ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Εναν απολογισμό της ελληνικής οικονομίας ύστερα από μία εξαετία προγραμμάτων έκανε το απόγευμα της Παρασκευής η επικεφαλής της αποστολής του ΔΝΤ, Ντέλια Βελκουλέσκου. Παρουσιάζοντας σε τηλεδιάσκεψη τα συμπεράσματα της αξιολόγησης του λεγόμενου άρθρου 4, η κυρία Βελκουλέσκου είχε σημαντικά μηνύματα για την κυβέρνηση αλλά και τους Ευρωπαίους.
Οπως τόνισε, η Ελλάδα έχει κάνει τεράστιες θυσίες για να βρεθεί στη θέση που βρίσκεται, ουσιαστικά να μη χρειάζεται περαιτέρω δημοσιονομική προσαρμογή. Ωστόσο, το ΔΝΤ προειδοποιεί ότι τα επιτεύγματα αυτά δεν θα είναι διατηρήσιμα αν δεν αλλάξει το μείγμα πολιτικής που επιμένει να φορολογεί υπέρμετρα μία μικρή φορολογική βάση και να «προστατεύει» τους σημερινούς συνταξιούχους από τη δεινή πραγματικότητα ενός ασφαλιστικού συστήματος με έλλειμμα 10% ετησίως. Την ίδια στιγμή, τονίζει ότι η Ελλάδα χρειάζεται την πλήρη υποστήριξη των Ευρωπαίων εταίρων της, κάτι που σημαίνει ότι «παραμένει ουσιαστικής σημασίας» η περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους.
Σύμφωνα με την κ. Βελκουλέσκου, η ελάφρυνση θα πρέπει να είναι κατά πολύ μεγαλύτερη από την εξεταζόμενη σήμερα, ενώ θα πρέπει να υπολογισθεί «βάσει ρεαλιστικών παραδοχών σχετικά με την ικανότητα της Ελλάδος να δημιουργήσει βιώσιμα πλεονάσματα και μακροπρόθεσμη ανάπτυξη». Το ΔΝΤ δεν θεωρεί ότι η οικονομία θα επιστρέψει στην ανάπτυξη φέτος, αλλά ότι αυτό είναι εφικτό από το επόμενο έτος «αν η κυβέρνηση εφαρμόσει άμεσα και τολμηρά τις μεταρρυθμίσεις που έχει αποφασίσει». Μακροπρόθεσμα, εξάλλου, η ανάπτυξη εξαρτάται από την αύξηση της παραγωγικότητας που μπορεί να έρθει μόνο με μεταρρυθμίσεις, αλλά και την ανακατανομή των βαρών ώστε να βελτιωθούν οι δημόσιες υπηρεσίες, το κράτος πρόνοιας και οι πολιτικές ένταξης στην αγορά εργασίας. Οπως είπε χαρακτηριστικά, «δεν συμβουλεύουμε περισσότερη λιτότητα, συμβουλεύουμε λιγότερη». Προκειμένου να σταθεί η Ελλάδα στα πόδια της και να μη χρειαστεί νέο πρόγραμμα, το ΔΝΤ θεωρεί ότι χρειάζονται και οι μεταρρυθμίσεις που θα πυροδοτήσουν την ανάπτυξη και η πρόσβαση στις αγορές. Γι’ αυτό, είπε, το ΔΝΤ επιμένει στην ελάφρυνση του χρέους. Οπως τόνισε χαρακτηριστικά, «οι τρέχοντες στόχοι παραμένουν μη ρεαλιστικοί γιατί υποθέτουν ότι η Ελλάδα θα πετύχει και θα διατηρήσει πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ για πολλές δεκαετίες, παρά τα διψήφια ποσοστά ανεργίας».
Η κύρια και πιο επώδυνη προσαρμογή στην οποία επιμένει το ΔΝΤ ωστόσο είναι η περαιτέρω μείωση των σημερινών συντάξεων, καθώς θεωρεί ότι το βάρος έχει πέσει πολύ περισσότερο στους μελλοντικούς συνταξιούχους. Οπως εκτίμησε, αυτό μπορεί να γίνει «με το ξεπάγωμα των σημερινών συντάξεων και με την εφαρμογή του νέου μαθηματικού τύπου» όχι μόνο για τους μελλοντικούς αλλά και τους σημερινούς συνταξιούχους. Τόνισε, πάντως, ότι αυτή είναι μία ισορροπία που θα πρέπει να εξετάσει η κυβέρνηση.
Η φορολογική μεταρρύθμιση
Οσο για τη φορολογική μεταρρύθμιση, εκτίμησε ότι παρά τις εξοικονομήσεις που πέτυχε, βασίζεται υπερβολικά στην αύξηση των συντελεστών, η οποία δημιουργεί αντικίνητρα για την εργασία στην επίσημη οικονομία. Ετσι, το ΔΝΤ προτείνει τη μείωση των φορολογικών και ασφαλιστικών εισφορών, με παράλληλη μείωση των φορολογικών απαλλαγών για τους πλούσιους, αλλά και τη μεσαία τάξη. Η κ. Βελκουλέσκου εκτίμησε ότι λόγω της μη εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων στην αγορά των προϊόντων, το βάρος της προσαρμογής έπεσε κυρίως στους μισθωτούς. Τόνισε λοιπόν ότι χρειάζεται συμπλήρωση των μεταρρυθμίσεων με το πλήρες άνοιγμα των υπόλοιπων κλειστών επαγγελμάτων για τη δημιουργία ανταγωνισμού, τη διευκόλυνση παροχής αδειών για επενδύσεις και για ιδιωτικοποιήσεις, καθώς και με την υιοθέτηση διεθνών βέλτιστων πρακτικών για τις συλλογικές απολύσεις.
Οσο για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των τραπεζών, το ΔΝΤ θεωρεί ότι πρέπει να μειωθούν δραστικά. Τέλος, το ΔΝΤ παίρνει εμμέσως θέση και για τις πρόσφατες εξελίξεις στην Τράπεζα Αττικής, εκτιμώντας ότι πρέπει να ενισχυθεί η διακυβέρνηση των τραπεζών με βάση τη διεθνή εμπειρία και την αποκοπή των δεσμών με το πολιτικό σύστημα και όχι να επιλέγονται πρόσωπα «που είναι καλά διασυνδεδεμένα αλλά μη παραγωγικά».