Τουριστικά θέρετρα, ξενοδοχειακά ακίνητα και εμπορικά κέντρα αναμένεται να αποτελέσουν την «εμπροσθοφυλακή» της αγοράς ακινήτων, αναφορικά με την έξοδό της από την κρίση και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Πρόκειται για τους δύο πιο δυναμικούς κλάδους αυτήν την περίοδο, καθώς σε αμφότερες περιπτώσεις η Ελλάδα υπολείπεται κατά πολύ σε υποδομές, συγκριτικά με την πλειονότητα των χωρών της Ε.Ε., με αποτέλεσμα να υπάρχουν σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης. Ιδίως στην περίπτωση των εμπορικών κέντρων, η χώρα συγκαταλέγεται μεταξύ των ουραγών, με αποτέλεσμα να εκτιμάται ότι μόλις η κατανάλωση ανακάμψει η «πίτα» θα μεγαλώσει σημαντικά.
Αλλωστε, ήδη τα υφιστάμενα εμπορικά κέντρα είναι πλήρως επιτυχημένα, έχοντας κατορθώσει μάλιστα να κερδίσουν μερίδιο αγοράς και να καταγράφουν διαρκώς ανοδική πορεία τζίρου και επισκεψιμότητας παρά την κρίση. Για το 2014, ο τζίρος από τα εμπορικά κέντρα στην Ελλάδα έφθασε τα 1,9 δισ. ευρώ, μέγεθος που εκτιμάται ότι ξεπεράστηκε τόσο το 2015, παρά τους κεφαλαιακούς ελέγχους, ενώ και φέτος προβλέπεται νέα άνοδος. Αξίζει να σημειωθεί ότι η μηνιαία δαπάνη ανά τ.μ. καταστήματος σε εμπορικό κέντρο κυμάνθηκε το 2015 από 2.100 έως 2.200 ευρώ, ενώ η δαπάνη ανά επίσκεψη διαμορφώθηκε από 15 έως 25 ευρώ για κάθε καταναλωτή.
Είναι χαρακτηριστικό ότι, σε σχέση με άλλες μητροπολιτικές περιοχές της Μεσογείου, η Αθήνα κατατάσσεται στην τελευταία θέση με μόλις τρία εμπορικά κέντρα επιφάνειας άνω των 30.000 τ.μ., κάτι που αντιστοιχεί σε 1.270.000 κατοίκους ανά εμπορικό κέντρο. Πόλη με αντίστοιχο πληθυσμό, όπως η Ρώμη, έχει 9 μεγάλα εμπορικά κέντρα το οποίο μεταφράζεται σε 400.000 κατοίκους ανά εμπορικό κέντρο. Η Βαλένθια με σχεδόν μισό πληθυσμό από την Αθήνα έχει επτά μεγάλα εμπορικά κέντρα, αντιστοιχούν δηλαδή 285.000 κάτοικοι ανά εμπορικό κέντρο. Αντίστοιχα, η Ελλάδα βρίσκεται σε πολύ χαμηλή θέση, σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, στη διαθέσιμη έκταση εμπορικών κέντρων. Κατατάσσεται μόλις στην 32η θέση από τις 34 χώρες, πολύ πιο κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Ο αριθμός των εμπορικών κέντρων είναι περιορισμένος και υπολογίζεται ότι αντιστοιχούν γύρω στα 50 τ.μ. ανά 1.000 κατοίκους. Ως εκ τούτου, λόγω και της σχεδόν 100% πληρότητας που εμφανίζουν όλα τα μεγάλα εμπορικά κέντρα, τα ενοίκια διατηρήθηκαν σταθερά τα τελευταία χρόνια, ενώ φέτος κινούνται ανοδικά, με ετήσιο ρυθμό ανόδου που ξεπερνά το 5,3%. Στο πλαίσιο αυτό, οι επενδυτές που δρομολογούν αναπτύξεις ακινήτων μεγάλης κλίμακας προσδοκούν επιτάχυνση των γραφειοκρατικών διαδικασιών και των απαιτούμενων εγκρίσεων για την έκδοση αδειών, μετά και τις πρόσφατες μετακινήσεις κυβερνητικών στελεχών. Οπως ανέφεραν πρόσφατα στην «Κ» στελέχη του κλάδου, η αλλαγή ηγεσίας στο υπουργείο Περιβάλλοντος έχει δημιουργήσει αισιοδοξία για τις μελλοντικές προοπτικές της αγοράς ακινήτων, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τις νέες επενδύσεις, καθώς εκτιμάται ότι το κλίμα απέναντι σε αυτές θα είναι θετικότερο. Αυτό, άλλωστε, αποτυπώθηκε και σε σχετικές δηλώσεις του αναπληρωτή υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σωκράτη Φάμελλου, που ανέφερε ότι «δεν υπάρχει αντίθεση μεταξύ προστασίας του περιβάλλοντος κι επενδύσεων», θέλοντας προφανώς να δώσει τον τόνο που θα ακολουθήσει πλέον το κυβερνητικό επιτελείο.
