Το να επανεξετάσουμε το δομημένο αστικό περιβάλλον στις μέρες μας αποτελεί προτεραιότητα, αν θέλουμε οι πόλεις μας να γίνουν πιο βιώσιμες, προσιτές και κοινωνικά ίσες. Οι αρχιτέκτονες ανταποκρίνονται στην πρόκληση, προτείνοντας ως κατοικίες του μέλλοντος τα προκατασκευασμένα σπίτια.
ΚΟΠΕΓΧΑΓΗ, Δανία
Κτίριο κατοικιών Dortheavej
Το Βjarke Ingels Group (BIG) αποδεικνύει ότι η καλή αρχιτεκτονική δίνει λύσεις και είναι για όλους. Στόχος των BIG ήταν να ολοκληρώσουν με επιτυχία την αποστολή που τους είχε αναθέσει η εταιρεία Lejerbo του urban designer Jan Gehl, ο οποίος τους είχε προκαλέσει να σχεδιάσουν οικονομικά «σπίτια για όλους». Εξωτερικά, το κτίριο μοιάζει με σκακιέρα από ξύλο και γυαλί και το σχέδιό του βασίζεται στην ιδέα ενός κουτιού, το οποίο πολλαπλασιαζόμενο δημιουργεί μια αρθρωτή κατασκευή που καμπυλώνει προς το κέντρο, αφήνοντας αρκετό ελεύθερο δημόσιο χώρο προς την πλευρά του δρόμου. Όσον αφορά την πράσινη αυλή που διαμορφώνεται εσωτερικά, αυτή προσφέρεται για ποικίλες δραστηριότητες που θα διοργανώνουν οι κάτοικοι και ο κόσμος της γειτονιάς. Το πενταώροφο Dortheavej βρίσκεται στην πολυπολιτισμική βορειοδυτική πλευρά της πόλης, όπου υπάρχουν κυρίως βιομηχανικά κτίρια και συνεργεία αυτοκινήτων. Τα 6.800 τ.μ. του συνολικού εμβαδού του είναι μοιρασμένα σε 66 σπίτια, από 60 έως 115 τ.μ., για πολίτες χαμηλού εισοδήματος. Όλα τα διαμερίσματα έχουν ανώτατο ύψος τα 3,5 μ., παράθυρα και μπαλκόνι.
ΣΑΝΤΑ ΚΑΤΑΡΙΝΑ, Βραζιλία
Minimod Cucucaca
© Leonardo Finotti
Προκειμένου να ενσωματωθεί στο φυσικό περιβάλλον της κοιλάδας της Santa Catarina, η λιτή κατασκευή της κατοικίας MINIMOD του studio MAPA βάφτηκε εξωτερικά σε μαύρο χρώμα και έχει φυτεύσεις στην οροφή. «Σε ένα τοπίο μεγάλης περιβαλλοντικής αξίας, είναι θεμελιώδες να διατηρείς την αυθεντικότητά του», λένε οι Βραζιλιάνοι αρχιτέκτονες. «Οι προκατασκευασμένες κατοικίες επιτρέπουν να χρησιμοποιούμε βιομηχανικά υλικά υψηλής ποιότητας και απόδοσης, ενώ η τοποθέτηση της κατασκευής απευθείας στο έδαφος δεν παρεμβαίνει στον χώρο και μειώνει το κόστος», εξηγούν. Η MINIMOD είναι πολύ ευέλικτη, καθώς στηρίζεται σε ένα πλαίσιο από χάλυβα που μπορεί να μετασχηματιστεί, για παράδειγμα να επεκταθεί, εύκολα. Αρχικά μοιάζει με πρωτόγονο καταφύγιο, προσφέρει όμως μια σύγχρονη εμπειρία διαμονής.
BAΡΣΟΒΙΑ, Πολωνία
Sprzeczna 4
© Juliusz Sokolowski/www.juliuszsokolowski.pl
Το Sprzeczna 4 είναι το πρώτο κτίριο προκατασκευασμένων κατοικιών που χτίζεται στη χώρα μετά το τέλος της κομμουνιστικής εποχής και επιδίωξη των αρχιτεκτόνων του BBGK ήταν να δείξει τις δυνατότητες που έχει η συγκεκριμένη τυπολογία, επιχειρώντας να ανατρέψει την εικόνα που έχουν οι Πολωνοί στο μυαλό τους από το παρελθόν. Γι’ αυτόν τον λόγο εφαρμόστηκαν σχεδόν όλες οι διαθέσιμες για προκάτ κατασκευές τεχνολογίες, όπως χρωματισμένο τσιμέντο, θερμαντικές οροφές κ.ά. Το επταώροφο κτίριο συναρμολογήθηκε από μεγάλα, υψηλών προδιαγραφών, μπλοκ από μπετόν. Διαθέτει 57 διαμερίσματα και στόχος όλων είναι να αποτελέσει ορόσημο της συνοικίας Praga, η οποία αναβαθμίζεται σε νέο κέντρο της πόλης.
