ιδέα ενός κατάφωτου καραβιού αντί για χριστουγεννιάτικο δέντρο στο Σύνταγμα δεν είναι καθόλου κακή, αν σκεφτεί κανείς τις περιπέτειες προηγούμενων εορταστικών στολισμών στην κεντρικότερη πλατεία της πόλης. Τα στολισμένα καραβάκια είναι κομμάτι της ελληνικής παράδοσης. Επιπλέον, το κόστος τους είναι χαμηλότερο από ένα ξενόφερτο δέντρο με τα στολίδια και τα λαμπιόνια του – κάτι σημαντικό, καθώς δεν προκαλούν σε καιρό κρίσης. Ομως, το φετινό καραβάκι δεν είναι παρά ένα μεταλλικό σκαρί με φωτάκια – ίσως για να μη λαμπαδιάζει εύκολα. Διότι ποιος μπορεί να ξεχάσει την πυρπόληση του χριστουγεννιάτικου δέντρου το 2008, που προσέφερε ένα πρώιμο εξώφυλλο της ελληνικής κρίσης στους New York Times και έκτοτε έχει στοιχειώσει τα όνειρα των δημάρχων ανά την επικράτεια; Ακόμη και η ατυχήσασα ρόδα, που μόλις μετά βίας έφτανε σε ύψος τις ταράτσες των γύρω κτιρίων, θα ήταν κάτι πρωτότυπο για πολλούς κατοίκους και επισκέπτες της πόλης. Ισως μάλιστα και μοναδικό, αν στην κορυφή της αποκάλυπτε μια όψη της Ακρόπολης, όπως αυτή που έχει κανείς στιγμιαία από την κορυφή της λεωφόρου Βουλιαγμένης, λίγο πριν κατηφορίσει για την Καλλιρρόης. Αν, βέβαια, λειτουργούσε. Διότι από την ιδέα μέχρι την εκτέλεση ενός σχεδίου υπάρχει μεγάλη απόσταση: η λειτουργία της ρόδας ακυρώθηκε για λόγους ασφαλείας, που φαίνεται ότι έχουν να κάνουν με τα ελάχιστα χρονικά περιθώρια που δόθηκαν για να στηθεί στην πλατεία. Αν δεν πρόκειται για αμέλεια, αυτή η έλλειψη σχεδιασμού προδίδει τη χαμηλή προτεραιότητα που είχε ο χριστουγεννιάτικος προγραμματισμός για τον Δήμο Αθηναίων. Και ναι μεν καλώς έχει προσαρμοστεί στο υφεσιακό κλίμα των τελευταίων ετών, αλλά υπάρχει και μια ελάχιστη προετοιμασία που πρέπει να γίνει για να σταθεί αξιοπρεπώς ένας μεγάλος δήμος που θέλει να συμμετέχει σε μια γιορτή.
Θυμάμαι πάντα την έκπληξή μου για τον ενθουσιασμό με τον οποίο μια τουρίστρια, με μάλλον σλαβική προφορά, είχε ζητήσει στη Σταδίου να της δείξω «τον δρόμο για το μεγαλύτερο χριστουγεννιάτικο δέντρο της Ευρώπης» (ήταν το 1995 ή λίγο αργότερα, επί δημαρχίας Δημήτρη Αβραμόπουλου). Μπορεί να ήταν ψεύτικο και άσχημο κατά τη διάρκεια της ημέρας, αλλά το βράδυ, φωτισμένο με 50.000 λαμπιόνια, δημιουργούσε την ψευδαίσθηση ενός κάποιου μεγαλείου. Κι ενώ σίγουρα το φετινό καραβάκι δημιούργησε ελπίδες για μια σύγχρονη ανάγνωση της ελληνικής εορταστικής παράδοσης, είναι μεν μικρότερο, αλλά παραμένει ψεύτικο. Σαν μια μικρογραφία της ίδιας της χώρας, η Αθήνα έχασε για μία ακόμη φορά την ευκαιρία να δει την κρίση ως ευκαιρία για να επαναπροσδιορίσει τη θέση της στον κόσμο. Θυμίζει σε αυτό την ελληνική οικονομία, η οποία έχει συρρικνωθεί από τη μετά ολυμπιακή «φούσκα», αλλά ακόμη να βγάλει ρίζες που θα τη βάλουν σε τροχιά βιωσιμότητας. Ταιριάζει έτσι με την υποτονική διάθεση και την πικρή αίσθηση που αναδίδουν αυτές οι γιορτές, στο κλείσιμο ενός χρόνου που μας άφησε ανοιχτή την εκκρεμότητα της αξιολόγησης και την απαρχή ενός νέου που φέρνει τη βεβαιότητα νέων φόρων και το ενδεχόμενο νέας πολιτικής αστάθειας.
Χωρίς χριστουγεννιάτικο δέντρο στο Σύνταγμα, με μια ρόδα που αποσυναρμολογήθηκε πριν γυρίσει, η Αθήνα στην ουσία προσπέρασε τις γιορτές. Στο κέντρο, η Τροχαία άφησε τους δρόμους να μετατραπούν σε ελεύθερο πάρκινγκ και αποδύθηκε στα αλκοτέστ. Στα σπίτια, η χρονιά έφυγε όπως κλείνει κάθε Σάββατο, με την εκπομπή του Σπύρου Παπαδόπουλου, που για την περίσταση είχε προσκαλέσει την μπάντα του Πολεμικού Ναυτικού. Στον ελάχιστο δημόσιο χώρο που μας έχει απομείνει, ο δήμαρχος Γιώργος Καμίνης άλλαξε το έτος με ακόμη λιγότερους δημότες. Οι περισσότερες προσπάθειες αναβάθμισης της καθημερινότητας ήταν ιδιωτικές. Ακριβώς όμως λόγω της κρίσης, οι Ελληνες χρειάζονται ακόμη περισσότερο την ελπίδα, γι’ αυτό και αξίζουν μια πιο ανθρώπινη, ενίοτε και μια πιο εορταστική, πρωτεύουσα.