Παρακολούθησα με μανία τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές ήδη από τη φάση των προκριματικών μήνες νωρίτερα. Ο ζήλος μου δεν πήγαζε μόνο από επιστημονικό ενδιαφέρον. Υποστήριξα με θέρμη την Κλίντον, την οποία, συγκριτικά μάλιστα με τον Ρεπουμπλικανό υποψήφιο, θεώρησα μια εξαιρετική υποψηφιότητα. Τελικά, η Χίλαρι έχασε. Εκατό χιλιάδες ψήφοι διαφορά κατανεμημένες σε τρεις πολιτείες υπήρξαν αρκετές για να δώσουν τον απαραίτητο αριθμό εκλεκτόρων στον Τραμπ.
Πίστευα πως αυτό το αποτέλεσμα είχε λίγες πιθανότητες να συμβεί. Εκανα λάθος. Διαψεύστηκα όπως πολλοί άλλοι, και στεναχωρήθηκα. Καθώς το αίσθημα της ήττας στις εκλογές είναι σαν το πένθος, βαθύ και βουβό, μου πήρε μερικές μέρες για να καθαρίσει το μυαλό μου και κυρίως η ψυχή μου. Ανήκω, βλέπετε, κι εγώ σε αυτούς, που ο αριστερός ακτιβιστής δημοσιογράφος Ταρίκ Αλί αποκαλεί ειρωνικά «υστερικοί φιλελεύθεροι» που θρηνούν για τη νίκη του Τραμπ. Οι ριζοσπάστες αριστεροί, βλέπετε, δεν βρίσκουν και τόσο στενάχωρη την άνοδο στην εξουσία ενός ρατσιστή τσαρλατάνου. Καθετί που υπονομεύει τη φιλελεύθερη δημοκρατία είναι για αυτούς ευπρόσδεκτο. Παλιές γνωστές ιστορίες δηλαδή από την εποχή της ανόδου του Ναζισμού.
Το αποτέλεσμα αποδόθηκε σε διάφορους παράγοντες ανάμεσα στους οποίους βασικό ρόλο έπαιξε η αρνητική εικόνα της Κλίντον στην πλειοψηφία της αμερικανικής κοινής γνώμης. Η Κλίντον θεωρήθηκε μία «ψυχρή» και «μη χαρισματική» πολιτικός, που δεν ενέπνευσε και δεν μπόρεσε να κινητοποιήσει τους δημοκρατικούς ψηφοφόρους. Εχασε περίπου εννέα εκατομμύρια ψηφοφόρους σε σχέση με τον Ομπάμα.
Αντιμετωπίστηκε ως μέρος του αμερικανικού κατεστημένου, που διέθετε πολλά χρήματα χάρη στα οικογενειακά της δίκτυα. Σε όλη την προεκλογική εκστρατεία ήταν διαρκώς κατηγορούμενη και απολογούμενη. Η πολιτική αρένα ήταν γεμάτη από κατηγορίες για την Κλίντον μα περισσότερο ξεχείλιζε η υποκρισία.
Θα το πω ευθέως για να μη μακρηγορώ: η Κλίντον ηττήθηκε επειδή απλώς ήταν μια γυναίκα πετυχημένη που διέθετε προσόντα τα οποία ο μέσος άνδρας ψηφοφόρος δεν διαθέτει. Οι πολέμιοι του «πολιτικά ορθού» ντρέπονται να ομολογήσουν πως στην πραγματικότητα αυτή εξέφραζε κάτι που αντιπαθούν βαθιά: τη γυναικεία χειραφέτηση και επιτυχία. Η Χίλαρι αντιμετώπισε τον θυμωμένο ανδρικό φθόνο, όπως οι πετυχημένοι μαύροι στις νότιες πολιτείες των ΗΠΑ.
Η Χίλαρι είναι μια γυναίκα που ο μέσος άνδρας έχει πολλούς λόγους να μη συμπαθεί: είναι ανταγωνιστική, εργατική, μεθοδική, αποφασιστική, ψύχραιμη, χωρίς προσωπικές «ιστορίες» που να γεννούν πονηρά χαμόγελα στο ακροατήριο.
