Η επίλυση της διαμάχης με την ΠΓΔΜ θα επιτρέψει στην Ελλάδα να ανακτήσει μέρος του πρωταγωνιστικού ρόλου και επιρροής της στα Βαλκάνια, θα περιορίσει, σε βάθος χρόνου, την επιρροή και τα περιθώρια κινήσεων της Τουρκίας στην εν λόγω περιοχή, θα κλείσει ένα μέτωπο εξωτερικής πολιτικής και θα επιτρέψει τη «συντήρηση δυνάμεων» και τη σταδιακή συσσώρευση διπλωματικού κεφαλαίου για τη διαχείριση του κεντρικού ζητήματος για την ελληνική εξωτερική πολιτική, τις σχέσεις με την Τουρκία. Υπό την προϋπόθεση, φυσικά, ότι η συμφωνία δεν είναι προβληματική. Είναι γεγονός ότι τα προβλεπόμενα περί γλώσσας και εθνότητας απέχουν από το επιθυμητό. Η διπλωματία, βεβαίως, είναι η τέχνη του εφικτού και σε μια διαπραγμάτευση δεν παίρνει κανείς τα πάντα, αλλά φροντίζει να εξασφαλίσει τα πιο σημαντικά για τη δική του πλευρά.
Πώς αξιολογείται συνολικά η συμφωνία των Πρεσπών; Εδώ η συζήτηση αποκτά θεολογικό χαρακτήρα καθώς αντιπαρατίθενται δύο σχολές σκέψης, δύο στρατηγικές κουλτούρες: η πρώτη είναι εξωστρεφής και κοσμοπολίτικη (όπως ήταν ο ελληνισμός στο μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας του), βλέπει τις προκλήσεις ως ευκαιρίες και αντιμετωπίζει τον βόρειο γείτονά μας ως ένα αδύναμο και ανασφαλές κράτος (εθνοτικά διχασμένο, με πληθυσμό το 20% απ’ αυτόν της Ελλάδας, το 5% του ΑΕΠ, και ανύπαρκτες στρατιωτικές δυνατότητες), που, εντασσόμενο στο ΝΑΤΟ και αργότερα στην Ε.Ε., θα αποτελέσει τμήμα της ελληνικής ζώνης οικονομικής και πολιτικής επιρροής.
Η δεύτερη είναι εσωστρεφής, βλέπει τις προκλήσεις ως κινδύνους και αισθάνεται ότι έχει πληγωθεί το εθνικό φιλότιμο κατά τη διάρκεια της κρίσης. Θεωρεί ότι μελλοντικά μια πιο εθνικιστική κυβέρνηση στα Σκόπια θα αξιοποιήσει τις σχετικές διατάξεις της συμφωνίας για να εγείρει αλυτρωτικές διεκδικήσεις.
Η συζήτηση μεταξύ των υποστηρικτών των δύο αυτών σχολών σκέψης έχει γίνει πολύ δύσκολη και μόνο ο χρόνος θα αποδείξει την ορθότητα της μιας ή της άλλης άποψης. Μέχρι να ξεκαθαριστεί αν η συμφωνία θα επικυρωθεί από την άλλη πλευρά και το τι θα πράξουμε εμείς στη συνέχεια, ας φροντίσουν τουλάχιστον οι πολιτικές δυνάμεις, και ιδιαίτερα η κυβέρνηση που φέρει σχεδόν ακέραιη την ευθύνη για τον εξαιρετικά προβληματικό χειρισμό του ζητήματος εντός συνόρων, να μετριάσουν τις συνέπειες του εθνικού διχασμού που προκλήθηκε από τη συμφωνία των Πρεσπών.
* Γενικός διευθυντής στο ΕΛΙΑΜΕΠ.