Υστερα από ένα υποτονικό καλοκαίρι, η ώρα της διαπραγμάτευσης με τους πιστωτές ήλθε – και προβλέπεται δύσκολη. Η κυβέρνηση έχει καθυστερήσει στα προαπαιτούμενα, κάτι που στοιχίζει και στην πραγματική οικονομία. Παρά τις προσδοκίες της, το ΑΕΠ υποχώρησε και το δεύτερο τρίμηνο, ρίχνοντας την οικονομία βαθύτερα στην ύφεση – συνέπεια της χαμηλής εμπιστοσύνης καταναλωτών και επιχειρήσεων, αλλά και ενός δυσμενούς ρυθμιστικού περιβάλλοντος που δεν ευνοεί ούτε τις εξαγωγές ούτε τις επενδύσεις. Διότι η υπερφορολόγηση είναι βέβαια ένας από τους παράγοντες που πλήττουν την παραγωγή, αλλά δεν είναι ο μόνος. Οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων παραμένουν, η άτυπη στάση πληρωμών του Δημοσίου στραγγαλίζει τις επιχειρήσεις, ενώ οι ιδιωτικοποιήσεις καθυστερούν σε μάχες οπισθοφυλακής. Μόνο ο τουρισμός στηρίζει την οικονομία, και εδώ υπήρξε μια προσπάθεια τουλάχιστον να περιορισθεί η φοροδιαφυγή, με τους ελεγκτές του υπουργείου Οικονομικών να κάνουν αυγουστιάτικη απόβαση στα τουριστικά νησιά. Ο γενικός γραμματέας Δημοσίων Εσόδων Γιώργος Πιτσιλής παρουσίασε μάλιστα μια ιδέα που θα ήταν σκόπιμο να εξελιχθεί σε κυβερνητική στρατηγική, προτρέποντας σε συνέντευξή του σε ελβετική εφημερίδα τους τουρίστες να ζητούν αποδείξεις.
Αντί να εστιάσει όμως στην υιοθέτηση των προαπαιτουμένων που θα έφερνε στη χώρα το υπόλοιπο της δόσης της πρώτης αξιολόγησης, η κυβέρνηση δίνει μια μάχη χαρακωμάτων για τον έλεγχο των τραπεζών, των ΜΜΕ, ακόμη και των ανεξάρτητων αρχών. Τα προαπαιτούμενα θα της επέτρεπαν να διαπραγματευθεί τη χαλάρωση της λιτότητας με μείωση των στόχων για το πρωτογενές πλεόνασμα. Αντ’ αυτού, η κυβέρνηση δίνει μια μάχη εντυπώσεων. Παρά τις δηλώσεις του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη, η οικονομία δεν έχει σταθεροποιηθεί ακόμη – και αν υπάρχει ακόμη μία πιθανότητα να γίνει αυτό μέχρι το τέλος του έτους, θα κριθεί από έναν και μόνον παράγοντα: το πόσο γρήγορα θα προχωρήσει η δεύτερη αξιολόγηση. Διότι ούτε η κινητοποίηση επενδυτών ούτε η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, που αποτελούν κατά τον κ. Δραγασάκη προτεραιότητες της κυβέρνησης, μπορεί να έρθουν σε συνθήκες αβεβαιότητας για το αν και πότε θα δοθεί η δεύτερη δόση.
Στις τράπεζες, όσο συνεχίζονται οι αντιδράσεις στις αλλαγές των διοικήσεων που ζητεί ο SSM τόσο αυτές καθυστερούν να εστιάσουν στο δύσκολo έργο της στήριξης της ανάκαμψης. Οσο για την υπόθεση της εκ νέου παραπομπής του πρώην επικεφαλής της ΕΛΣΤΑΤ Ανδρέα Γεωργίου για την αναθεώρηση του ελλείμματος του 2009, οι δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών που προέτρεπαν τις δικαστικές αρχές να διερευνήσουν το θέμα έχουν προκαλέσει δυσφορία στις Βρυξέλλες, που θεωρούν ότι ο κ. Γεωργίου απλώς ακολούθησε τους ευρωπαϊκούς κανόνες. Και σίγουρα δεν επιθυμούν να ανοίξει εκ νέου αυτό το θέμα, καθώς μετά το φιάσκο των Greek statistics υπήρξε μεγάλη προσπάθεια βελτίωσης της ποιότητας των ελληνικών στατιστικών στοιχείων, πάνω στα οποία βασίζεται και το τρέχον πρόγραμμα. Αν το έλλειμμα τεθεί σε αμφισβήτηση εκ νέου, θα συμπαρασύρει και το πρόγραμμα.
Κι ενώ τα δύο παραπάνω αναμένεται να καθυστερήσουν, αν δεν λυθούν άμεσα, στην πορεία της διαπραγμάτευσης, η εν εξελίξει δημοπρασία των τηλεοπτικών αδειών μπορεί να μη σχετίζεται με το μνημόνιο, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα απασχολήσει και αυτή τις Βρυξέλλες. Η αξιοπιστία του διαγωνισμού, και κυρίως η απόφαση να δοθούν μόνο τέσσερις άδειες, πιθανώς να τεθεί σε δοκιμασία ενώπιον των αρχών ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Ενωσης, με δεδομένο ότι πολλοί συμμετέχοντες διατηρούν τις επιφυλάξεις τους για τον τρόπο διεξαγωγής του. Λίγο μόνο κυνισμό να επιτρέψει κανείς στον εαυτό του, μπορεί να υποψιασθεί ότι πίσω από την προσπάθεια ελέγχου θεσμών, που στις σύγχρονες δημοκρατικές κοινωνίες δεν ταυτίζονται με τη σφαίρα επιρροής του κράτους, βρίσκεται μια επιχείρηση αποπροσανατολισμού της κοινής γνώμης, με στόχο την παραμονή στην εξουσία. Καθώς η οικονομία εξακολουθεί να παραπαίει, οι ευθύνες θα πρέπει να μετατεθούν αλλού: και καθώς έχασε τη μάχη με τους ξένους πιστωτές, η κυβέρνηση επινοεί εσωτερικούς εχθρούς.