Μία από τις επενδύσεις που βρίσκεται κοντά στην έκδοση άδειας αφορά το εμπορικό κέντρο Academy Gardens, που δρομολογείται επί σχεδόν 10 χρόνια. Πρόκειται για επένδυση της τάξεως των 300 εκατ. ευρώ της αμερικανικής επενδυτικής εταιρείας Blackrock, η οποία προβλέπει τη δημιουργία εμπορικών χώρων της τάξεως των 48.000 τ.μ. σε οικόπεδο της τάξεως των 20 στρεμμάτων, στο οποίο βρίσκεται το πρώην εργοστάσιο της Κλωστοϋφαντουργίας Μουζάκη, επί της λεωφ. Κηφισού. Μετά και τη θετική απόφαση του ΚΑΣ σχετικά με το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος του εμπορικού κέντρου, εκκρεμεί η έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος το οποίο θα ενσωματώνει τις παρατηρήσεις του ΣτΕ. Σύμφωνα με μελέτη του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, αναμένεται να δημιουργήσει 2.000 νέες θέσεις εργασίας κατά την κατασκευή του και 1.600 μόνιμες θέσεις κατά τη λειτουργία του. Στόχος της επένδυσης είναι η δημιουργία ενός προορισμού παγκόσμιας εμβέλειας, αξιοποιώντας και τις σύγχρονες τεχνολογίες υψηλής ενεργειακής απόδοσης, καθώς έχει ήδη λάβει Πιστοποιητικό Ανώτατης Ενεργειακής Απόδοσης (LEED). Πάντως, η όλη διαδικασία, η οποία ήδη μετρά περίπου εννέα χρόνια προσπαθειών, έχει ήδη καθυστερήσει εκ νέου, καθώς η έγκριση του Π.Δ. από το ΣτΕ προβλεπόταν να γίνει ήδη από τον Σεπτέμβριο.
Αντίστοιχα, αδειοδότηση αναμένει η επέκταση του εμπορικού κέντρου Golden Hall, που θα προσθέσει 22.000 τ.μ., μεταξύ των οποίων και 3.500 τ.μ. για το Μουσείο Ολυμπιακών Αγώνων. Σημειωτέον ότι έχουν ήδη περάσει τέσσερα χρόνια από την κατακύρωση του ακινήτου στην Lamda Development, η οποία επικράτησε σε σχετικό διαγωνισμό του ΤΑΙΠΕΔ. Λύση αναζητείται και για το ημιτελές εμπορικό κέντρο του Βοτανικού, που πλέον έχει περάσει στον έλεγχο των πιστωτριών τραπεζών της «Μπάμπης Βωβός». Σύμφωνα με πληροφορίες, μεταξύ των ομίλων που συζητούν με τις τράπεζες για την ολοκλήρωση των εργασιών και την έναρξη λειτουργίας του κέντρου, βρίσκεται ο αμερικανικός επενδυτικός όμιλος της Hines.