Χωρίς την αναστροφή του brain drain, της αιμορραγίας ανθρώπινου δυναμικού υψηλής ποιότητας, που συνεχίζεται με μεγάλο κόστος για τη χώρα, η Ελλάδα δεν έχει μέλλον. Πέρα από τον τουρισμό, η καινοτομία είναι ο τομέας όπου με σωστό εθνικό σχεδιασμό μπορούμε να οικοδομήσουμε ένα συγκριτικό πλεονέκτημα. Και σε αυτό το εγχείρημα μπορεί και πρέπει να έχουμε κορυφαίο σύμμαχο τους Ελληνες που έφυγαν ή ζουν στο εξωτερικό.
Το γνωστό πρόβλημα έφερε πιεστικά στον νου συνάντηση με σημαντικούς Ελληνες επιστήμονες, πριν από λίγες ημέρες στη Βοστώνη. Ησαν απογοητευμένοι από την αδυναμία των Ελλήνων να διδαχθούν από την κρίση και «να αλλάξουν». Κάτι που, όπως σημείωναν με λύπη, δυσχεραίνει και τις προοπτικές για την όποια δική τους προσφορά στην Ελλάδα.
Οπως επισήμανε σε πρόσφατη συνέντευξή του στο ΑΠΕ ο βραβευμένος Ελληνας καθηγητής του ΜΙΤ Κωνσταντίνος Δασκαλάκης, ο οποίος δεν ήταν μαζί μας εκείνη τη βραδιά, ακόμη και οι αρχικά αισιόδοξοι δημιουργοί εγχώριων νεοφυών εταιρειών, στην πορεία δεν άντεξαν την ελληνική αρτηριοσκλήρυνση και αναζήτησαν σε άλλες χώρες το μέλλον τους. Ωστόσο, παρά την ουσιαστικά αφιλόξενη ελληνική πραγματικότητα, υπογράμμισε την προθυμία του, όπως και άλλων Ελλήνων επιστημόνων του εξωτερικού, να βοηθήσει την Ελλάδα, λέγοντας ότι ορισμένοι θα γυρνούσαν αρκεί να μη γινόταν δύσκολη η ζωή τους.
Γιατί, σωστές είναι οι διαπιστώσεις για τις δυνατότητες των Ελλήνων του εξωτερικού, όπως ωραία ήταν και η υποδοχή του Δασκαλάκη από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, αλλά κάποια στιγμή πρέπει να πάμε στην ουσία και στις συγκεκριμένες δράσεις που πρέπει να υπάρξουν για την αξιοποίησή τους. Οχι, φυσικά, με τον τρόπο που έγινε πριν από μερικούς μήνες στην περίπτωση του κορυφαίου αστροφυσικού Σταμάτη Κριμιζή.
Η Ελλάδα βγάζει εξαιρετικά μυαλά. Ο Δασκαλάκης είναι απόφοιτος του Πολυτεχνείου, ο Μιχάλης Μπλέτσας του Media Lab του ΜΙΤ, αφού σπούδασε στο Αριστοτέλειο της Θεσσαλονίκης. Τα παραδείγματα είναι πολλά, και μεταξύ των υπολοίπων επιστημόνων της παρέας – από το Χάρβαρντ και άλλα κορυφαία πανεπιστήμια της Βοστώνης.
Εχουμε ως ελληνισμός ένα τεράστιο κεφάλαιο, εξαιρετικά μυαλά που μεγαλουργούν στην Αμερική και αλλού, που προσφέρονται να βοηθήσουν, κι εμείς δεν τους αξιοποιούμε. Απαιτείται μια λειτουργική δομή και ένα πρακτικό πλαίσιο, ώστε να σταματήσει αυτό το επώδυνο brain drain και να ενεργοποιηθεί ένα πραγματικό brain gain. Τόσο δύσκολο είναι;