Κάθε αθλητής αντιμετωπίζει τον δικό του φόβο. Για τον μαραθωνοδρόμο μπορεί να είναι ο όγκος των χιλιομέτρων, για τον δρομέα ημιαντοχής τα στρωτά περάσματα, για τον άλτη η άκυρη προσπάθεια και για τον σπρίντερ η γρήγορη εκκίνηση από τον βατήρα. Παρόμοιες ανησυχίες συζητήθηκαν τους τελευταίους μήνες μεταξύ μελών της ελληνικής εθνικής ομάδας στίβου και αθλητικής ψυχολόγου. Ηταν και αυτό ένα από τα κομμάτια της κοπιαστικής προετοιμασίας τους ενόψει και του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος στο Βερολίνο.
Η αθλητική ψυχολόγος Φρόσω Πατσού έχει συμπληρώσει μια δεκαετία συνεργασίας με την Ελληνική Ομοσπονδία Στίβου. Η ίδια υπήρξε πρωταθλήτρια στα 100 μέτρα (με ατομικό ρεκόρ 11.31) και γνωρίζει καλά τα άγχη και την πίεση του χώρου. Αγωνίστηκε με την εθνική ομάδα από το 1989 έως και το 2006. Συμμετείχε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σίδνεϊ το 2000 και της Αθήνας τέσσερα χρόνια αργότερα, ενώ είχε διακρίσεις σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα και Μεσογειακούς Αγώνες το 2001. «Σκέφτομαι ότι θα ήταν καλύτερα εάν είχα έναν ειδικό να μου λέει τότε όσα μεταφέρω τώρα στους αθλητές. Τότε οι προπονητές έπαιζαν συχνά τον ρόλο του ψυχολόγου, αλλά μπορεί στην προσπάθειά τους να τονώσουν το ηθικό κάποιου να φέρουν αντίθετα αποτελέσματα», λέει στην «Κ».
Τα τελευταία χρόνια, οι αθλητές που επιλέγονται και εντάσσονται στον σχεδιασμό της Ελληνικής Ομοσπονδίας Στίβου (βάσει επιδόσεων ή διακρίσεων) μπορούν να περάσουν και από ψυχομετρική αξιολόγηση. Στη συνέχεια, εφόσον το επιθυμούν οι ίδιοι έχουν ατομικές συνεδρίες με την ψυχολόγο (και μέσω Skype εφόσον προπονούνται εκτός Αθήνας). Οπως εξηγεί η κ. Πατσού, οι αθλητές μαθαίνουν να διαχειρίζονται δύσκολες καταστάσεις που μπορεί να προκύψουν στην καριέρα τους. Οπως πώς να μην καταρρακώνονται έπειτα από μια αποτυχία, πώς να διατηρούν πάντα φρέσκο το κίνητρο της διάκρισης, αλλά και πώς να υπομείνουν το βάρος των προσδοκιών. «Το γεγονός ότι περιμένουν να κερδίσουν κάποιο μετάλλιο, μπορεί σε ορισμένους να λειτουργήσει ανασταλτικά. Θα πρέπει, όμως, να μείνουν συγκεντρωμένοι, να μην παρασυρθούν», λέει η κ. Πατσού.
Τα μοτίβα των ανησυχιών που κατά καιρούς εκφράζουν οι αθλητές συνήθως δεν διαφέρουν. Κάποιος μπορεί να προβληματίζεται γιατί δεν αποδίδει το μέγιστο σε σημαντικούς αγώνες. Γιατί στο ζέσταμα νιώθει υπέροχα, αλλά μετά, κατά την κρίσιμη στιγμή, χάνει τον εαυτό του. Αλλος ενδέχεται να ανησυχεί γιατί θα αναμετρηθεί ξανά με τον ίδιο αντίπαλο από τον οποίο έχει γνωρίσει μόνο ήττες.
Η κ. Πατσού, πάντως, εξηγεί ότι οι συζητήσεις με τους αθλητές δεν περιορίζονται μόνο σε θέματα απόδοσης. Θίγουν και άλλα ζητήματα, όπως η αγωνιστική επάνοδος έπειτα από κάποιον σοβαρό τραυματισμό, η σχέση αθλητή – προπονητή, ή και ο τρόπος με τον οποίο θα απευθύνονται στα ΜΜΕ για να αποφεύγονται οι ατυχείς δηλώσεις.
Ο κόπος που καταβάλλει ένας αθλητής στο γήπεδο μπορεί να οδηγήσει σε διακρίσεις μακροπρόθεσμα και όχι πάντα στο άμεσο μέλλον. Το ίδιο ισχύει και στο κομμάτι της συμβουλευτικής. «Μπορεί φέτος να μιλάς με έναν αθλητή και να δει το αποτέλεσμα έπειτα από κάποια χρόνια», λέει η κ. Πατσού και προσθέτει πως εφόσον χρειαστεί, διαχειρίζεται και το ζήτημα της απόσυρσης ενός αθλητή από την ενεργό δράση.
Κόντρα στην κυρίαρχη νοοτροπία που συναντά κάποιος σήμερα στον ελληνικό στίβο, η ίδια υποστηρίζει ότι πρωταθλητισμός και σπουδές συνδυάζονται. Αλλωστε, φέρνει και τη δική της εμπειρία ως παράδειγμα. Αναγνωρίζει ότι μπορεί να είναι κοπιαστικό, αλλά συμβουλεύει τους αθλητές να μην εγκαταλείπουν τις σχολές τους. «Επιμένω ότι πρέπει να έχουν εφεδρικό σχέδιο για τη στιγμή που θα ολοκληρωθεί η αθλητική καριέρα τους», τονίζει.