Σε διπλωματικό μαραθώνιο αποδύεται o υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, με σκοπό την αντιμετώπιση πιθανών αρνητικών παρενεργειών της συμφωνίας Αγκυρας – Τρίπολης με χώρες της περιοχής. Ο κ. Δένδιας θα μεταβεί τη Δευτέρα στη Γενεύη, όπου θα συναντηθεί με τον γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, ενώ σκοπός είναι την Τρίτη να μεταβεί στη Σαουδική Αραβία, την Τετάρτη στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την Πέμπτη στην Ιορδανία και την Παρασκευή στη Ρώμη. Με απόφαση του κ. Δένδια ορίστηκε χθες και ειδικός απεσταλμένος του υπουργείου Εξωτερικών για τη Λιβύη ο πρέσβης Χριστόδουλος Λάζαρης.
Διπλωματικές πηγές τόνιζαν, χθες, ότι βασικός στόχος της Αθήνας είναι η αποτροπή της ανάρτησης του μνημονίου Αγκυρας – Τρίπολης στους σχετικούς καταλόγους του ΟΗΕ, ωστόσο επισήμαιναν ότι δεν αναμένουν συζήτηση του θέματος στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Οι ίδιες πηγές υπογράμμιζαν ότι η «παράνομη συμφωνία» υπογράφηκε έπειτα από εκβιασμό της Τρίπολης από την Αγκυρα, ενώ πρόσθεταν ότι η Αθήνα έχει στη διάθεσή της στοιχεία τα οποία αποδεικνύουν ενίσχυση της κυβέρνησης του Φαγέζ αλ Σαράζ με πολεμικά μέσα από την Τουρκία. Τόνιζαν ότι γνωρίζουν πότε, με ποιο φορτηγό πλοίο και πού εκφορτώθηκαν τουρκικά τεθωρακισμένα στην Τρίπολη. Οι ίδιες διπλωματικές πηγές εκτιμούσαν ότι η Τουρκία «δεν κατάφερε πολλά πράγματα, αλλά απέδειξε ότι είναι επαγγελματίας παραβάτης», καθώς επίσης, ότι η Αγκυρα έχει εκτιμήσει λανθασμένα την κατάσταση. Σε σχέση με τις κόκκινες γραμμές της ελληνικής πλευράς, οι διπλωματικές πηγές υπογράμμιζαν ότι αυτές ορίζονται από τις συνταγματικές υποχρεώσεις της Ελλάδα, εξηγώντας ότι καμία τουρκική πρόκληση δεν πρόκειται να μείνει αναπάντητη. Σχολιάζοντας τις διαχρονικές προσπάθειες της Αθήνας να προχωρήσει σε οριοθετήσεις θαλάσσιων ζωνών με γειτονικές χώρες, οι ίδιες πηγές επισήμαιναν ότι υπάρχουν εκτενείς φάκελοι πολυετών συζητήσεων με την Αίγυπτο, την Αλβανία και την Ιταλία, όχι όμως και με την Κυπριακή Δημοκρατία.
Διπλωματικές πηγές εξέφραζαν, επίσης, την απόλυτη ικανοποίησή τους «για την εμφανή και την αφανή» αντίδραση των ΗΠΑ, στην κρίση που προέκυψε μετά την υπογραφή του συμφώνου Αγκυρας – Λιβύης.
Ως προς το ενδεχόμενο έναρξης διαπραγματεύσεων με την Αγκυρα για τις υφιστάμενες διμερείς διαφορές στο θαλάσσιο πεδίο, οι ίδιες διπλωματικές πηγές τόνιζαν ότι η Αθήνα επί της αρχής δεν είναι αντίθετη σε προσφυγή σε κάποιο δικαιοδοτικό όργανο (Δικαστήριο Αμβούργου ή Χάγης), ωστόσο σημείωναν ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να συζητείται υπό καθεστώς κλιμακούμενων πιέσεων. Σε αυτό το πλαίσιο επισήμαιναν ότι δεν υπάρχει αντίρρηση για την επανέναρξη των διερευνητικών συζητήσεων, ωστόσο πρόσθεταν πως επιχειρήματα όπως το casus belli, η Ελλάδα απλά τα αγνοεί. Επί τούτου τονίστηκε ότι ως προς την πιθανότητα επέκτασης των χωρικών υδάτων από τα 6 στα 12 ναυτικά μίλια στο Ιόνιο, εξακολουθούν να υπάρχουν αποκλίνουσες απόψεις. Τέλος, διπλωματικές πηγές ανέφεραν ότι η κατάσταση της τουρκικής οικονομίας αποτελεί και τη βασική αδυναμία της Αγκυρας, η οποία και θα την αποτρέψει από οποιαδήποτε απόπειρα κλιμάκωσης της κρίσης σε στρατιωτικό επίπεδο.
Αποστάσεις από τον Πάιατ
Σαφείς αποστάσεις από την τουρκική ερμηνεία του θαλάσσιου δικαίου αλλά και τη νομική βάση της συμφωνίας Αγκυρας – Τρίπολης έλαβε, χθες, ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Αθήνα Τζέφρεϊ Πάιατ. Σε συζήτησή του με δημοσιογράφους, ο κ. Πάιατ επισήμανε ότι «η νομική άποψη των ΗΠΑ είναι ότι οι ισχυρισμοί της τουρκικής κυβέρνησης για τις διεκδικήσεις των θαλάσσιων ζωνών και συγκεκριμένα για τις υφαλοκρηπίδες διαφέρουν από τη νομική μας ανάλυση και από τη νομική ανάλυση της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας που αφορά το καθεστώς των νησιών», ενώ υπογράμμισε ότι «τα κατοικημένα νησιά ως ζήτημα του εθιμικού διεθνούς δικαίου δικαιούνται την ίδια μεταχείριση με τα ηπειρωτικά εδάφη». Επιπλέον, ο κ. Πάιατ έλαβε σαφείς αποστάσεις από τον τρόπο τον οποίο επέλεξε η Αγκυρα να προβάλει τις διεκδικήσεις της στην Ανατολική Μεσόγειο. «Ο σωστός τρόπος προσέγγισης αυτών των ζητημάτων δεν γίνεται με μονομερείς διακηρύξεις που παραβλέπουν τις θέσεις των κρατών που επηρεάζονται, στην προκειμένη περίπτωση της Αιγύπτου και της Ελλάδας, αλλά μέσω του διαλόγου», είπε ο κ. Πάιατ, ο οποίος και υπογράμμισε ότι οι ΗΠΑ εμμένουν στην άποψη ότι η Ανατολική Μεσόγειος οφείλει να είναι ζώνη οικονομικής συνεργασίας και ευκαιριών, κάνοντας σαφή αναφορά στην τριμερή Ελλάδας, Ισραήλ και Κυπριακής Δημοκρατίας με την στήριξη της Ουάσιγκτον.