Το φαινόμενο της Ανάφης

4' 8" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ενας Ελληνας και ένας Ιταλός, δύο υψηλής κατάρτισης επιστήμονες και συλλέκτες σύγχρονης τέχνης, εγκατεστημένοι μόνιμα στο Παρίσι, αποφάσισαν να αντιμετωπίσουν ένα ελληνικό νησί σαν μια εικαστική terra incognita που θα μπορούσε να «ανακαλυφθεί» εκ νέου από καλλιτέχνες και όχι από τουρίστες. Κάπως έτσι ξεκίνησαν το 2015, την κρίσιμη περίοδο του δημοψηφίσματος, ένα πρότζεκτ στην Ανάφη που θα διοργανώνεται ανά δύο χρόνια.

Ο Ιορδάνης Κερενίδης, διευθυντής Ερευνών στο Centre National de Recherche Scientifique στους Κβαντικούς Υπολογιστές και ο Piergiorgio Pepe, διευθυντής Δεοντολογίας και Ηθικής στον κλάδο Φαρμακοβιομηχανίας και λέκτορας στο πανεπιστήμιο SciencePo και ENSEAD, μίλησαν στην «Κ» σε μια σύντομη επίσκεψή τους στην Αθήνα, για το πρόγραμμα Phenomenon, το οποίο θα πραγματοποιηθεί τις πρώτες ημέρες του Ιουλίου στο Κυκλαδονήσι.

Από το Παρίσι

«Πριν από το 2006 η εμπειρία μας με τη σύγχρονη τέχνη περιοριζόταν σε διάφορες εκθέσεις σε μεγάλα μουσεία ή σε γκαλερί στη Νέα Υόρκη και στο Λονδίνο» λένε οι δύο συλλέκτες. «Οταν όμως εγκατασταθήκαμε στο Παρίσι, αποφασίσαμε να ασχοληθούμε πιο συστηματικά. Μετά ένα χρόνο έρευνας και βλέποντας τη δουλειά καλλιτεχνών στις παρισινές γκαλερί, σκεφθήκαμε να προχωρήσουμε στην αγορά του πρώτου έργου, που ήταν το “The World justified” των Detanico Lain. Πλέον, ταξιδεύουμε συχνά σε εκθέσεις, μπιενάλε, φουάρ, ενώ σήμερα η συλλογή έχει μεγαλώσει και περιλαμβάνει εγκαταστάσεις, βίντεο, περφόρμανς καλλιτεχνών από διάφορα μέρη του κόσμου.

»Προσπαθούμε συνεχώς να αναθεωρούμε τον ρόλο του συλλέκτη, όχι μόνο ως αγοραστή αλλά ως ενεργό και δημιουργικό μέρος του οικοσυστήματος της τέχνης. Ο σκοπός μας είναι να προσφέρουμε τις συνθήκες ώστε οι καλλιτέχνες να μπορούν να συνεχίζουν να δημιουργούν τέχνη, γιατί σε τελική ανάλυση αυτό έχει σημασία. Προέχει η καλλιέργεια μιας σχέσης αλληλοεκτίμησης και εμπιστοσύνης μαζί τους καθώς και η προσπάθεια μιας δημιουργικής επαφής και υποστήριξης».

Διαφυγή μέσω της Τέχνης

«Σε πιο προσωπικό επίπεδο, ύστερα από δέκα χρόνια ενασχόλησης με τη σύγχρονη τέχνη, δεν έχουμε πάψει ακόμα να εκπλησσόμαστε με το πόσο ένα έργο τέχνης μπορεί να επηρεάσει το πώς κοιτάμε τον κόσμο και σε τι αποφασίζουμε να δώσουμε σημασία. Από απλές καθημερινές πράξεις, όπως το να ψάχνεις να βρεις το φεγγάρι κατά τη διάρκεια της ημέρας ή το να προσπαθείς να αναπλάσεις μια ιστορία ξεκινώντας μόνο από μία υποσημείωση, η τέχνη μπορεί να μας δώσει τρόπους διαφυγής από μία κανονικότητα και ένα κυρίαρχο αφήγημα. Η ενασχόληση με την τέχνη μπορεί και πρέπει να είναι μια δημιουργική εμπειρία χειραφέτησης».

