Από τις πιο έντονες αναμνήσεις των παιδικών του χρόνων είναι το τελευταίο βράδυ του Εμφυλίου. «Ημασταν στα Τρίκαλα, τέσσερις οικογένειες σε ένα σπίτι. Κι όλοι, αγκαλιασμένοι και κλαίγοντας από τον φόβο, ακούγαμε τον δαιμονισμένο ήχο των όπλων και των όλμων. Το πρωί μάθαμε ότι ο πόλεμος τελείωσε και πήγαμε στην πλατεία της πόλης, για να πανηγυρίσουμε. Εκεί αντικρίσαμε ένα φρικτό θέαμα: κομμένα κεφάλια τα οποία κρατούσαν έφιπποι στρατιώτες κι άλλα πεταμένα μπροστά στα πόδια μας. Ημουν μόλις έξι ετών, αλλά αυτές οι εικόνες έμειναν για πάντα χαραγμένες στο μυαλό μου. Ποιος είναι τελικά κερδισμένος από έναν αλληλοσπαραγμό;». Λίγο μετά, ο Αγγελος Παναγιώτου, το αγοράκι της ιστορίας, και η οικογένειά του επέστρεψαν στο χωριό τους. «Ολοι οι άνθρωποι στα χρόνια που ακολούθησαν αναπτύξαμε σχέσεις αγάπης, τρυφερότητας και ειρηνικής συνύπαρξης – αυτά δηλαδή που είχαμε στερηθεί στη διάρκεια του πολέμου. Εζησα τον πολιτισμό της αθωότητας, της απλότητας και των συναισθημάτων», λέει.
Αυτόν τον πολιτισμό αποφάσισε να υπηρετήσει ως ζωγράφος. Σπούδασε ζωγραφική στην ΑΣΚΤ (1962-1967), στο εργαστήρι του Γιώργου Μαυροειδή. Συνέχισε τις σπουδές του με αλλεπάλληλα εκπαιδευτικά ταξίδια στα σημαντικότερα μουσεία της Ευρώπης, όπου μελέτησε μεγάλους δασκάλους του παρελθόντος αλλά και τις σύγχρονες τάσεις της δυτικής τέχνης. Εργα του βρίσκονται σε πολλές ιδιωτικές συλλογές και σε μουσεία. Εχει συμμετάσχει σε πολυάριθμες εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ποια είναι η «γλώσσα» που μιλάει ζωγραφίζοντας; «Η γλώσσα της αλήθειας, χωρίς να είμαι σίγουρος για το πόσο μπορώ να την πλησιάσω. Ο,τι βάζω στα έργα μου, πάντως, είναι αυτό που με εκφράζει, προσπαθώντας να σεβαστώ την ανθρώπινη εικόνα και την ομορφιά ενός εκπληκτικού κόσμου που υπάρχει μπροστά μας. Και έχω πάντα στο μυαλό μου τα λόγια του Iμάνουελ Καντ: “Δύο πράγματα γεμίζουν την ψυχή μου με θαυμασμό και σεβασμό: ο έναστρος ουρανός πάνω μου και ο ηθικός νόμος μέσα μου”…».
Από αριστερά: «Νεκρή φύση με λουλούδια» (2010), «Η ιδανική Πολιτεία του Πλάτωνα» (2013), «Ο γαλάζιος πλανήτης» (2017). Μερικά από τα έργα που θα εκτεθούν στο Λονδίνο.
Υπέροχους έναστρους ουρανούς θα δει αρκετούς ο επισκέπτης της έκθεσης «Γενηθήτω φως», που θα φιλοξενηθεί στο Ελληνικό Κέντρο του Λονδίνου από τις 28 Απριλίου μέχρι τις 8 Μαΐου, σε επιμέλεια των νέων και παθιασμένων με την τέχνη αρχιτεκτόνων και επιμελητών εκθέσεων Μαρίντιας Καφετζοπούλου και Κωνσταντίνου Λεμού. Τι φανερώνει ο τίτλος; «Από τη μια το φως που προέρχεται από την ενέργεια της ύλης και μας δίνει τη δυνατότητα να βλέπουμε και να θαυμάζουμε την ομορφιά του κόσμου· και από την άλλη, το εσωτερικό φως μέσα στον καθένα μας».
106.000 στερλίνες
Είναι η πρώτη ατομική έκθεση του 75χρονου Αγγελου Παναγιώτου στο Λονδίνο έπειτα από δύο δεκαετίες και η πρώτη μετά την πώληση του έργου του «Η γυναίκα με τα περιστέρια» σε δημοπρασία του οίκου Bonhams, τον περυσινό Απρίλιο. Εφτασε το ποσό των 106.000 στερλινών, με αρχική εκτίμηση τις 12.000 στερλίνες! Τι σημαίνει για εκείνον η τιμή που «πιάνει» ένα έργο; Είναι σκοπός; Ηθική ικανοποίηση; «Ηθική ικανοποίηση παίρνω μόνο από το αν –και πόσο– τα έργα μου έχουν απήχηση στους ανθρώπους που έρχονται σε επαφή μαζί τους και από το αν τελικά μπορώ να τους επηρεάσω να δουν με διαφορετική ματιά το νόημα της ζωής», απαντά ο καλλιτέχνης. «Είναι απογοητευτικό να βγαίνουν συμπεράσματα για την ποιότητα ενός έργου και τον μόχθο ενός καλλιτέχνη από το χρηματιστήριο της τέχνης».
Τι έμαθε…
Τον ρωτώ τι έχει μάθει μέσω της τέχνης – για τη ζωή, τους ανθρώπους, τον εαυτό του. «Εμαθα πόσο διαφορετικοί είμαστε οι άνθρωποι, πόσο διαφορετικά βλέπουμε τη ζωή και πόσο δύσκολο είναι να συνεννοηθούμε μεταξύ μας – στις περισσότερες σχέσεις υπάρχει ένας τεράστιος εγωισμός. Γι’ αυτό, η συμβολή της τέχνης είναι καθοριστική: καθήκον της είναι να ελευθερώσει τον άνθρωπο από τον εγωισμό της προσωπικής του αλήθειας και να τον ενώσει με την παγκόσμια αλήθεια. Μόνον έτσι μπορούμε να ελπίζουμε σε ένα καλύτερο μέλλον. Ερχόμαστε μόνο μία φορά στον κόσμο. Ας ζήσουμε ειρηνικά, συνειδητοποιώντας το μεγαλείο του και την ομορφιά του…».