Η δημόσια συζήτηση –ιδιαιτέρως ευπρόσδεκτη– περί επέκτασης της αιγιαλίτιδας ζώνης επικεντρώθηκε κυρίως στη νομική διάσταση, δηλαδή στο δικαίωμα της Ελλάδας να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα, καθώς και στο αν είναι παράνομο το τουρκικό casus belli. Μόνο που ουδείς μπορεί να αμφισβητήσει με στοιχειωδώς σοβαρά επιχειρήματα το ένα ή το άλλο (αν και τα ακριβή όρια των ελληνικών θαλασσίων ζωνών στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο με βάση το διεθνές δίκαιο της θάλασσας ασφαλώς σηκώνουν αρκετή συζήτηση). Το κεντρικό πρόβλημα εν προκειμένω ήταν οι τακτικοί χειρισμοί. Στην 1η ημέρα μαθημάτων σε οποιαδήποτε διπλωματική ακαδημία, οι υποψήφιοι διπλωμάτες διδάσκονται τη σημασία της επιλογής της κατάλληλης χρονικής στιγμής (timing) για οποιαδήποτε διπλωματική δραστηριότητα. Στο πλαίσιο αυτό λαμβάνονται υπόψη παράγοντες όπως η εσωτερική σταθερότητα, η ισορροπία δυνάμεων, η ύπαρξη ή μη άλλων ανοικτών μετώπων, το ενδεχόμενο εκλογικών αναμετρήσεων εντός και εκτός των τειχών σε σχετικά κοντινό χρονικό διάστημα, η γενικότερη κατάσταση του αντιπάλου κ.ά.
Επίσης, υψηλή σημασία έχουν ο τρόπος δημοσιοποίησης μιας πρωτοβουλίας, η ικανότητα ορθής πρόβλεψης των αντιδράσεων του αντιπάλου, η αναζήτηση επαρκούς εσωτερικής πολιτικής συναίνεσης, η ενημέρωση της εσωτερικής και διεθνούς κοινής γνώμης για τις πραγματικές διαστάσεις του ζητήματος, η εξασφάλιση διεθνούς υποστήριξης σε ένα ζήτημα το οποίο επηρεάζει τα συμφέροντα μεγάλων δυνάμεων (ΗΠΑ, Ρωσία) και, ασφαλώς, η ύπαρξη των απαραίτητων ικανοτήτων (πολιτικών και στρατιωτικών) για την αξιόπιστη αντιμετώπιση των αναπόφευκτων αμφισβητήσεων από θιγόμενα μέρη. Απαραίτητες προϋποθέσεις αποτελούν, επίσης, η εξαντλητική σεναριολογική ανάλυση εντός αρμοδίων οργάνων και η εκτενής διυπουργική/διυπηρεσιακή διαβούλευση, διαδικασία που καθίσταται δυσχερής λόγω της απουσίας θεσμικού οργάνου για στρατηγικό σχεδιασμό και διαχείριση κρίσεων («Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας»).
Πέραν, βεβαίως, των ατυχεστάτων χειρισμών σε θέματα διαδικασίας, υπάρχει ασφαλώς και η ουσία του θέματος. Η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών με την Τουρκία αποτελεί εδώ και πολλά χρόνια το σημαντικότερο ζήτημα για την ελληνική εξωτερική πολιτική και ασφαλώς επείγει μια σοβαρή συζήτηση στο κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο και ως τμήμα της συνολικής εθνικής στρατηγικής έναντι της Τουρκίας.
* Γενικός διευθυντής στο ΕΛΙΑΜΕΠ.