Γιατί όμως επέλεξαν την Ανάφη; «Το πρόγραμμα Phenomenon έγκειται στην προσπάθειά μας να δημιουργήσουμε μια διαφορετική εμπειρία όπου μπορεί να υπάρξει ένας πραγματικός διάλογος μεταξύ των προσκεκλημένων καλλιτεχνών, των κατοίκων του νησιού και όλων των παρευρισκομένων. Το γεγονός ότι γίνεται στην Ελλάδα και συγκεκριμένα σε αυτό το Κυκλαδονήσι παίζει καίριο ρόλο στο πώς διαμορφώνεται αυτή η ανταλλαγή απόψεων και πώς γεννιούνται νέες αναπάντεχες συνδέσεις».

Σύγχρονη τέχνη σε έναν τόπο δυσπρόσιτο

«Η ιδέα για το όνομα Phenomenon ήρθε από έναν τουριστικό χάρτη της Ανάφης που ανέφερε ότι το νησί πήρε το όνομά του επειδή “ανέφηνεν” όταν ο Απόλλωνας έριξε ένα βέλος φωτός για να σώσει τους Αργοναύτες. Η σύμπτωση ήταν πολύ μεγάλη για να την αγνοήσουμε, αφού ένα κύριο στοιχείο που διέπει τη συλλογή μας είναι ακριβώς αυτό το πέρασμα μεταξύ του ορατού και του αόρατου, αυτός ο απειροελάχιστος χώρος όπου η τέχνη βρίσκει την εκφραστική της δύναμη».

Συνεχίζουν: «Το πρώτο Phenomenon έγινε τις εβδομάδες γύρω από το δημοψήφισμα του 2015 και φυσικά σε μια τέτοια οξυμένη κοινωνικοπολιτική περίοδο και μόνο το γεγονός ότι τελικά αποφασίσαμε, έπειτα από συζητήσεις με τους κατοίκους του νησιού και τους καλλιτέχνες, να συνεχίσουμε και να πραγματοποιήσουμε το πρόγραμμα αποκτά από μόνο του έναν πιο πολιτικό χαρακτήρα και επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο τα έργα και το κοινό αλληλεπιδρούν.

Με κοινωνικό αντίκτυπο

» Η τέχνη είναι αναμφίβολα μια κοινωνική και πολιτική πράξη και έτσι η προσπάθειά μας να μετατοπίσουμε έστω και λίγο τις συνθήκες δημιουργίας της, σε έναν τόπο όπως η Ανάφη που λειτουργεί ως μία συγκεκριμένη πραγματικότητα και όχι ως “ένα μέρος κάπου εκεί στον Νότο της κρίσης”, αποσκοπεί στο να έχει πραγματικό κοινωνικό αντίκτυπο».

Οι εντυπώσεις από την παρθενική διοργάνωση που γίνεται με τη συνεργασία του Δήμου Ανάφης ήταν εξαιρετικές: «Πολλοί από τους καλλιτέχνες που παρευρέθηκαν στην πρώτη έκδοση του Phenomenon δημιούργησαν νέα έργα με υλικό ή ιδέες που προήλθαν από την εμπειρία τους στην Ανάφη, και η ικανοποίησή μας όταν βλέπουμε αυτά τα έργα σε μουσεία και γκαλερί στο Παρίσι, στο Βίλνιους, στο Λονδίνο, στο Βερολίνο, στην Αθήνα, δεν μπορεί παρά να είναι μεγάλη. Στην Αθήνα φέτος τον Φεβρουάριο στο State of Concept, ένα σημαντικό μέρος του κοινού ήταν Αναφιώτες που στηρίζουν και συμμετέχουν στο πρόγραμμα. Ολα αυτά δεν μπορούν παρά να μας δίνουν ακόμα μεγαλύτερη όρεξη αλλά και αίσθημα ευθύνης» λένε οι δύο συλλέκτες.

Η προσπάθειά τους είναι αξιοσημείωτη όχι μόνον διότι επέλεξαν έναν τόπο μακρινό, δυσπρόσιτο και ενδιαφέροντα, αλλά διότι διευρύνουν ένα άτυπο δίκτυο για την παρουσίαση contemporary τέχνης στα θερινά εικαστικά δρώμενα που περιλαμβάνει ήδη την Υδρα (με το Σχολείο του Δημήτρη Αντωνίτση, τα Σφαγεία του ΔΕΣΤΕ και το HYΑΜ της Γαλλίδας Πολίν Σιμόν), τη Σάμο (Schwarz Foundation) και τη Νίσυρο (Sterna Art Project).

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή