Το ΔΝΤ ως νέμεσις του Ερντογάν

Το ΔΝΤ ως νέμεσις του Ερντογάν

2' 48" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η οικονομική κρίση στην Τουρκία σιγόβραζε εδώ και καιρό. Ηδη τον τελευταίο χρόνο, ο πρώην υπουργός Οικονομικών της χώρας Κεμάλ Ντερβίς δεν έκρυβε την ανησυχία του για τις εξελίξεις. «Δεν ανησυχώ πλέον για την κρίση στην Ελλάδα αλλά για την Τουρκία», έλεγε χαρακτηριστικά. Ο βετεράνος της τουρκικής κρίσης του 2001 είχε αξιοποιήσει την προσφυγή της χώρας στο ΔΝΤ για να προωθήσει μια σειρά από μεταρρυθμίσεις στις οποίες βασίστηκε το οικονομικό θαύμα του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Δέκα χρόνια μετά, την περίοδο που η Ευρωζώνη βυθιζόταν στην κρίση, τα πρωτοσέλιδα στην Τουρκία πανηγύριζαν για τον δεύτερο ισχυρότερο ρυθμό ανάπτυξης στον κόσμο, πίσω μόνο από την Κίνα. Εδώ και καιρό, ο κ. Ντερβίς έβλεπε τις ανισορροπίες να χτίζονται, τον υπερβολικό δανεισμό σε συνάλλαγμα και τα (γνωστά μας) διπλά ελλείμματα που οδηγούν χώρες με διαφορετικά οικονομικά, πολιτικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά στο κατώφλι του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου: δημοσιονομικό έλλειμμα και έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών.

Στην προσπάθειά του να αξιολογήσει τις επιπτώσεις της τουρκικής κρίσης, ο διεθνής Τύπος έκανε τον παραλληλισμό με την ελληνική κρίση χρέους, αναζητώντας τις επιπτώσεις που θα έχει στην ευρωπαϊκή οικονομία. Βεβαίως, ο κίνδυνος μετάδοσης είναι πολύ μικρότερος από την ελληνική κρίση, καθώς οι όποιες επιπτώσεις είναι δευτερογενείς, μέσω του τραπεζικού κλάδου και των εξαγωγών, και δεν απειλούν το ευρώ. Ο όποιος κίνδυνος μετάδοσης περιορίζεται στις αναπτυσσόμενες οικονομίες, λόγω πιθανής επιδείνωσης της επενδυτικής εμπιστοσύνης. Καθώς όμως η κρίση εκδηλώνεται στη γειτονιά της Ευρώπης, η ανησυχία είναι ίσως αναμενόμενη.

Ενας από τους παράγοντες που έχει εντείνει την πτώση της λίρας είναι η αδράνεια της Κεντρικής Τράπεζας της χώρας, καθώς ο κ. Ερντογάν έχει βγάλει «φιρμάνι» κατά της ανόδου των επιτοκίων σε μία απέλπιδα προσπάθεια να περισώσει το οικονομικό του θαύμα. Οπως σημειώνει όμως η εταιρεία οικονομικών αναλύσεων IHS Markit, «το πιο άμεσο βήμα για τη διάσωση της λίρας είναι μία μεγάλη άνοδος των επιτοκίων. Μαζί με μια αλλαγή στην κυβερνητική ρητορική, αυτό θα σταματούσε την πτώση». Διαφορετικά, προειδοποιεί ότι οι εκροές επενδύσεων θα συνεχισθούν, μειώνοντας όλο και περισσότερο την ικανότητα της χώρας να χρηματοδοτήσει το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών.

Η υποτίμηση του νομίσματος είναι σύμπτωμα, σημειώνουν βετεράνοι αναλυτές των οικονομικών κρίσεων, όπως ο Μοχάμεντ Ελ Εριάν. Ο Τζον Κοχρέιν, από το Hoover Institution του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ, πηγαίνει ένα βήμα παραπέρα, εκτιμώντας πως «η Τουρκία είναι ένα καλό παράδειγμα για την τεράστια πλειοψηφία του οικονομικού κατεστημένου που νόμιζε ότι ήταν απαίσιο που η Ελλάδα δεν είχε το δικό της νόμισμα, ώστε να αντιμετωπίσει τα δημοσιονομικά της προβλήματα ακριβώς όπως η Τουρκία κάνει τώρα. Και όπως έκανε πολλές φορές πριν από το ευρώ και η ίδια».

Με ή χωρίς ευρώ, η διόρθωση των ανισορροπιών είναι μονόδρομος. Η επιλογή όμως του προέδρου Ερντογάν να κατηγορήσει για την κρίση τις ΗΠΑ, αλλά και την Ευρωπαϊκή Ενωση, περιπλέκει τη λύση. Ο ερευνητής του Ινστιτούτου Peterson Τζέικομπ Κίρκεγκααρντ εκτιμά ότι όπως έκανε η Αργεντινή, η Τουρκία δεν θα μπορέσει να αποφύγει την προσφυγή στο ΔΝΤ για ένα αντίστοιχο ποσό, της τάξης των 50 δισ. δολαρίων.

Σε αντίθεση με την Αργεντινή, όμως, που ανέλαβε την πρωτοβουλία του σχεδιασμού του προγράμματός της, ο πρόεδρος Ερντογάν δεν είναι έτοιμος να αποδεχθεί τους σκληρούς όρους του ΔΝΤ – όπως φαίνεται και από το τηλεφώνημα με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν. Ακόμη και αν η Ρωσία μπορούσε να του δώσει τόση πίστωση, ο κ. Κίρκεγκααρντ εκτιμά ότι θα απαιτούσε ως αντάλλαγμα την έξοδο από το ΝΑΤΟ, μία πολύ ανατρεπτική απόφαση ακόμη και για τον κ. Ερντογάν.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή