Πολλοί δεν γνωρίζουν πως το Νταβός είναι η ψηλότερη πόλη της Ευρώπης. Ισως είναι παράδοξο πώς μια δυσπρόσιτη, χιονισμένη κωμόπολη, που τον περισσότερο χρόνο αποτελεί θέρετρο των πιο θαρραλέων σκιέρ, φιλοξενεί κάθε Ιανουάριο το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ. Ισως, από την άλλη, του ταιριάζει απόλυτα. Αλλωστε, μετά το περιπετειώδες ταξίδι μέχρι τις κορυφές των νοτιοανατολικών Αλπεων, η παγκόσμια ελίτ μπορεί να συναντιέται απομονωμένη και ανενόχλητη.
Τα προβλήματα της πρόσβασης, παρ’ όλα αυτά, δεν σταματούν στην υπερβολική χιονόπτωση που φέτος ανάγκασε αρχηγούς κρατών να περπατήσουν χιλιόμετρα με τα πόδια. Παρότι οι παρευρισκόμενοι ανήκουν αδιαμφισβήτητα στην αφρόκρεμα του κόσμου, το Νταβός τούς υποδέχεται με ένα σύστημα αυστηρής ταξινόμησης. Οι πιο επιφανείς επιβραβεύονται με το πολυπόθητο λευκό πάσο, το εισιτήριο που τους επιτρέπει την πρόσβαση σε όλες τις εκδηλώσεις του Φόρουμ – παρότι διανέμεται δωρεάν σε αρχηγούς κρατών και διευθυντές μεγάλων εταιρειών, το λευκό πάσο πωλείται επίσης στην αστρονομική τιμή των 20.000 δολαρίων.
Οι υπόλοιποι ενδιαφερόμενοι συνωστίζονται στα γραφεία εγγραφής του συνεδρίου, μαχόμενοι για την επόμενη καλύτερη θέση στη σκληρή ιεραρχία του Νταβός: το πράσινο πάσο που επιτρέπει την είσοδο στα μεγάλα ξενοδοχεία υψηλής ασφαλείας, το κίτρινο πάσο που σηματοδοτεί πως είσαι βοηθός κάποιας υψηλής αντιπροσωπείας, το ταπεινό πορτοκαλί που σημαίνει πως βρίσκεσαι εκεί ως τεχνικός βοηθός. Τα χρώματα των πάσων κρύβουν ένα έξυπνο τέχνασμα: καθώς οι παρευρισκόμενοι δεν έχουν χρόνο για δικτύωμα χωρίς διακρίσεις, φτάνει μια απλή ματιά για να αξιολογήσει κανείς αν το πρόσωπο που τον προσεγγίζει προέρχεται από το κατάλληλο στάτους. Συχνά ακούει κανείς προέδρους εταιρειών να απαντούν στους δημοσιογράφους που τους κυνηγούν στη χιονισμένη Promenade: «Δεν έχω χρόνο για δηλώσεις, αναζητήστε έναν από τους κίτρινούς μου».
Συνολικά φέτος το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ εξέδωσε 30.000 πάσο κάθε χρώματος. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς πως ο αριθμός αυτός είναι τριπλάσιος του μόνιμου πληθυσμού του Νταβός για να αντιληφθεί το χάος που επικράτησε στα στενά, παγωμένα δρομάκια του θερέτρου. Φυσικά την πυκνότητα του κόσμου εκμεταλλεύεται έξυπνα η τοπική οικονομία – η διαμονή σε ένα μέτριο ξενοδοχείο τριών αστέρων ανέρχεται περίπου στα 600 ευρώ τη βραδιά. Οι απελπισμένοι ενδιαφερόμενοι που καθυστέρησαν να κάνουν κρατήσεις συχνά δεν το βάζουν κάτω. Μια ηλικιωμένη κάτοικος του Νταβός μού εξομολογήθηκε πως νοίκιαζε τον καναπέ της για 1.000 ευρώ τη βραδιά και πως βρήκε πάνω από 100 ενδιαφερομένους λίγο μόλις λεπτά μετά την ανάρτηση της αγγελίας της στο Διαδίκτυο.
Αν ο μέσος παρευρισκόμενος απογοητεύεται αρχικά από το κόστος διαμονής και την περιοριστική ιεραρχία του Νταβός, αρκεί απλώς να περιμένει μέχρι να δύσει ο ήλιος. Το βράδυ, το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ απομακρύνει τον μανδύα της αυστηρής ταξινόμησης και του υπεύθυνου καπιταλισμού, καθώς όλοι οι συμμετέχοντες μαζεύονται στα μπαρ των ξενοδοχείων για να διασκεδάσουν. Εντυπωσιακές γυναίκες από την Ανατολική Ευρώπη σερβίρουν τις ακριβότερες σαμπάνιες υπό τον ήχο τζαζ μουσικής, καθώς επιχειρηματίες και πολιτικοί εκπρόσωποι ανταλλάσσουν χειραψίες και επαγγελματικές κάρτες. Η άτυπη, εορταστική ατμόσφαιρα σπάει τους πάγους του Νταβός και δημιουργεί ένα κλίμα θερμής κοινωνικοποίησης – μάλιστα μια βετεράνος δημοσιογράφος της «Ουάσιγκτον Ποστ» ανέφερε πως τις πιο αποκαλυπτικές δηλώσεις καταφέρνει να τις πάρει κανείς μετά τα μεσάνυχτα, στα λόμπι των ξενοδοχείων. Πράγματι, ακούει κανείς διαλόγους όπως «το βιβλίο μου απέσπασε καλύτερη κριτική από τους “Νιου Γιορκ Τάιμς” απ’ ό,τι το δικό σου» ή «η εταιρεία μας μόλις υπέγραψε μια μυστική συμφωνία αξίας ενός δισ.». Τα μπαρ μένουν ανοιχτά μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες και συχνά συναντά κανείς ακόμη και παρευρισκομένους με λευκά πάσο να τρεκλίζουν καθώς κατευθύνονται στις πρωινές τους συναντήσεις.
Για συντροφιά
Στην ανασφάλεια που νιώθουν οι επιφανείς του Νταβός συχνά προστίθενται και οι σύζυγοί τους, που παρευρίσκονται στο ετήσιο συνέδριο για συντροφιά και υποστήριξη, όχι μόνο συναισθηματική. Σε κάθε γωνία συναντά κανείς γυναίκες με λευκά πάσο που μιλούν ασταμάτητα στο τηλέφωνο προσπαθώντας να οργανώσουν τις ατζέντες του νομπελίστα ή διευθυντή εταιρείας συζύγου τους. Ιδιαίτερα τα απογεύματα, όπου τελούνται συνήθως οι μυστικές συναντήσεις των κορυφαίων συμμετεχόντων, τα διάφορα καφέ του Νταβός γεμίζουν με συζύγους που εκτελούν χρέη γραμματέα. Φέτος, μάλιστα, λόγω του ιδιαίτερου παλμού του φεμινιστικού κινήματος στο Νταβός στήθηκε ένα περίπτερο ισότητας, με διάφορες οθόνες που απεικόνιζαν τα στερεότυπα εναντίον των γυναικών. Καθώς περνούσε από μπροστά, μια γυναίκα ενός διάσημου ιδιοκτήτη εταιρείας γέλασε δυνατά, λέγοντας πως δεν χρειάζεται ειδική έκθεση για να απεικονίσει κανείς την ανισότητα. «Φτάνει μια σύντομη βόλτα στους δρόμους του Νταβός», πρόσθεσε.