Πριν από λίγες ημέρες, ο πρώην πρόεδρος των Γερμανών Σοσιαλιστών Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, μιλώντας στην ετήσια γενική συνέλευση του ΣΕΒ, περιέγραψε την Ε.Ε. ως έναν «χορτοφάγο» ο οποίος προσπαθεί να επιβιώσει σε έναν κόσμο «σαρκοφάγων». Ο Γκάμπριελ αναφερόταν στην εγγενή γεωπολιτική αδυναμία της ενιαίας Ευρώπης και όχι των κρατών που τη συναπαρτίζουν. Λίγα 24ωρα μετά, οι ΗΠΑ προχωρούσαν στην υλοποίηση της απόφασης να επιβάλουν δασμούς στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου από την Ε.Ε., τον Καναδά και το Μεξικό. Η Ε.Ε. απειλεί ήδη με αντίποινα και, ξαφνικά, μια κρίση η οποία έδειχνε ότι μπορεί να υπερκερασθεί, επιβαρύνει περαιτέρω τις ήδη τραυματισμένες διατλαντικές σχέσεις.
Από τη δική του πλευρά, ο Ντόναλντ Τραμπ, με την αμφιλεγόμενη αντίληψη της πραγματικότητας την οποία διαθέτει, θα μπορέσει να ισχυριστεί ότι προστατεύει την παλιά βιομηχανική βάση των ΗΠΑ, άσχετα από το αν αυτή υπάρχει πια ή αν μπορεί να αναστηλωθεί με όρους 21ου αιώνα. Αρα να «πουλήσει» τη «σκληρή» στάση του ως φιλική προς τους ψηφοφόρους που τάχθηκαν υπέρ του στις τελευταίες εκλογές. Αυτά όμως επιπλέουν στο πεδίο της μικροπολιτικής. Το βασικό ζήτημα είναι ότι ο Τραμπ και η διοίκησή του εκφράζουν ένα κράτος, μια πολιτική βούληση. Οπως και το Μεξικό και ο Καναδάς, οι άλλες δύο χώρες κατά των οποίων ο Τραμπ κήρυξε εμπορικό πόλεμο.
Στην Ευρώπη, οι πρώτες αντιδράσεις φάνηκαν σχετικά ενιαίες. Από την Αγκελα Μέρκελ και την Τερέζα Μέι έως τους θεσμικούς εκπροσώπους της Ε.Ε. (Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ), υπήρξε μια συντονισμένη καταδίκη της απόφασης Τραμπ και μια γενική υπόσχεση για αντίποινα σε προϊόντα όπως παντελόνια τζιν, μπέρμπον και μηχανές Χάρλεϊ Ντέιβιντσον. Ωστόσο από την επόμενη, κιόλας, ημέρα στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες θα αρχίσει η διαπραγμάτευση των κατά τόπους εθνικών συμφερόντων με την Ουάσιγκτον. Παρά την πρόοδο των υπερεθνικών θεσμών, το κράτος παραμένει ο πλέον αποτελεσματικός θεσμός επιβολής πολιτικής βούλησης και έκφρασης συμφερόντων.
Η Ε.Ε. ειδικά, με την ατελή μορφή που διαθέτει τώρα, δεν μπορεί να απαντήσει αποτελεσματικά σε πολύ πιο απλές προκλήσεις. Ως εκ τούτου, για ακόμη μία φορά το ερώτημα που επανέρχεται και τίθεται εμφατικά είναι: Πώς μπορεί η Ευρώπη να γίνει λειτουργική και αποτελεσματική σε ένα διεθνές περιβάλλον, το οποίο μεταβάλλεται προς το χειρότερο;