διαλύουν και μαραζώνουν. Πιέζουν ψυχικά, δυσκολεύουν ολοένα και περισσότερο την ψύχραιμη και ορθολογική αντιμετώπιση, κλονίζουν και ισχυρές, εσωτερικές, ισορροπίες, αυξάνουν τον φόβο και την αγωνία. Δεν πρόκειται για αιφνίδια συντριβή αλλά για μακρά διαδικασία καταπόνησης, για έναν μαραθώνιο χωρίς τερματισμό, με απώλειες που δεν αναπληρώνονται.
Οσο κι αν η κυβέρνηση προσπαθεί να στρέψει το ενδιαφέρον στον εκλογικό νόμο ή στις συμφωνίες που υπογράφηκαν στο Πεκίνο, τα «σκευάσματα» που χρησιμοποιεί είναι placebo. Δεν υποβάλλουν, δεν επιδρούν και δεν ξεγελούν κανέναν. Εξαντλούν, απλώς, ταχύτερα και τα όποια αποθέματα.