Το Χόλιγουντ σε κάποιες από τις πιο συναρπαστικές περιπέτειές του μας παρέσυρε σε βαθιά νερά και σε άγνωστες εξωτικές θάλασσες. Σε κάποιες από τις πιο εφιαλτικές στιγμές του, που έμειναν στην ιστορία του κινηματογραφικού τρόμου, δεν χρειάστηκε να ξανοιχτεί στο πέλαγος. Στα ρηχά νερά ο πανικός, άλλοτε έγινε ασύμμετρος εφιάλτης κι άλλοτε πήρε διαστάσεις μαζικής υστερίας. Το πρόσφατο «Σε ρηχά νερά» (The Shallows) του Ζομ Κολέ-Σερά ανακαλεί στη μνήμη μας τα εμβληματικά «Σαγόνια του καρχαρία» (Jaws) του Στίβεν Σπίλμπεργκ. Ενας καρχαρίας, που πλησιάζει στον γιαλό σαν μεταφυσική απειλή, θα κάνει κόλαση έναν παρθένο τουριστικά κόλπο του Μεξικού, κρυφό παράδεισο για ντόπιους και ξένους σέρφερ.
Μερικές αράδες είναι αρκετές για να περιγράψουν την ιστορία: Η Αμερικανίδα Νάνσι, η οποία σκέφτεται να παρατήσει τις σπουδές της στην Ιατρική, έρχεται στο Μεξικό, φέροντας μέσα της βαρύ τον θάνατο της μητέρας της. Εχει πάθος με το σερφ και βαθιά επιθυμία ν’ ανακαλύψει μια απομακρυσμένη παραλία, για την οποία μιλούσε με ενθουσιασμό η μητέρα της. Μετά τα πρώτα σλάλομ στα κύματα, ένας τεράστιος λευκός καρχαρίας με εκδικητική μανία, σαν και αυτή του μυθιστορηματικού Μόμπι Ντικ, θα την αποκλείσει σαν ναυαγό, τραυματισμένη στον μηρό, σε ένα βραχάκι. Μοναδική συντροφιά της στον βράχο είναι ένας γλάρος με σπασμένο φτερό. Ο Κολέ-Σερά κλιμακώνει υποδειγματικά, με αίσθηση οικονομίας και σασπένς, ένα νευρώδες θρίλερ, σε μια μικροσκοπική ξέρα διακόσια μέτρα από την ακτή.
Ο διασημότερος καρχαρίας
Ο κινηματογραφικός τρόμος στη θάλασσα είναι μια παλιά ιστορία. Το 1975, ο 29χρονος τότε Στίβεν Σπίλμπεργκ μπήκε ορμητικός στην κεντρική λεωφόρο του Χόλιγουντ με τα «Σαγόνια του καρχαρία». Πήρε τη σκυτάλη από τον Ουίλιαμ Φρίντκιν (που είχε προκαλέσει φαινόμενα μαζικής υστερίας με τον «Εξορκιστή» του το 1973), ανοίγοντας νέους ορίζοντες στο θέαμα: ένα «φτηνό» φιλμ, ένα b movie σύμφωνα με ό,τι ίσχυε σε παλιότερες εποχές στην κινηματογραφική βιομηχανία, βρέθηκε ως διά μαγείας στην κορυφή του παγκόσμιου μποξ όφις. Ο Σπίλμπεργκ έγινε διάσημος χάρη σε έναν λευκό καρχαρία έξι χρόνια πριν από το συγκινητικό παραμύθι του «Εξωγήινου». Διάσημο έγινε και το δολοφονικό κήτος.
Το πτερύγιο του καρχαρία που σκίζει σαν μαχαίρι την ήσυχη επιφάνεια του νερού, έγινε σήμα κατατεθέν του τρόμου εκείνα τα χρόνια. Ο Σπίλμπεργκ έχει πει με χιούμορ πως θα γινόταν ζάπλουτος, αν είχε προνοήσει να κατοχυρώσει τα πνευματικά δικαιώματα της εν λόγω εικόνας.
Η ταινία γνώρισε τρία σίκουελ και έκανε μόδα παρόμοιες ιστορίες. Το μυστικό της επιτυχίας της βρισκόταν στην ατμόσφαιρα του υπαινικτικού φόβου. Λέγεται πως ο Σπίλμπεργκ έδωσε μάχη με τη Universal, θέλοντας να περιορίσει στο ελάχιστο τις εμφανίσεις του καρχαρία, για να μη γίνει η ταινία εφετζίδικη περιπέτεια καταστροφής – είδος, που είχε πέραση τότε.
Τοπ 5 στον αφρό
• Τα σαγόνια του καρχαρία (1975). Σε μια λουτρόπολη της Ανατολικής Ακτής εμφανίζεται ένας λευκός καρχαρίας, προκαλώντας πανικό. Απέναντι στην απειλή, που παίρνει αλληγορικές διαστάσεις, θα σταθούν ένας αστυνόμος, ένας επιστήμονας και ένας θαλασσόλυκος. Ξαναδείτε την ταινία εάν δεν θυμάστε ποιος κατέληξε στην κοιλιά του κήτους.
• Πιράνχας (1978). Σαρκοβόρα ψάρια τρομοκρατούν μια κατασκήνωση δίπλα σε ποτάμι. Ο σεναριογράφος Τζον Σέιλς και ο σκηνοθέτης Τζο Ντάντε δίνουν την εντύπωση πως παρωδούν τα «Σαγόνια του καρχαρία».
• Πιράνχας 3D (2010). Ριμέικ της ταινίας του 1978 από τον Αλεξάντρ Αζά. Το σπλάτερ στα όρια του μηδενισμού.
• Αγριος ωκεανός (2004). Ενα ζευγάρι δυτών μένει αβοήθητο μεσοπέλαγα. Ενταση και αγωνία από τον σκηνοθέτη Κρις Κέντις.
• Κρουαζιέρα στην άκρη του τρόμου (1989). Εδω δεν έχει καρχαρίες, αλλά έναν serial killer, ναυαγό στο πέλαγος, που περισυλλέγεται από ένα μικρό ιστιοφόρο. Ισως η καλύτερη ταινία του Φίλιπ Νόις.
Το θρίλερ «Σε ρηχά νερά» προβάλλεται στους κινηματογράφους.