«Δεν μπορεί να είναι τυχαίος τόσο μεγάλος αριθμός πυρκαγιών σε ένα νησί» –υπολογίζονται σε περίπου 80– «μέσα σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα», αναφέρει ο δήμαρχος Ζακύνθου, Παύλος Κολοκοτσάς, αποφεύγοντας ωστόσο να μιλήσει πιο συγκεκριμένα για τις αιτίες της καταστροφής.
Στο νησί, χθες, για τρίτη συνεχή ημέρα καίγονταν μεγάλες εκτάσεις, ωστόσο επισήμως αναμένονται τα πορίσματα της πυροσβεστικής, καθώς, σύμφωνα με πληροφορίες, προσήχθησαν τρία άτομα για εμπρησμό. Οι δυνάμεις της πυροσβεστικής, πάντως, κυρίως με εναέρια μέσα προσπαθούσαν να περιορίσουν το κύριο μέτωπο της φωτιάς, μήκους πολλών χιλιομέτρων στα βόρεια του νησιού, στο χωριό Μαριές, όπου οι φλόγες πολλές φορές απείλησαν σπίτια. Ακόμη δεν υπάρχει σαφής εκτίμηση για το μέγεθος της καταστροφής που οπωσδήποτε φθάνει τις αρκετές χιλιάδες στρέμματα δασικών εκτάσεων, ελαιώνων, αλλά και καλλιεργήσιμων περιοχών. Μάλιστα, στις φλόγες παραδόθηκε και μεγάλο τμήμα δασών που δεν είχαν καεί ποτέ έως τώρα παρά το γεγονός ότι στο νησί οι πυρκαγιές τους θερινούς μήνες είναι συχνό φαινόμενο.
Χθες το απόγευμα, σύμφωνα με ανακοίνωση της πυροσβεστικής υπηρεσίας, εστίες φωτιάς έκαιγαν στις περιοχές Καμπί, Πελιλόμπι, Σκούτα, Καπελέτι – Ανω Βολίμες, ενώ ακόμη δεν είχαν τεθεί υπό έλεγχο οι φωτιές στις περιοχές Αργάσι και Αγαλά που είχαν ξεκινήσει την προηγούμενη Παρασκευή. Σε όλα τα μέτωπα των πυρκαγιών επιχειρούν 156 πυροσβεστικοί υπάλληλοι και 57 οχήματα, 32 άτομα πεζοπόρο τμήμα, 3 γαιοπροωθητήρες, 3 αεροσκάφοι και 1 Ε/Π.
«Στο νησί βρίσκεται ήδη κλιμάκιο της Διεύθυνσης Αντιμετώπισης Εγκλημάτων Εμπρησμού, το οποίο ερευνά κάθε ενδεχόμενο για τα αίτια που προκάλεσαν αυτόν τον ασυνήθιστα μεγάλο αριθμό πυρκαγιών, ενώ έχει μεταβεί και ισχυρή αστυνομική δύναμη προκειμένου να συνδράμει τις προσπάθειες των πυροσβεστικών δυνάμεων και ιδιαίτερα το προανακριτικό έργο», ανέφερε ανακοίνωση της πυροσβεστικής υπηρεσίας χθες. Την ίδια στιγμή, όμως, αρκετοί αναφέρουν ότι το ιδιοκτησιακό καθεστώς των δασών στα Επτάνησα «είναι ο ηθικός αυτουργός των εμπρησμών».
Το καθεστώς των δασών
Συγκεκριμένα, ο Ανδριανός Γκουρμπάτσης, αντιστράτηγος και υπαρχηγός εν αποστρατεία του Πυροσβεστικού Σώματος, ο οποίος έχει μεγάλη εμπειρία ως ερευνητής εγκλημάτων εμπρησμού, αναφέρει ότι στη Ζάκυνθο σύμφωνα με τα διαφαινόμενα στοιχεία δεν μπορεί να υποστηριχθεί το σενάριο του οργανωμένου εγκληματικού σχεδίου. Αποδίδει ωστόσο τις πυρκαγιές σε εμπρησμούς λόγω του αλαλούμ στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των δασών που ισχύει στα Ιόνια Νησιά. «Με το τέλος της αγγλικής κυριαρχίας, οι δημόσιες εκτάσεις στα Επτάνησα δεν αποδόθηκαν στο ελληνικό Δημόσιο, με αποτέλεσμα οι δικαστικές διαμάχες (αντιδικίες) με ιδιώτες για το ιδιοκτησιακό καθεστώς σε αμφισβητούμενες εκτάσεις να επιλύονται σχεδόν κάθε φορά υπέρ των ιδιωτών». Το καθεστώς αυτό, σε συνδυασμό με την έλλειψη δασολογίου που θα ξεκαθάριζε τη φύση των συγκεκριμένων εκτάσεων, οδηγεί σε εμπρησμούς «που συνδέονται με τοπικού επιπέδου παράγοντες, στοιχεία, πρόσωπα και καταστάσεις», τονίζει ο κ. Γκουρμπάτσης.
Αναφέρει, ωστόσο, ότι ακόμη περισσότερο εξαιτίας του ότι τα δάση στα Επτάνησα είναι ιδιωτικά, δεν καθαρίζονται. Οι ιδιοκτήτες τους για να εκτελέσουν εργασίες πρέπει να λάβουν άδεια από το δασαρχείο, αποποιούμενοι ουσιαστικά την κυριότητα των εκτάσεων, κάτι που βεβαίως δεν πράττουν. «Με τον τρόπο αυτό κανείς σχεδόν δεν προβαίνει προληπτικά σε εργασίες καθαρισμού από την επικίνδυνη καύσιμη ύλη. Ετσι γίνεται μια μπαρουταποθήκη και με την πρώτη εστία φωτιάς κινδυνεύει όχι μόνο το ίδιο αλλά και η ευρύτερη περιοχή».
Κλιματική αλλαγή
Πάντως, πέρα από τις «τοπικές» αιτίες για τις πυρκαγιές, ο διευθυντής του WWF Ελλάς, Δημήτρης Καραβέλας, τονίζει στην «Κ» ότι γίνεται όλο και πιο φανερό το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής και των συνεπειών της στην Ευρώπη. «Μπορεί να είχαμε φέτος το καλοκαίρι πυρκαγιές στην Ελλάδα, όμως συγκριτικά ήταν μικρότερες απ’ ό,τι συνέβη σε Γαλλία, Ισπανία και Πορτογαλία», αναφέρει.