Η «Γενεύη 2», οι ασφυκτικές προθεσμίες έως τα μέσα Ιουλίου για το πρόγραμμα γεωτρήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ, αλλά και οι χθεσινές, σαφείς προειδοποιήσεις του υπουργού Ενέργειας της Τουρκίας για «γεωτρήσεις στη Μεσόγειο πριν από το τέλος του χρόνου», μετατρέπουν την Κύπρο ίσως στο πλέον σημαντικό σημείο στον χάρτη της ευρύτερης περιοχής για το επόμενο χρονικό διάστημα. Ο υπουργός Ενέργειας της Τουρκίας Μπεράτ Αλμπαϊράκ επισκέφθηκε το πλοίο σεισμικών ερευνών «Μπαρμπαρός», το οποίο βρίσκεται στα ανοικτά της Καρπασίας, από όπου όχι μόνο ανακοίνωσε γεωτρήσεις και σεισμικές έρευνες, αλλά επισήμανε ότι η Αγκυρα θα είναι ενεργή «όχι μόνο στα νερά της Τουρκίας, αλλά και σε εκείνα της Βόρειας Κύπρου».
Εκδοση NAVTEX
Χθες, λίγες ώρες μετά τις δηλώσεις Αλμπαϊράκ, οι υδρογραφικές αρχές του σταθμού Αττάλειας εξέδωσαν NAVTEX (602/17) με την οποία δεσμεύουν περιοχή στην κυπριακή ΑΟΖ, νοτιοδυτικά της Πάφου, και προειδοποιούν ότι στις 17 Ιουνίου «τουρκικό πολεμικό πλοίο θα διεξαγάγει επικίνδυνες επιχειρήσεις και υποβρύχιες δραστηριότητες», ως εκ τούτου απαγορεύεται η διέλευση υποβρυχίων. Με την επόμενη NAVTEX (603/17) οι τουρκικές αρχές προανήγγειλαν στην περιοχή άσκηση με πυρά για την περίοδο 14-17 Ιουνίου. Στην περιοχή βρίσκεται όλες τις τελευταίες ημέρες η φρεγάτα «Gelibolu». Δεν πρόκειται, πάντως, για το μοναδικό πολεμικό στην περιοχή. Περίπου εκεί πλέουν τα πλοία που συγκροτούν την ομάδα κρούσης και συνοδείας (Battle Carrier Group) του αμερικανικού αεροπλανοφόρου «George H.W. Bush».
Παρά τις αντιξοότητες, οι εταιρείες οι οποίες εμπλέκονται στις έρευνες στα οικόπεδα της κυπριακής ΑΟΖ διαβεβαιώνουν ότι αυτές θα συνεχιστούν. Στην Ουάσιγκτον, όπου ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Ν. Αναστασιάδης πραγματοποιεί επίσημη επίσκεψη, στελέχη της ExxonMobil διαβεβαίωσαν τον ίδιο και τον υπουργό Ενέργειας Γ. Λακκοτρύπη ότι «όραμά μας είναι πως η Κύπρος θα καταστεί ενεργειακό κέντρο και ελπίζουμε να βρούμε αρκετές ποσότητες φυσικού αερίου, κάτι που θα δημιουργήσει τα θεμέλια ώστε η Κύπρος να γίνει εξαγωγέας ενέργειας». Ο πρόεδρος της ExxonMobil Στιβ Γκρίνλι είπε, επίσης, ότι «δραστηριοποιούμαστε έντονα από την ημέρα υπογραφής των συμβολαίων μας τον Απρίλιο, αρχίζοντας τις έρευνές μας, και μέχρι στιγμής τα πράγματα φαίνονται να πηγαίνουν πολύ καλά». Ο κ. Αναστασιάδης νωρίτερα είχε γίνει δεκτός από τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Μάικ Πενς, ο οποίος εξέφρασε τη στήριξή του στη νέα διαδικασία της Γενεύης.
Ως προς τη «Γενεύη 2» που θα γίνει στις 28 Ιουνίου, διπλωματικές πηγές αναδεικνύουν διάφορες διαστάσεις. Μία αφορά την ανησυχία ευρωπαϊκών, κυρίως, κύκλων, για ανάδυση του λεγόμενου «συνδρόμου της Βαλλονίας» (το γαλλόφωνο, νότιο κομμάτι του Βελγίου), παραπέμποντας στο ενδεχόμενο ένα από τα δύο συνιστώντα μέρη του κράτους-μέλους να παρεμποδίζει διεθνείς συμφωνίες της Ε.Ε. Υπενθυμίζονται οι κωλυσιεργίες της Βαλλονίας στην προσπάθεια της Ευρωκαναδικής Συμφωνίας Εμπορίου (CETA). Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι στην πρόσφατη συνάντηση (25 Μαΐου) του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής φέρεται να είπε στον πρόεδρο της Τουρκίας ότι το Κυπριακό πρέπει να λυθεί εντός του θέρους, καθώς κάτι τέτοιο θα οδηγούσε σε αναθέρμανση των σχέσεων Αγκυρας – Βρυξελλών. Σε επίπεδο επαφών Αθήνας – Αγκυρας για το Κυπριακό, οι ίδιες πηγές επισημαίνουν πως αυτές δεν έχουν υπάρξει ιδιαιτέρως παραγωγικές. Ωστόσο υφίστανται, και χθες επαναλήφθηκαν οι πολιτικές διαβουλεύσεις στην Αθήνα μεταξύ των γ.γ. των δύο ΥΠΕΞ, Δ. Παρασκευόπουλου και Ουμίτ Γιαλτσίν, με θεματολογία, βεβαίως, πολύ ευρύτερη και κυρίως ελληνοτουρκική. Μεγαλύτερες διαφορές παραμένουν η διάσταση απόψεων σε ασφάλεια-εγγυήσεις και η εσωτερική πτυχή. Μετά τη Γενεύη 1 (Μον Πελερέν), διατυπώθηκαν από τους Τούρκους διάφορες προτάσεις, ιδιαίτερα για τα στρατεύματα, και συγκεκριμένα η αποχώρηση του 90% και η παραμονή του 10%. Αυτό το ποσοστό ισοδυναμεί σε περίπου 4.000 άνδρες, αριθμός πολύ υψηλότερος από εκείνον που είχε αποτυπωθεί σε παλαιότερα σχέδια λύσης του Κυπριακού, όπου προβλεπόταν παραμονή 650 Τούρκων και 950 Ελλήνων στρατιωτικών.