Θύμιζε, σε εμάς τους άνδρες, την καλύτερη μαθήτρια της τάξης μας στο σχολείο, η οποία δεν θα γινόταν ποτέ «κολλητή» μας όσο κι αν θα προσπαθούσε, όσο κι αν θα μας βοηθούσε καλύπτοντας τις απουσίες μας ως απουσιολόγος ή εξηγώντας μας το μάθημα που δεν καταλάβαμε. Η Χίλαρι μας θύμιζε εκείνο το κορίτσι των μαθητικών μας χρόνων που υπερείχε όλων μας, που μπορούσε να μιλήσει για τα σοβαρά θέματα και να μας εκπροσωπήσει επάξια στους καθηγητές, όταν ειδικά εμείς τα αγόρια κάναμε επίδειξη ανωριμότητας με τη συμπεριφορά μας. Ισως βέβαια να της έλειπε λίγη παραπάνω αυτοπεποίθηση από αυτήν που διέθετε άφθονη ο ρηχός αλλά δημοφιλής «μπασκετμπολίστας» συμμαθητής μας που επιλέγαμε συνήθως για πρόεδρο του 15μελούς ή ο άλλος ο ωραίος που με τα χάλια αγγλικά του μπέρδευε το ψωμί του τοστ με την πρόποση.
Στα μάτια του άνδρα ψηφοφόρου η υποψήφια πρόεδρος των Δημοκρατικών είχε έλλειμμα χαρίσματος. Βλέπεις, με τη Χίλαρι δεν μπορείς να πας στο μπαρ και να μεθύσεις μιλώντας μέχρι το πρωί για γυναίκες όπως ίσως φαντασιώνεσαι πως μπορείς να κάνεις με τον Τραμπ. Δεν μπορείς έστω να φανταστείς πως θα πας να παίξεις μπάσκετ όπως μπορεί να έκανες με τον Ομπάμα. Με τη Χίλαρι ο μέσος άνδρας αισθάνεται πως δεν έχει τι να πει. Είναι η «σπασίκλα» που σε κάνει να αισθάνεσαι αμήχανα γιατί απλώς είναι καλύτερη από σένα.
Η Χίλαρι έχασε τις εκλογές παρότι κέρδισε ένα τα εκατό περισσότερες ψήφους από τον αντίπαλό της. Τι περίεργα παιχνίδια που παίζει η ζωή! Κάπου τόσο περισσότερες είναι οι γυναίκες από τους άνδρες στον κόσμο, αλλά ως γνωστόν και στο παιχνίδι της ζωής νικητές συνεχίζουν ακόμη να αναδεικνύονται οι άνδρες. Στην περίπτωση των αμερικανικών εκλογών, οι λευκές γυναίκες χωρίς πτυχίο πανεπιστημίου, ιδιαίτερα οι έγγαμες, ψήφισαν κατά πλειοψηφία τον Ντόναλντ Τραμπ. Ψήφισαν σύμφωνα με τη θέληση, τις αξίες και το μυαλό των ανδρών του περιβάλλοντός τους αποδεχόμενες, κατά κάποιο τρόπο, την πρωτοκαθεδρία του ανδρικού φύλου στον δημόσιο βίο.
Η ήττα της Χίλαρι ήταν ένα σκληρό μήνυμα προς τις γυναίκες, πως οι άνδρες δεν είναι ακόμη έτοιμοι να εγκαταλείψουν μια κυριαρχία αιώνων. Είναι ένα μήνυμα πως ο κόσμος μας είναι ένας κόσμος πλασμένος από άνδρες για άνδρες. Για κάθε προοδευτική αλλαγή θα πρέπει να φάνε τα μούτρα τους πολλά προικισμένα κορίτσια σαν τη Χίλαρι Κλίντον, στις ΗΠΑ ή αλλού.
*Ο κ. Νίκος Μαραντζίδης είναι καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Καρόλου στην Πράγα.