ΡΟΔΟΣ, Ελλάδα
Monocabin
Το project Monocabin διερευνά τον βιώσιμο σχεδιασμό του ιδιωτικού χώρου. Στόχος των αρχιτεκτόνων δεν ήταν ο εντυπωσιασμός αλλά η δημιουργία μοναδικής και δημοκρατικής αρχιτεκτονικής. Η ιδέα του Mandalaki Studio, με έδρα το Μιλάνο, βασίζεται στη μεταφορά βασικών λειτουργιών, που έχουμε συνηθίσει να γίνονται μέσα στο σπίτι, όπως το φαγητό, στο εξωτερικό. Τοίχοι και παράθυρα είναι απλώς τα σημεία επαφής των δύο χώρων, καθώς μέσα μπορείς να νιώσεις τη φύση να σε περιβάλλει και την ίδια στιγμή το εξωτερικό είναι απόλυτα χρηστικό. Η κατοικία έχει πιστοποιήσεις ανθεκτικότητας σε σεισμό και τυφώνα, εγγύηση τριάντα χρόνων και είναι εξοπλισμένη με θερμοσίφωνα, κλιματισμό, είδη υγιεινής, κουζίνα, projector, Apple TV και Hi-Fi.
ΙΣΟΥΜΙ, Ιαπωνία
Yō no Ie House
© kentauros yasunaga
Οι περισσότεροι γνωρίζετε τη Muji για τα αντικείμενα ντιζάιν που σχεδιάζει. Από το 2004, όμως, η εταιρεία φτιάχνει προκατασκευασμένα σπίτια, που προσελκύουν κυρίως νεαρά ζευγάρια τα οποία ζουν σε μικρά διαμερίσματα. Το 2019, η Muji House λάνσαρε την κατοικία Yo no Ie στο Isumi, έξω από το Τόκιο, η οποία προσφέρει λύσεις για την κατοίκηση προαστίων και αγροτικών περιοχών από συνταξιούχους που αναζητούν οικονομικά σπίτια. Ο σχεδιασμός έγινε με βάση τις ανάγκες τους, γι’ αυτόν τον λόγο πρόκειται για μια μονοκατοικία σε ενιαίο χώρο, χωρίς σκαλιά και δυσκολίες στη μετακίνηση. Ιαπωνικός κέδρος επενδύει την κατασκευή εξωτερικά, ενώ η οροφή είναι από γαλβανιζέ ατσάλι. Τα μεγάλα ανοίγματα φωτίζουν εσωτερικά όλο το δωμάτιο και επιτρέπουν την άμεση επαφή με το εξωτερικό.
Älmhult, Σουηδία
Urban Village Project
Το Urban Village Project είναι ένα μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης σε αστικά κέντρα με μεγάλο πληθυσμό. Η πρόταση είναι μια συνεργασία του γραφείου SPACE10 και των EFFEKT Architects και αφορά σπίτια-γειτονιές μέσα στην πόλη. Η ιδέα παρουσιάστηκε το 2019 στο Democratic Design Days της IKEA στη Σουηδία. Στόχος τους ήταν να δείξουν πώς μπορεί να «εκδημοκρατιστεί» η αγορά ακινήτων επιτρέποντας την είσοδο φθηνότερων σπιτιών. Το συγκρότημα αποτελείται από ξύλινες μονάδες, που επιτρέπουν τη δημιουργία διαφορετικών τυπολογιών, και οι οποίες συναρμολογούνται γρήγορα εξασφαλίζοντας μείωση του CO2, συγκριτικά με μια παραδοσιακή μέθοδο κατασκευής, όπως και καλύτερη διαχείριση του κύκλου ζωής ενός κτιρίου. Αυτό συμβαίνει διότι τα υλικά των προκάτ κατασκευών είναι μεν ανθεκτικά, αλλά κυρίως οικονομικά και ανακυκλώσιμα.
ΝΤΕΒΟΝ, μεγάλη βρετανία
Falcon & Tree House
Η Koto σε συνεργασία με την κατασκευαστική Habitat First Group έχουν εγκαταστήσει τις προκατασκευασμένες κατοικίες Falcon και Tree House στο North Devon της Μεγάλης Βρετανίας. Oι αρχιτέκτονες επιχείρησαν μια σύγχρονη ερμηνεία των μικρών καλυβών που συναντά κανείς στα αλπικά τοπία. Οι κατασκευές εναρμονίζονται με το τοπίο, προσφέροντας ζεστό καταφύγιο σε όσους αρέσει να δραπετεύουν στη φύση. Φιλοδοξία της Koto είναι η επικεντρωθεί στη σκανδιναβική ιδέα του «Friluftsliv» (ζωή στην ύπαιθρο). Τα δωμάτια-καμπίνες που σχεδιάζει μπορούν να μεταφερθούν σε διαφορετικό μέρος, ακόμα και μετά την τοποθέτησή τους, και να επεκταθούν προσφέροντας περισσότερες εμπειρίες, όπως μια σάουνα. Kάθε μονάδα περιλαμβάνει μπάνιο, κουζινάκι, ξυλόσομπα, διπλό κρεβάτι και μικροέπιπλα από γνωστές σκανδιναβικές εταιρείες.