ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Συγκρατημένη αισιοδοξία προκαλεί η διάθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) να αναθεωρήσει τα στοιχεία του για την Ελλάδα όταν θα έχει στη διάθεσή του τα τελικά νούμερα για το 2016. Μία προς τα πάνω αναθεώρηση του ΑΕΠ, εφόσον βεβαίως επιβεβαιωθεί, θα μπορούσε να μειώσει την απαίτηση για λήψη μέτρων ύψους 2% του ΑΕΠ. Αυτή είναι η διαφορά μεταξύ του πρωτογενούς πλεονάσματος που προβλέπει το ΔΝΤ και του στόχου του ευρωπαϊκού προγράμματος για 3,5% του ΑΕΠ.
Το ΔΝΤ αποφάσισε μάλιστα να ζητήσει τη συμμετοχή εκπροσώπου του στην αποστολή της Eurostat στην Ελλάδα, κατά την οποία θα επιβεβαιώσουν τα ελληνικά στατιστικά στοιχεία για το προηγούμενο έτος – κάτι που αναμένεται να του δώσει πιο ξεκάθαρη εικόνα για την αξιοπιστία τους. Σύμφωνα με έγκυρη πηγή, αυτό δεν σημαίνει ότι ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ θα έχει επιρροή στις αποφάσεις ή πρότερη γνώση των ελληνικών στατιστικών στοιχείων. Οπως δήλωσε στην «Κ» εκπρόσωπος του ΔΝΤ, «δεν είναι ασυνήθιστο για το ΔΝΤ όπως και για άλλους ευρωπαϊκούς θεσμούς –την Ε.Ε. και την ΕΚΤ– να συμμετέχουν σε αποστολές της Eurostat ως παρατηρητές. Αυτό λοιπόν δεν είναι κάτι που γίνεται μόνο για την Ελλάδα».
Ο διευθυντής του Ευρωπαϊκού Τμήματος του διεθνούς οργανισμού, Πόουλ Τόμσεν, δήλωσε στη γερμανική εφημερίδα Handelsblatt πως «όταν έχουμε όλα τα στοιχεία για το 2016 θα τα εξετάσουμε και, αν είναι απαραίτητο, θα αλλάξουμε την πρόβλεψή μας, εάν τα στοιχεία αποδείξουν ότι είμαστε πολύ απαισιόδοξοι». Το ΔΝΤ εμφανίζεται πλέον ανοιχτό στο να μειώσει τις απαιτήσεις του για τη λήψη μέτρων, ανάλογα με το πόσο θα είναι το κενό για την επίτευξη του στόχου του προγράμματος το 2018. Οπως δήλωσε αξιωματούχος του διεθνούς οργανισμού, «τίποτα δεν είναι γραμμένο σε πέτρα», εξηγώντας ότι δεν είναι η τελική πρόταση του ΔΝΤ η λήψη μέτρων ύψους 2% του ΑΕΠ: θα πρέπει πρώτα να εξετάσουν τι επίπτωση θα έχουν στους δημοσιονομικούς στόχους του προγράμματος τα θετικά νούμερα του 2016. Το ΔΝΤ προβλέπει πρωτογενές πλεόνασμα 1% το 2017 και 1,5% το 2018, σε σύγκριση με 2,5% και 4,2% που εκτιμά η κυβέρνηση. Για το 2016 προβλέπει ανάπτυξη 0,4% και πλεόνασμα 0,9% του ΑΕΠ.
Ενας ακόμη παράγοντας που πρέπει να υπολογιστεί, ωστόσο, είναι κατά πόσον το πλεόνασμα του 2018 εξασφαλίζει εκείνο των επόμενων ετών, κάτι που το ΔΝΤ επιμένει ότι μπορεί να γίνει μόνο με διαρθρωτικά μέτρα. Γι’ αυτό και όταν επιστρέψουν στην Αθήνα, οι θεσμοί αναμένεται να εξετάσουν επίσης αν τα φορολογικά μέτρα που οδήγησαν στο υψηλότερο πλεόνασμα του 2016 έχουν μόνιμο χαρακτήρα.
Σε κάθε περίπτωση, ο χρόνος της επίσημης αναθεώρησης αναμένεται να καθυστερήσει, καθώς στο ΔΝΤ οι αναθεωρήσεις των στοιχείων γίνονται δύο φορές τον χρόνο, στην έκθεση «Παγκόσμιες Οικονομικές Προοπτικές», καθώς και κατά την ετήσια αξιολόγηση των οικονομιών των μελών του στο πλαίσιο του άρθρου IV. Ετσι, η επόμενη αναθεώρηση των στοιχείων για την Ελλάδα είναι προγραμματισμένη για τις 17 Απριλίου, οπότε θα αναθεωρηθούν οι εκτιμήσεις του ΔΝΤ για την παγκόσμια οικονομία. Οι Ευρωπαίοι, ωστόσο, πιέζουν για ταχύτερη λύση. Σύμφωνα με δημοσίευμα της «Κ», Ευρωπαίος αξιωματούχος δήλωσε ότι η αναθεώρηση του ΔΝΤ «θα ήταν σημαντικό για μένα να γίνει στο τέλος της διαπραγμάτευσης για τη συμφωνία σε τεχνικό επίπεδο, όταν τα στοιχεία θα μπουν στο χαρτί και θα γίνουν οι υπολογισμοί».
Προκειμένου να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση και να εκταμιευθεί η δόση της δεύτερης αξιολόγησης, κάποιες χώρες της Ευρωζώνης, με πρώτη τη Γερμανία, θέλουν πρώτα να δουν και την απόφαση του ΔΝΤ για τη συμμετοχή του στο ελληνικό πρόγραμμα. Αυτό δημιουργεί επιπλέον δυσκολίες, καθώς θα χρειαστεί επίσης συμφωνία για το πρωτογενές πλεόνασμα μετά το 2018, όπου το χάσμα μεταξύ του ΔΝΤ και των Ευρωπαίων δεν δείχνει να μειώνεται παρά τις δηλώσεις αξιωματούχων του ΔΝΤ. Και βέβαια, θα πρέπει να συνοδευθεί από τη νομοθέτηση περαιτέρω διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων από την ελληνική κυβέρνηση, αλλά και από τη δέσμευση για νέα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους από το Eurogroup.
Από την πλευρά του, πάντως, ο πρώην οικονομολόγος του ΔΝΤ Ολιβιέ Μπλανσάρ εκτίμησε στον λογαριασμό του στο Twitter ότι «ύστερα από επτά χρόνια, εξακολουθεί να μην υπάρχει ξεκάθαρο, ρεαλιστικό πλάνο» για την Ελλάδα. Ο κ. Μπλανσάρ σχολίαζε τις αποκαλύψεις του δημοσιογράφου Πολ Μπλούσταϊν, ο οποίος παρουσίαζε εσωτερικό έγγραφο του κ. Μπλανσάρ από τον Μάιο του 2010, στο οποίο προειδοποιούσε ότι, ακόμη και με άψογη εφαρμογή, το ελληνικό πρόγραμμα θα εκτροχιαστεί.