«Κολλημένες» χιλιάδες αιτήσεις ασύλου

«Κολλημένες» χιλιάδες αιτήσεις ασύλου

3' 26" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

H Κοινή Δήλωση Ευρωπαϊκής Ενωσης – Τουρκίας, που υπογράφηκε στις 18 Μαρτίου του 2016, ένα χρόνο μετά κρίνεται επί της αρχής θετική, εφόσον επιτεύχθηκε ο βασικός της στόχος: Η δραστική μείωση των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών στην Ευρώπη μέσω του «δρόμου» των ελληνικών νησιών του Αιγαίου το 2016 σε σχέση με ό,τι συνέβαινε το προηγούμενο έτος (2015).

Ωστόσο μένει να λυθούν πολλά επιμέρους θέματα: η διαδικασία των επιστροφών, προσφύγων και μεταναστών, από τα ελληνικά νησιά στην Τουρκία –η οποία επίσης προβλέπεται στη Συμφωνία– δεν λειτουργεί αποδοτικά όσο ανέμεναν οι χώρες της Ε.Ε. Ετσι από τις 20 Μαρτίου 2016 έως και τις 16 Μαρτίου 2017, στην Τουρκία έχουν επιστραφεί συνολικά 916 άτομα εκ των οποίων οι 166 Σύροι, ενώ οι υπόλοιποι ανήκουν σε άλλες εθνικότητες. Ομως, από τις αρχές του 2017 έως τις 5 Μαρτίου, μέσα σε δύο μόλις μήνες, και ενώ οι καιρικές συνθήκες ήταν άκρως δυσμενείς, συνολικά 2.627 πρόσφυγες και μετανάστες πέρασαν στα ελληνικά νησιά από την Τουρκία. Ευρωπαίοι αλλά και Ελληνες αξιωματούχοι αποδίδουν το πρόβλημα στην ανάγκη να επιταχυνθούν οι διαδικασίες εξέτασης ασύλου σε πρώτο αλλά κυρίως σε δεύτερο βαθμό, ώστε να μην εγκλωβίζονται επί μήνες χιλιάδες άνθρωποι.

Σε όλη τη διάρκεια του 2015 συνολικά 856.723 πρόσφυγες και μετανάστες έφτασαν στα ελληνικά νησιά, η συντριπτική πλειονότητα των οποίων χρησιμοποίησε την Ελλάδα ως «γέφυρα» για να μεταβεί στην Ευρώπη.

Το 2016, 173.450 πρόσφυγες έφτασαν στα ελληνικά νησιά από την Τουρκία. Ενδεικτικά τον Οκτώβριο του 2015 μέσα σε ένα μόλις μήνα διέσχισαν το Αιγαίο και έφτασαν στα ελληνικά νησιά 211.663 άτομα, δηλαδή κατά μέσον όρο 6.828 άτομα την ημέρα. Μετά τον Μάρτιο του 2016 και την υπογραφή της Συμφωνίας Ευρωπαϊκής Ενωσης – Τουρκίας, οι ροές σταδιακά μειώθηκαν: Ενώ τον Ιανουάριο του 2016 οι αφίξεις ήταν 2.175 ημερησίως, τον Οκτώβριο ο μέσος αριθμός των αφίξεων είχε πέσει στα 96 άτομα την ημέρα και τον Δεκέμβριο στα 54 άτομα ημερησίως.

Παρ’ όλα αυτά ήδη το 2017 (αρχές Ιανουαρίου έως 5 Μαρτίου), 2.627 πρόσφυγες και μετανάστες έχουν φτάσει στα ελληνικά νησιά από την Τουρκία. Ο αριθμός αυτός είναι σαφώς «ελάχιστος» μπροστά στις 121.426 άτομα που προσέγγισαν με βάρκες τις ελληνικές νησιωτικές ακτές την ίδια χρονική περίοδο του 2016. Ομως το πρόβλημα για τα ελληνικά νησιά που δέχονται μεταναστευτικές ροές, τη Λέσβο, τη Χίο, τη Σάμο και σε μικρότερο βαθμό τη Λέρο και την Κω, παραμένει και διογκώνεται δεδομένου ότι οι άνθρωποι αυτοί εγκλωβίζονται στα hotspots των νησιών επί μήνες. Ο αριθμός των ατόμων που έχουν σαφώς προσφυγικό προφίλ –σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά δεδομένα– μειώνεται συνεχώς, ωστόσο ακόμα και όσοι γνωρίζουν ότι δεν πρόκειται να λάβουν άσυλο γιατί δεν πληρούν τις προϋποθέσεις, καταθέτουν αίτηση προκειμένου να κερδίσουν χρόνο και να σχεδιάσουν τη συνέχεια του ταξιδιού τους προς την Ευρώπη με άλλους τρόπους. Το αποτέλεσμα είναι ότι συνολικά 14.018 άτομα (σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ελλάδας) παραμένουν στα νησιά, τη στιγμή που οι υφιστάμενες υποδομές αντέχουν να φιλοξενήσουν περίπου 7.000 άτομα σε αξιοπρεπείς συνθήκες.

Χιλιάδες αιτήσεις έχουν «κολλήσει» στην ελληνική υπηρεσία ασύλου, που βρέθηκε μπροστά σε μια εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση τα δύο τελευταία χρόνια λόγω των αυξημένων ροών και ειδικά μετά την υπογραφή της Συμφωνίας, καθώς η κατάθεση αιτημάτων ασύλου αυξήθηκε κατακόρυφα.

Γιατί αργούν

Τους τελευταίους τρεις μήνες οι διαδικασίες εξέτασης αιτημάτων ασύλου σε πρώτο βαθμό έχουν επιταχυνθεί σημαντικά, τονίζει στην «Κ» η διευθύντρια της Υπηρεσίας Ασύλου Μαρία Σταυροπούλου. «Τριάντα πέντε ακόμα άτομα, τα οποία έχουν εκπαιδευτεί ειδικά, πιάνουν δουλειά από αύριο στα νησιά όπου πλέον οι υπηρεσίες ασύλου έχουν 200 άτομα προσωπικό. Είμαστε σε θέση πλέον στα νησιά με το προσωπικό που έχουμε να διεκπεραιώνουμε και τις νέες καθημερινές αφίξεις αλλά και τα αιτήματα που εκκρεμούν», τονίζει στην «Κ».

Η εξέταση όμως των αιτήσεων ασύλου όσων προσφεύγουν σε δεύτερο βαθμό (πρακτικά το μεγαλύτερο ποσοστό εκείνων που αρχικά η αίτησή τους απορρίπτεται) αργεί ιδιαίτερα. Αυτός είναι και ο λόγος που ειδικοί της EASO προβλέπεται να έρθουν άμεσα στην Ελλάδα για να βοηθήσουν τη διαδικασία εξέτασης των αιτημάτων ασύλου και σε δεύτερο βαθμό. «Οι άνθρωποι αυτοί θα βοηθήσουν στην Αρχή Προσφυγών τους δικαστές κάνοντας την αρχική διαδικασία», εξηγεί η κ. Σταυροπούλου, που εμφανίζεται αισιόδοξη για την εξέλιξη της κατάστασης, εφόσον βέβαια «τηρηθεί η συμφωνία και οι μεταναστευτικές ροές στην Ελλάδα παραμείνουν στα σημερινά επίπεδα».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή