Μις Πιρουέτα. Έτσι ξεκίνησε. Κάποιος τον αποκάλεσε Μις Πιρουέτα. Ήταν στην Ε΄ Δημοτικού, είχε ήδη ανεχτεί δεκάδες κοροϊδίες επειδή είχε επιλέξει το μπαλέτο, παρότι αγόρι, και αποφάσισε να αντεπιτεθεί. «Πρόλαβα να ρίξω καμιά φάπα», λέει ο 17χρονος Ορφέας Χατζησπύρου, αλλά μια φάπα δεν έφτανε. Οι άλλοι ήταν πολλοί, έριξαν περισσότερες -συνοδευόμενες από σχετικούς χαρακτηρισμούς-, μέχρι που ο 10χρονος κατέληξε στο νοσοκομείο, με ελαφρά αμνησία και μώλωπες. «Είχα το σχήμα μιας πατημασιάς στα πλευρά μου». Δεν ήταν η πρώτη φορά, αποκαλύπτει η μητέρα του: είχε ξαναφάει ξύλο, bullying, κοροϊδίες, «όπως όλα τα αγόρια που κάνουν μπαλέτο στην Ελλάδα». Πώς και δεν τα παράτησε; «Εκείνη την ημέρα τον ρώτησα αν ήθελε να σταματήσει. Μου είπε: “Δεν θα γίνει αυτό που θέλουν αυτοί, θα γίνει αυτό που θέλω εγώ”. Κι έτσι κι έγινε». Όπως καταλάβατε, αυτά τα αγόρια, 8 ανάμεσα σε περίπου 25 κορίτσια του «φυτωρίου» της Λυρικής, αγαπούν πολύ τον χορό. Και αναγκάζονται να το αποδεικνύουν κάθε μέρα.
Ο Λάζαρος Νεοφώτιστος, 17 ετών.
Ο Χρήστος Συμεών Μπεόγλου Κοσκινάς, 15 ετών.
Mαύρα κολάν κάτω, λευκά μπλουζάκια επάνω, ανάμεσα στα καλσόν και τα κορμάκια των κοριτσιών. Οκτώ χορευτές, δύο του μικρού τμήματος 6 με 7 ετών και έξι έφηβοι, από 14 έως 17. Ακούγονται λίγοι, είναι όμως πολλοί, αν σκεφτεί κανείς ότι πριν από λίγα χρόνια δεν υπήρχε ούτε ένα αγόρι στα τμήματα χορού της Λυρικής. Τα οκτώ αγόρια που τώρα δέχονται τις παρατηρήσεις του διευθυντή της σχολής της Λυρικής και δασκάλου τους, Γιάννη Ντοντσάκη, θεωρούνται τυχερά: έχουν συνοδοιπόρους, έχουν φίλους με κοινό πάθος, έχουν και τον απαραίτητο ανταγωνισμό, ώστε να προσπαθούν να γίνονται καλύτεροι. Αυτό δεν σημαίνει ότι τα προβλήματα έχουν λυθεί. «Το επίπεδο έχει ανέβει, όμως ακόμη είναι ευκολότερο να μπεις στη σχολή της Λυρικής αν είσαι αγόρι, η προσφορά είναι πολύ μικρή», λέει ο κ. Ντοντσάκης. «Αν το παιδί ενδιαφέρεται, πληροί κάποιες βασικές προδιαγραφές και δουλεύει σκληρά, τον δεχόμαστε».
Ο Γιάννης Ντοντσάκης, που έχει υπάρξει σπουδαίος χορευτή,ς με πλούσιο βιογραφικό, τόσο στο Μπαλέτο της ΕΛΣ (Α΄ χορευτής 1990-2012) όσο και στο Εθνικό Μπαλέτο της Αγγλίας, ξέρει τις δυσκολίες του επαγγέλματος, ειδικά αν είσαι γένους αρσενικού. «Ο πατέρας μου δεν ήθελε ούτε να το ακούσει τότε, έφυγα από το σπίτι για να γίνω χορευτής. Τα πράγματα έχουν βελτιωθεί, αλλά υπάρχει ακόμη προκατάληψη. Είναι σημαντικό να προβάλλεται η δουλειά των αγοριών, να υπάρχει ενημέρωση, ο κόσμος να αντιλαμβάνεται ότι μόνο καλό μπορεί να κάνει σε κάποιον ο χορός, δεν δαγκώνει, αντίθετα εξευγενίζει τον άνθρωπο. Να το ξέρουν οι γονείς, ώστε να αφήνουν τα παιδιά τους να ακολουθήσουν το όνειρό τους».
O Nικόλας Ασκονίδης, 17 ετών.
Ο Ορφέας Χατζησπύρου, 17 ετών.
Το όνειρο
Αυτό κάνουν προς το παρόν τα αγόρια εδώ. O Λάζαρος Νεοφώτιστος (17), ο Χρήστος Συμεών Μπεόγλου -Κοσκινάς (15), ο Νεκτάριος Φουστέρης (16), ο Νικόλας Ασκονίδης (17), ο Σωτήρης Πιερράκος (14) μαζί με τον Ορφέα συμπληρώνουν το εφηβικό τμήμα του φυτωρίου. Οι περισσότεροι πέρασαν αρχικά από ιδιωτικές σχολές χορού, στις οποίες τους έστειλαν οι γονείς τους όταν πρωτοανακάλυψαν την αγάπη και την κλίση τους. Οι δασκάλες σύστησαν σε όλους, αν βλέπουν σοβαρά τον χορό, να ξεκινήσουν μπαλέτο, τη βάση για όλα. Κάπως έτσι κατέληξαν εδώ.
Η σχολή της ΕΛΣ ξεκίνησε ως στούντιο μπαλέτου το 1995, ώστε να υπάρχει «υλικό» που θα απορροφάται μετά στο Μπαλέτο της Λυρικής. Τον Σεπτέμβριο του 2004 μετατράπηκε σε ανώτερο εκπαιδευτικό ίδρυμα με επαγγελματική εκπαίδευση και σε αυτό υπάγεται και το «φυτώριο». Τα παιδιά εδώ (αγόρια και κορίτσια) πηγαίνουν παράλληλα σχολείο και, όταν ενηλικιωθούν, περνούν ξανά εξετάσεις για να μπουν στο επαγγελματικό, από όπου θα βγουν και καθηγητές. Στόχος των περισσοτέρων είναι να ενταχθούν ως χορευτές στο Μπαλέτο της ΕΛΣ, όμως αυτό αποδεικνύεται όλο και πιο δύσκολο. Οι θέσεις που ανοίγουν είναι περιορισμένες και τις διεκδικούν και χορευτές από το εξωτερικό που έρχονται στην Ελλάδα να πάρουν υποτροφίες – από την Κίνα, τη Ρωσία, τις ΗΠΑ, όπου εκπαιδεύονται σκληρά από πολύ μικρή ηλικία και υπάρχει παράδοση στους άντρες χορευτές. «Φέτος άνοιξε μόνο μία θέση», λέει ο Νικόλας, «και ήρθαν από παντού: από τα Μορίς Μπεζάρ, τα Μπολσόι, τα Βαγκάνοβα. Εμείς θέλουμε να στηρίξουμε τη Λυρική ως χορευτές, θέλουμε να μεγαλώσουμε εδώ μαζί και να συνεχίσουμε μαζί, όμως είναι δύσκολο».
Παρ’ όλα αυτά, το παλεύουν. Το καθημερινό τους πρόγραμμα ξεκινάει από τις 6 το πρωί για το σχολείο και τελειώνει ακόμα και στις 12 το βράδυ κάποιες ημέρες, προκειμένου να τα προλάβουν όλα. Σχολείο, διαβάσματα, προπόνηση κάθε μέρα, συν τις διαδρομές από το ένα στο άλλο. Ο Λάζαρος μέχρι πέρυσι ερχόταν κάθε μέρα από τη Χαλκίδα όπου ζούσε. «Βρήκα στον χορό έναν τρόπο ελευθερίας, κατάφερα να χάσω πολλά κιλά γιατί ήμουν παχύσαρκος και, όταν μπήκα στη Λυρική, αποφάσισα να μην τον αφήσω. Οι γονείς μου δεν είχαν σχέση με τον χορό, ο μπαμπάς μου έχει συνεργείο αυτοκινήτων και η μητέρα μου δεν δουλεύει. Όμως, με στήριξαν από την αρχή. Μου είπαν: “Αγόρι μου, να ακολουθήσεις τα όνειρά σου”. Φέτος μετακόμισα στην Αθήνα μαζί με τον μεγαλύτερο αδερφό μου, που ασχολείται επίσης με τον χορό. Οπότε τις καθημερινές, εκτός από σχολείο και μπαλέτο, έχω και τη φροντίδα του σπιτιού. Αλλά δεν με νοιάζει, ο χορός είναι το μόνο πράγμα που με ενδιαφέρει. Τα πράγματα είναι ακόμη δύσκολα στην Ελλάδα για τους χορευτές, όχι μόνο τους άντρες. Αλλά είμαστε νέοι, είμαστε αισιόδοξοι. Ποιος ξέρει; Μπορεί να αλλάξουμε εμείς τα πράγματα».
Ο Σωτήρης Πιερράκος, 14 ετών.
Ο Νεκτάριος Φουστέρης, 16 ετών.
Γονείς-βράχοι
Όσο απογοητευτικές είναι οι ιστορίες του bullying και των προκαταλήψεων που αντιμετωπίζουν ως χορευτές, άλλο τόσο ενθαρρυντικά και συγκινητικά είναι το πείσμα, η στήριξη και η αποδοχή των γονιών τους, οι περισσότεροι εκ των οποίων δεν έχουν σχέση με τον χορό, είναι εργαζόμενοι που ζουν σε περιοχές όπως ο Κορυδαλλός, ο Πειραιάς, η Κυψέλη και αντιμετώπισαν ανάλογη προκατάληψη όταν δήλωναν ότι ο γιος τους έκανε μπαλέτο. «Όταν πήγε κάποτε η μάνα μου σχολείο να ζητήσει τον λόγο για το bullying που δεχόμουν από τους συμμαθητές μου λόγω μπαλέτου, η διευθύντρια της απάντησε: “Κυρία μου, γιατί το κάνετε αυτό στο παιδί σας;”. Ότι έφταιγε η μάνα μου που με άφηνε να κάνω μπαλέτο και όχι τα παιδιά που με έβριζαν», λέει ο Νικόλας, ενώ ο Νεκτάριος προσθέτει: «Σε όλα τα χρόνια της ζωής μας θα υπάρχει αυτό. Επηρεάζεσαι, αλλά δεν υπάρχει λόγος να πέφτει το ηθικό σου. Όσες φορές κι αν πέσεις, πρέπει να ξανασηκωθείς γιατί ξέρεις ότι έχεις φτάσει έως εδώ». Ο Χρήστος διαφωνεί: «Δεν πρέπει να ξανασηκώνεσαι· πρέπει να μην τους αφήνεις να σε ρίχνουν καν».
Εκείνος ξεκίνησε τον χορό στα έντεκα. Του το είχε προτείνει η μητέρα του όταν ήταν μικρότερος, αλλά δεν τον ενδιέφερε. Τον υποτιμούσε, παρότι του άρεσε, λόγω αυτών των προκαταλήψεων. Τώρα το απολαμβάνει, χωρίς να τον ενδιαφέρουν οι γνώμες των άλλων. Θέλει να ασχοληθεί επαγγελματικά με τον χορό, αλλά θέλει παράλληλα και να σπουδάσει. «Δεν είναι εύκολο, δεν είναι όμως ακατόρθωτο, αυτός είναι ο στόχος μου».
Ο Σωτήρης έκανε ποδόσφαιρο, μέχρι που τον πήρε μαζί της στο μάθημα χορού η αδερφή του. Έτσι, ξεκίνησε με μοντέρνο, χιπ χοπ, ρυθμική και κατέληξε το 2014 να παίζει τον Μπίλι Έλιοτ στη θεατρική παράσταση που είχε ανέβει εκείνη τη χρονιά. «Έχετε δει όλοι την ταινία;» τους ρωτάω και απαντούν καταφατικά. «Αυτή η ταινία με ώθησε να ξεκινήσω», λέει ο Ορφέας, παρότι οι γονείς του ήξεραν από πιο νωρίς ότι θα στραφεί προς τα εκεί. «Έκανε τον άρρωστο για να πηγαίνουμε στο Παίδων, που είχε μεγάλη αίθουσα αναμονής για να χορεύει. Περιμέναμε στα επείγοντα επειδή δήθεν τον πονούσε η κοιλιά του και τέσσερις ώρες τον βλέπαμε να χορεύει το Shake it», λέει γελώντας η μητέρα του. Έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε που κάποιος τον αποκάλεσε Μις Πιρουέτα. Έχει αλλάξει έστω κάτι ελάχιστο σε αυτά τα χρόνια; τον ρωτάω. «Μπαλαρίνα με λένε ακόμη αυτοί που δεν με ξέρουν. Όμως, τώρα ασχολούμαι και με άλλα πράγματα, κάνω skate, παίζω μουσική, πηγαίνω για μπάσκετ. Τώρα πια, όταν τους λες κάνω μπαλέτο, πολλοί απλώς απαντούν: “Πω πω, φίλε, έχει γκόμενες εκεί, ε;”» ■